طبیعتا با توجه به افزایش تقاضا، تعداد رسانه‌های تخصصی حوزه فناوری هم افزایش یافته و امروزه می‌توان طیف متنوعی از رسانه‌های فارسی زبان آنلاینی که به طور تخصصی اخبار حوزه فناوری را منتشر می‌کنند، مشاهده کرد.
دیجیاتو یکی از نام‌های پیشرو در این بخش است که در طی سال‌های نسبتا طولانی مدت فعالیت خود چالش‌های زیادی را تجربه کرده و توانسته نام خود را به عنوان یک رسانه و کسبوکار موفق در ایران مطرح کند. در ادامه گفت‌وگویی داشته‌ایم با مانی قاسمی، بنیانگذار دیجیاتو که پاسخگوی سوالات ما بود.
۱. دیجیاتو از چه سالی شروع به فعالیت کرد و هدف از تاسیس این رسانه چه بود؟
دیجیاتو در سال ۹۳ فعالیت خودش را شروع کرد. در آن زمان نقش تکنولوژی در زندگی روزمره بشر هر روز در حال پررنگ‌تر شدن بود و من قصد داشتم مخاطبین فارسی زبان در جریان آنچه که در سراسر جهان رخ می‌دهد قرار گیرند و با به کارگیری تکنولوژی در زندگی خود، طعم شیرین آن را بچشند. در آن زمان رسانه‌های تخصصی حوزه تکنولوژی عمدتا به صورت چاپی منتشر می‌شدند و امکان انتقال تحولات سریع دنیای فناوری به مخاطبین را نداشتند. ما با تمرکز بر فضای آنلاین و شبکه‌های اجتماعی تلاش کردیم سبکی جدید را در دنیای روزنامه‌نگاری فناوری به وجود بیاوریم که خوشبختانه خیلی سریع با استقبال کاربران مواجه شد و در همان سال اول دیجیاتو موفق شد به بیش از ۳۵ میلیون بازدید دست پیدا کند.
۲. از زمان تاسیس دیجیاتو تاکنون با چه چالش‌هایی روبرو شدید؟ مهم‌ترین موانع شما در این راه چه عواملی بودند؟
در طول این ۹ سال فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشتیم، اما در نهایت خوشحالم که توانستیم در قالب کار تیمی از پس آنها بر بیاییم و به مجموعه‌ای قوی‌تر تبدیل شویم. در اوایل کار دیجیاتو همانطور که اشاره کردم، نشریات چاپی سلطنت می‌کردند و رسانه‌های آنلاین توسط شرکت‌های فعال در این حوزه، آنقدر جدی گرفته نمی‌شدند. تلاش بسیاری کردیم تا این طرز نگاه را تغییر دهیم. در ادامه مسیر چالش نیروی انسانی، نیاز به توجه بسیاری داشت. سبک روزنامه‌نگاری آنلاین کاملا متفاوت بود و ما باید نیروهایی را پرورش می‌دادیم که می‌توانستند با سرعت تحریریه آنلاین همگام شوند و البته به اشراف کاملی هم از دنیای تکنولوژی می‌رسیدند. در ادامه و همزمان با رشد دیجیاتو، کم‌کم جنس دغدغه‌ها اما تغییر کرد و سختی‌های کار خبررسانی در تعامل با نهادهای مختلف خود را نشان داد. در این بین به عنوان یک مجموعه مستقل و خصوصی، قسمت عمده‌ای از انرژی من به عنوان مدیرعامل، متمرکز به ابعاد اقتصادی هم بود. بسیاری شاید فراموش کنند که رسانه نیز در نهایت یک کسبوکار است و برای ادامه حرکت خود، نیاز به جریان مالی دارد. حال اینکه شما بتوانید یک جریان مالی سالم را ایجاد کنید که به استقلال رسانه نیز آسیبی وارد نکند، از جمله چالش‌های کلیدی است. خوشحالم که در طول این سال‌ها با حمایت کاربرانمان، توانستیم در عین حفظ جریان‌های مالی، بر باورهای رسانه‌ای خود نیز پایبند بمانیم.
