در سنین بالا خواب به یکی از عوامل حیاتی در حفظ سلامت جسمی و روانی تبدیل می شود. خواب کافی نه تنها به بهبود کیفیت زندگی افراد مسن کمک می کند، بلکه می تواند از بروز بیماری های مزمن و اختلالات شناختی مانند آلزایمر نیز جلوگیری کند. به گفته مدیرعامل انجمن علمی سالمندی ایران، خواب عمیق به دفع سموم مغز و تقویت تمرکز و یادگیری در سنین بالا کمک می کند. این نشان می دهد که توجه به کیفیت خواب می تواند تأثیر فوق العاده ای بر طول عمر و سلامت کلی سالمندان داشته باشد.
دکتر احمد دلبری، متخصص طب سالمندی و مدیر انجمن علمی طب سالمندان ایران در گفت و گو با خبرنگار ما تاکید کرد: خواب کافی و عمیق در دوران سالمندی، اساس زندگی سالم و فعال است. خواب کافی و با کیفیت نه تنها به سلامت سیستم قلبی عروقی کمک می کند، بلکه سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و خطر ابتلا به عفونت ها را کاهش می دهد. به گفته دلبری، خوب خوابیدن باعث بهبود سلامت روان، کاهش استرس و افزایش انرژی در سالمندان می شود و در نهایت منجر به تعامل اجتماعی بیشتر و کیفیت زندگی بهتر می شود.
در سنین بالا، بدن تغییراتی را تجربه می کند که می تواند خواب را مختل کند. از کاهش هورمون های خواب آور مانند ملاتونین گرفته تا تغییر در الگوی خواب و بیداری. این عوامل می توانند باعث مشکلات خواب شوند که بر کیفیت زندگی افراد مسن تأثیر می گذارد. اما تحقیقات نشان داده است که خواب عمیق و کافی می تواند به از بین بردن سموم مغزی که در طول روز انباشته می شوند کمک کند و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری های مغزی مانند آلزایمر را کاهش دهد.
دلبری در ادامه صحبت های خود درباره نگرش سالمندان به سالمندی تصریح کرد: سالمندی مانند سفر به سرزمینی ناشناخته است، گفت: اگر قبل از شروع برای این سفر آماده باشیم، می توانیم آن را به بهترین شکل زندگی کنیم. وی خاطرنشان کرد: نگرش سالمندان به این دوره از زندگی تأثیر زیادی بر سلامت جسمی و روحی آنها دارد، در حالی که برخی افراد سالمندی را با بیماری ها و محدودیت ها مرتبط می دانند، برخی دیگر این دوران را فرصتی برای لذت بردن از اوقات فراغت و لذت بردن از اوقات فراغت می دانند. رویاهایی را که در جوانی به دلیل مشغله های زندگی نتوانستند دنبال کنند، برآورده کنند.
دلبری همچنین به یکی از بزرگترین دغدغه های سالمندان اشاره کرد: تنهایی و انزوا. بسیاری از سالمندان به خصوص آنهایی که در سنین جوانی ازدواج نکرده و یا بچه دار نمی شوند، ممکن است در سنین بالا با مشکل تنهایی مواجه شوند که آسیب های روحی زیادی به آنها وارد می کند. با این حال، دلبری معتقد است که سن خود فرصتی برای استفاده از اوقات فراغت و لذت بردن از کارهایی است که در جوانی نمی توانستیم انجام دهیم.
در دنیای امروز به دلیل سبک زندگی پرمشغله و استرس های روزانه، بسیاری از سالمندان کیفیت خواب خوبی ندارند. اما اولویت دادن به خواب در سنین بالا می تواند منجر به تغییرات قابل توجهی در سلامت شما شود. دلبری تاکید می کند که خوب خوابیدن نه تنها به حفظ سلامت جسمانی سالمندان کمک می کند، بلکه کیفیت زندگی آنها را نیز بهبود می بخشد.
راهکارهایی برای بهبود کیفیت خواب افراد مسن
برای افراد مسن، رعایت برخی نکات بهداشتی می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند:
یک محیط خواب آرام ایجاد کنید: داشتن یک اتاق خواب آرام و تاریک و کاهش صداهای مزاحم می تواند به شما کمک کند راحت تر بخوابید.
فعالیت بدنی منظم: ورزش سبک، مانند پیاده روی روزانه، می تواند به خواب بهتر شما کمک کند.
مصرف کافئین و الکل را محدود کنید: مصرف این مواد به ویژه در ساعات نزدیک به خواب می تواند کیفیت خواب را تغییر دهد.
از برنامه خواب منظم پیروی کنید: رفتن به رختخواب هر شب در ساعت معینی می تواند به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن و بهبود کیفیت خواب کمک کند.
خواب نه تنها برای همه در هر سنی مهم است، بلکه نقش ویژه ای در حفظ سلامت کلی در دوران پیری دارد. با توجه به اثرات مثبت خواب کافی بر بهبود عملکرد مغز، تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری های مختلف، توجه به این موضوع می تواند گام مهمی در بهبود کیفیت زندگی سالمندان باشد. با خواب کافی، سالمندان می‌توانند زندگی شاداب‌تر، سالم‌تر و پویاتری داشته باشند و از دوران سالمندی خود نهایت استفاده را ببرند.