۳. کدام یک از اهداف اولیه شما در زمان تاسیس دیجیاتو تا به حال محقق شده؟
دنیای تکنولوژی با ریتم بسیار بالایی در حال تغییر است، از همان ابتدا با علم بر این موضوع تلاش کردیم تا از لحاظ ساز و کار‌های داخلی، تحریریه‌ای چابک داشته باشیم تا بتوانیم با این ریتم بالا همگام شویم. پیاده‌سازی همین موضوع در طول سال‌های گذشته به ما این امکان را داد که مطابق تغییر سلیقه مخاطب، خود را به روز کنیم. سال‌ها پیش تمرکز تولید محتوا بر روی متن قرار داشت، اما پس از آن این ویدیوها بودند که توجه اصلی مخاطب را به خود جلب می‌کردند؛ در ادامه حتی فرم ویدیوها هم تغییر پیدا کرد و امروز می‌بینیم که ویدیوهای کوتاه که با نام Reels شناخته می‌شوند بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرند. همین ساختار چابک به ما این امکان را داد تا در حال حاضر با بیش از ۴۰ هزار مخاطب در یوتوب، ۶۵۰ هزار ساعت پخش ویدیو را به ثبت برسانیم. همین تلاش‌های مداوم در جهت همراهی با خواست مخاطب، و دقت همکارانم در سرعت و دقت خبررسانی، باعث شد که اعتماد مخاطب را به دست بیاوریم. اعتمادی که بی‌شک بزرگترین سرمایه هر رسانه به شمار می‌رود. در سایه این اعتماد تلاش کردیم با Fake News که دامنه آن در دنیای علم و تکنولوژی نیز بسیار گسترده‌است، مبارزه کنیم و به منبعی موثق برای کاربرانمان تبدیل شویم.
۴. هنگام تاسیس دیجیاتو، چه رسانه‌هایی را در جهان یا ایران به عنوان الگوی موفق و مناسب در نظر داشتید؟
در آن زمان رسانه‌هایی مثلEngadget ، Verge و Cnet در اوج محبوبیت بودند و واقعیتش ساختاری رشک برانگیز داشتند؛ از سرعت خبررسانی گرفته تا خدمات مختلفی که به کاربران ارائه می‌دادند. حالا که با هم صحبت می‌کنیم خوشحالم که مخاطب فارسی‌زبان هم به چنین کیفیتی دسترسی دارد. در حال حاضر نه تنها مهم‌ترین اخبار تکنولوژی از سراسر دنیا با کمترین اختلاف زمانی به زبان فارسی در دسترس است، بلکه کاربر برای برآورده کردن نیازهای دیجیتالی خود ساعت‌ها برنامه ویدیویی نیز پیش روی دارد.
۵. کدام بخش از اخبار منتشر شده در دیجیاتو بیشتر مورد علاقه و توجه مخاطبان قرار دارد؟
در سال ۹۳ که دیجیاتو فعالیتش را شروع کرد، تمرکز ما صرفا بر روی اخبار مربوط به محصولات حوزه تکنولوژی مثل موبایل، لپتاپ و سایر گجت‌ها بود. اما در ادامه و با گسترش طیف مخاطبین، بخش‌های متنوع‌تری نیز اضافه شد. اخبار علمی، خودرو و استارتاپ‌ها از جمله این موارد بودند. سلیقه مخاطب در پلتفرم‌های مختلف متفاوت است، برای مثال مخاطبین‌مان در شبکه‌های اجتماعی به انتشار نتایج تحقیقات علمی بسیار علاقه‌مند هستند، یا آن‌هایی که ویدیوهای ما را دنبال می‌کنند تحلیل اخبار فناوری ایران را بیشتر می‌پسندند.
۶. در حال حاضر تعداد مخاطبان شما که هر روز از وبسایت بازدید می‌کنند، چقدر است؟
دیجیاتو امروز فراتر از یک وبسایت است. هرچند همچنان وبسایت به عنوان قلب تپنده رسانه ما به حساب می‌آید، اما دایره گسترده‌ای از فعالیت‌های رسانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های پخش ویدیویی در جریان است. جالب است بدانید که دیجیاتو در ماه بیش از هزار مقاله را در وبسایت خود منتشر می‌کند و در کنار آن چند صد محتوای متنی و ویدیویی در پلتفرم‌های دیگر به انتشار می‌رساند. امروز محتواهای تولید شده توسط گروه رسانه‌ای پرتو که شامل دیجیاتو، ویجیاتو و روزیاتو می‌شود ماهانه بیش از ۵۵ میلیون بار توسط مخاطبین دیده می‌شود.
۷. حضور دیجیاتو در شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام، توییتر، آپارات و یوتیوب تا چه حد به جذب مخاطب بیشتر کمک کرده و در کدام یک از این شبکه‌ها بیشترین تعداد دنبال‌کننده را دارید؟
در سال‌های گذشته شبکه‌های اجتماعی تحولی را در نحوه خبررسانی برای رسانه‌ها رقم زدند. هر یک از این پلتفرم‌ها به رسانه‌ها امکان دسترسی به میلیون‌ها مخاطب جدید را می‌دهد که ما هم در دیجیاتو از همان ابتدا تلاش کردیم تا از این فرصت استفاده کنیم. نکته ظریفی که در اینجا وجود دارد این است که هر پلتفرم، فرم محتوایی خاص خود را می‌طلبد و شما نمی‌توانید با یک فرمول ثابت همه شبکه‌های اجتماعی خود را به روز نگه دارید. برای مثال مخاطبی که در لینکدین فعال است به دنبال جریان خبری خاصی می‌گردد که شاید اگر آن محتوا با آن فرم در اینستاگرام منتشر شود، مورد استقبال قرار نگیرد. همین حساسیت ما برای شناخت سلیقه مخاطب در پلتفرم‌های مختلف باعث شد تا اکنون دیجیاتو اگر نگوییم پرمخاطب‌ترین بلکه یکی از پر طرفدارترین رسانه‌های حوزه تکنولوژی ایران در شبکه‌های اجتماعی باشد. در این بین اینستاگرام علیرغم تمام محدودیت‌هایی که به روی آن اعمال شده، همچنان در بین ایرانیان بسیار محبوب است و مطالب دیجیاتو با بیش از ۴۳۰ هزار دنبال کننده، ۱۶ میلیون بار در ماه دیده می‌شود. کانال تلگرام و توییتر دیجیاتو نیز بیشتر برای اطلاع‌رسانی سریع مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر یک از آنها به ترتیب ۶۰ هزار و ۷۰ هزار دنبال کننده دارد.
۸. ویجیاتو دیگر عضو خانواده دیجیاتو محسوب می‌شود، مخاطبان اصلی این رسانه چه افرادی هستند و آیا این رسانه تاکنون موفق به جلب توجه این دسته از مخاطبان شده است؟
بازی‌های ویدیویی در ابتدا بخشی از خود دیجیاتو بودند که بسیار هم مورد استقبال قرار می‌گرفتند، اما از آنجایی که تمرکز اصلی دیجیاتو بر روی این حوزه قرار نداشت نمی‌توانستیم حجم تولید محتوای آن را افزایش دهیم، برای همین در سال ۹۸ تصمیم گرفتیم که وبسایت جدیدی با سردبیری محسن وفانژاد وصرفا با تمرکز بر روی این حوزه راه‌اندازی کنیم. در طول این چهار سال که از زمان راه‌اندازی ویجیاتو می‌گذرد، روند رشد آن حالتی تصاعدی داشته. ویجیاتو به لطف تحریریه جوانی که سکان هدایت آن را بر عهده دارد، با تفکر نسل جدید مخاطبین کاملا آشنا است و تلاش می‌کند نیازهای محتوایی آنها را برآورده کند. من به عنوان مدیر مجموعه صرفا سعی کردم فضایی را برای تحریریه ایجاد کنم که با آزادی عمل بتوانند ایده‌های خود را پیاده کنند و اکنون از اعتمادی که به همکارانم کرده‌ام خوشحالم. تمرکز ویجیاتو از همان ابتدا بر روی محتوای ویدیویی قرار داشت و حالا با نزدیک به ۱۰۰ هزار دنبال کننده، ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار ساعت پخش ویدیو در کانال یوتوب ویجیاتو به ثبت رسیده است. بازی‌های ویدیویی می‌توانند یکی از لذت بخش‌ترین تفریحات عصر معاصر باشند که تجربه آن را به همه توصیه می‌کنم. در ویجیاتو تلاش کردیم در این مدت برخی از نگاه‌های کلیشه‌ای به این حوزه را تغییر دهیم؛ باورهایی مثل اینکه بازی‌های ویدیویی باعث افزایش خشونت می‌شوند را بر پایه تحقیقات علمی زیر سؤال بردیم و اتفاقا سعی کردیم که نشان دهیم چه فضای سالم و شادی می‌تواند حول این حوزه شکل بگیرد.
۹. چه آماری از مخاطبان اصلی رسانه خود و بازخوردهای آنها دارید؟ چند درصد از این افراد را نسل زد جامعه ایران تشکیل می‌دهند؟
بیش از ۳۴ درصد از مخاطبین دیجیاتو در بازه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند، اما در ویجیاتو ما با مخاطب جوان‌تری مواجه هستیم که نسل زد نیز در آن دسته طبقه‌بندی می‌شوند؛ در حال حاضر ۴۰ درصد از مخاطبین ویجیاتو در بازه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال هستند. جالب است بدانید که بر اساس آمار منتشر شده در گزارش سال ۱۴۰۱ دیجی‌کالا، ۶۰ درصد از کاربران این فروشگاه اینترنتی افرادی در بازی سنی ۱۸ تا ۳۴ سال هستند که همین موضوع نشان می‌دهد که ما به عنوان یک رسانه با جامعه مخاطبی بسیار کلیدی در فضای اینترنت ایران مواجه هستیم و همین موضوع بار مسئولیت را بر روی دوش‌های من و همکارانم بسیار سنگین می‌کند. مخاطبینی جوان، باهوش و به‌روز که لایق بهترین محتواها هستند.
10. مهم‌ترین تغییرات دیجیاتو که در آینده نزدیک یا در بلندمدت شاهد آن خواهیم بود، چیست؟
در تلاش هستیم تا بتوانیم از پتانسیل‌های هوش مصنوعی در دنیای رسانه استفاده کنیم. باور دارم این ابزار می‌تواند کمک کند تا با بهینه سازی فرآیندهای موجود در تحریریه، از استعدادهای انسانی بهره‌برداری بیشتری به عمل آید. همچنین امیدوارم بتوانیم به این شکل خدمات متنوع‌تری را نیز به مخاطبان ارائه کنیم، برای مثال ایجاد نسخه صوتی تمام مقالات دیجیاتو می‌تواند مطالب ما را در اختیار افراد نابینا هم قرار دهد.
۱۱. چشم‌انداز شما برای رسانه دیجیاتو چیست و چه جایگاهی برای این رسانه می‌بینید؟
امیدوارم بتوانیم تجربه‌ای که در داخل ایران به دست آورده‌ایم را به خارج از مرزها برده و برای شروع، فعالیتمان را به زبان انگلیسی و با تمرکز بر روی اخبار فناوری در منطقه خاورمیانه گسترش دهیم.
۱۲. در طی نزدیک به یک دهه فعالیت به عنوان موسس و سردبیر دیجیاتو، کدام سال یا دوران را به عنوان نقطه اوج فعالیت این رسانه معرفی می‌کنید؟
به عقیده من نقطه اوج فعالیت یک رسانه زمانی است که بتواند با گزارش‌های خود، در سطح جامعه تاثیرگذار باشد؛ خوشبختانه دیجیاتو در طول فعالیتش فرصت این را داشته تا در مقاطع مختلف، مخاطب را از آنچه در حال روی دادن است، آگاه کند. به خاطر دارم اوایلی که بازار خودرو دستخوش نوسان شده بود، طی گزارشی تحقیقی به قلم سردبیر وقت دیجیاتو، امیر مستکین، آشکار کردیم که باندهایی در سایت‌های نیازمندی آنلاین فعال هستند که با هماهنگی یکدیگر، بر روی قیمت خودرو تاثیر می‌گذارند. پس از انتشار این گزارش دستورالعمل‌هایی توسط وزارت صمت صادر شد که به واسطه آن پلتفرم‌ها ملزم به اعمال تغییراتی برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی می‌شدند. علاوه بر این، نقش رسانه در به ثبت رساندن اتفاقات در تاریخ نیز همواره برای من جذابیت خاصی داشته. برای مثال آخرین مصاحبه وزیر ارتباطات دولت دوازدهم با دیجیاتو صورت گرفت که در آن موضوعات حساسی مطرح شد؛ او در این مصاحبه به موضوعات متفاوتی از جمله قطعی ۱۰ روزه اینترنت در آبان ۹۸ و پیش‌بینی‌اش از آینده دسترسی به اینترنت در ایران صحبت کرد. بعدها و در زمان فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران، بخش‌هایی از صحبت‌های او در این مصاحبه مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. همچنین زمانی که محتوای اختصاصی تولید شده توسط دیجیاتو مورد توجه بزرگترین رسانه‌های تکنولوژی دنیا قرار گرفت نیز در خاطراتم نقش بسته است. در سال‌های ابتدایی فعالیتمان مجموعه آزمایش‌هایی را با عنوان «تست سقوط» بر روی گوشی‌های موبایل انجام دادیم که در این ویدیوها مقاومت گوشی‌ها در برابر ضربه مورد سنجش قرار می‌گرفت. دیجیاتو با اضافه کردن مراحل سختی مثل لگد کردن گوشی زیر پای فیل، تحمل وزن تانک و یا پرتاب از ارتفاع با پهپاد سبک جدیدی را در این آزمایش‌ها خلق کرد که همین باعث شد ویدیوها توسط رسانه‌هایی مثل GSMarena بازنشر و در اختیار مخاطب جهانی قرار گیرد.
۱۳. به عنوان یک رسانه تخصصی حوزه دیجیتال، چه زوایایی از حوزه IT هنوز توسط رسانه‌ها تحت پوشش قرار نگرفته است؟
تکنولوژی دیگر این روزها محدود به موبایل و لپتاپ نمی‌شود و به شکل گسترده در صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. به شخصه دوست داشتم می‌توانستیم با بخش صنعت و شرکت‌های دانش‌بنیان ارتباط بهتری داشته باشیم تا در مورد نحوه استفاده از تکنولوژی در صنایع داخل ایران، محتواهای متنوعی تولید کنیم. به عقیده من عدم توجه مجموعه‌ها به بحث روابط عمومی و شاید کمی ترس آنها از به اشتراک گذاری نحوه پیاده سازی تکنولوژی‌هایشان باعث شده تا ارتباط لازم با رسانه‌ها در این حوزه شکل نگیرد. این در صورتیست که موضوعات این حوزه برای مخاطبان بسیار جذاب است؛ چندی پیش به دعوت یک مجموعه تولید فولاد به کارخانه‌‌ای رفتیم تا از فرآیند تبدیل آب فاضلاب به آب شرب، گزارشی تهیه کنیم، حجم بازخوردهایی که دریافت کردیم نشان می‌داد که بسیاری حتی انتظارش را نداشتند چنین تکنولوژی‌هایی داخل کارخانه‌های ایرانی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۴. وضعیت روزنامه‌نگاری در حوزه فناوری را در مقایسه با سایر حوزه‌ها مثل ورزش، سینما، اقتصاد، سیاست و… به چه شکل ارزیابی می‌کنید؟
واقعیت این است که روزنامه‌نگاری در ایران شرایط ویژه‌ای دارد و فارغ از حوزه فعالیت، ما، شما و سایر همکارانمان کار بسیار سختی را به سرانجام می‌رسانیم. امیدوارم در آینده این تفکر حاکم شود که شفافیت بهترین راه تعامل با جامعه است و روزنامه‌نگاران تنها بازتاب‌دهنده آنچه هستند که در جامعه در حال وقوع است.
