تقریباً هر هفته پس از پخش این سریال، حواشی در جامعه شکل می گرفت و رسانه ها آن را منعکس می کردند، یکی از حواشی بسیار جسورانه ای که در این سریال شکل گرفت، پخش سریال «ماشاالله شمس الواعظین» بود که در یکی از … قسمت های این سریال به نام «محمود واعظ» او در همان قسمت ظاهر شد و پس از رفتاری جنجالی کشته شد و خبرنگاران و به خصوص دوستداران شمس الواعظین لب به اعتراض گشودند و به نویسنده و کارگردان اعتراض کردند که چرا شخصیتی مثل او. منشأ این سرنوشت بود. همچنین یکی از ارجاعات دیگری که تکرار شد، اشاره هوشنگ گلمکانی از این اثر آنگا به «اسرار دره جن» ابراهیم گلستان بود که به قتل های زنجیره ای نویسندگان و روشنفکران اشاره کرد و…
هنوز برای اظهار نظر نهایی درباره فیلمنامه و کارگردانی زود است، صبر می خواهد و باید تا پایان کار بمانیم تا بتوانیم ایرادات و چالش های کار را ارزیابی کنیم. اما بازی بازیگران از آن تیترهایی است که می توان درباره آن نوشت.
عمل از سنت شرقی به اقدامات داخلی غربی
موضوع بازیگری موضوع بسیار جالبی است که بازیگر کیست و چه کار می کند؟ کتاب های متعددی در مورد هر دو و در مورد روش های عمل در دسترس محققان است. از بحث های عمیقی که «کنستانتین استانیسلاوسکی» در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مطرح کرد تا همه اختلافات و درگیری هایی که شاگردان مستقیم و غیرمستقیم او از «مایرهولد» و «گروتفسکی» تا «آرتود» و «برشت» در اروپا مطرح کردند. پیروانی مانند «استلا آدلر» و «لی استراسبرگ» در آمریکا که روح، ذهن و جسم بازیگرانی مانند براندو، دنیرو، پاچینو و غیره را خلق می‌کنند.
بازیگران و بازیگران در کنش خود متفاوت هستند، بازیگران اروپایی سینمای برگمان کنش ها و رویکردهای روانی بسیار متفاوتی نسبت به بازیگران روسی در آثار تارکوفسکی یا بازیگران ایتالیایی در آثار فرانچسکو رزی دارند. شاید روزی در مورد سنت بازیگری در شرق صحبت کنیم که متاثر از آیین هاست، از جمله در فیلم های “کوروساو”، “ازو”، “ساتاجیت را” (هند غیر تجاری)، “بیدای”، ” کیارستمی» (کیارستمی عمداً از غیر بازیگران استفاده کرد).
اگرچه بازیگری در کشور ما امری بسیار پیش پا افتاده تلقی می شود و بسیاری فکر می کنند از عهده آن بر می آیند. اما در کشورهایی که سنت نمایشی دارند، این ترک خود و حضور در روح دیگری کار بسیار محترم و دشواری تلقی می شود. من نمی خواهم زیاد صحبت کنم و به همین دلیل می خواهم در مورد بازی بازیگران به طور کلی و این سریال صحبت کنم.
از شهاب حسینی شروع کنیم. حسینی سال ها پیش بازیگری را در تئاتر و تلویزیون آغاز کرد اما بعدها جای خود را در سینما پیدا کرد. ویژگی حسینی در اجرایش پیشنهادی است که آنتون آرتو در تئاتر خشونت توضیح داد. البته آرتو هدف و هدف دیگری دارد، اما یک نکته را که می داند یا نمی داند، نکته اصلی اجرای شهاب حسینی است و آن اینکه «می توانی با خودت سخت گیرتر باشی». حسینی در بسیاری از آثارش تا جایی که کاراکتر اجازه می دهد به خود آسیب جسمی وارد می کند تا با این خشونتی که به او می شود، فضا و محیط را کنترل کند. اوج اجرای حسینی در کار اصغر فرهادی و جدایی نادر از سیمین است. او در دو صحنه به خود صدمه بدنی می زند و برای کنترل محیط اطراف و القای اراده خود علیه خود خشونت می کند. این کنش و نوع خشونت کار سختی است و سختی یک بازیگر نشان دادن چیزی خارج از آن چیزی است که هست.
حسینی به اندازه کافی خشونت علیه خود و اقدام مصمم در بازیگری دارد. او در گناه فرشته از نوع دیگری است (در مقابل شخصیت جدایی). پدرش وکیل است، او سطح اجتماعی دیگری دارد، همسر، فرزندان، دوستان، دفتر، منشی و حتی کسب و کارش از جنسیت و طبقه متفاوت است. اینها به نوع دیگری از بازی نیاز دارند. شاید رگه هایی از شخصیتی که در سریال شهرزاد بازی کرد در این شخصیت وجود داشته باشد، اگر فاکتور بسیار مهم را از داستان حذف کنیم، اما باز هم بازی متفاوتی را می طلبد. وکیل کلفت زبان که همیشه برنده است، که در درون بازنده است زیرا قلبش سنگین است. ما به عنوان مخاطب به تازگی بازی او را در سریال پوست شیر دیده ایم. ما باید بین آنچه در این سریال دیده ایم و آنچه می بینیم تمایز قائل شویم. دقیقاً در این مرحله است که کار بازیگر سخت می شود. وکیل ییل و رهایی که قوتش در استفاده از الفاظ است و «میل» خود را برای احقاق حقوق دیگران از اصل قانون استخراج می کند. اکنون این وکیل با بزرگترین چالش زندگی خود روبروست و نقطه عطف تمام دردها و آدم های زندگی اش با قاتلان مادرش است. و نه با دیالوگ های تقریبا ساده، بلکه اغلب با دیالوگ هایی که ارجاعاتی خارج از متن دارند.
حضور این بازیگر در ایران با توجه به محدودیت های فرهنگی و محدودیت هایی که ساترا پیش روی او قرار می دهد چقدر امکان پذیر است. که «استخر ماهی»، «شهرزاد»، «جدایی» و «شیر پوست» شهاب حسینی را به یاد نمی آوریم. بازیگر برای این شخصیت جوهره پیروزی و مکر را به جسم و روحش می دهد، سرش بالاست، شانه هایش عقب است، تروفرز حرف می زند و تیزوبز راه می رود و خود را دانای کل می داند و… اینها بدن یک شخصیت جدید را می سازد. .
مستوفی برای شما عزیزان مخفی شد
لادن مستوفی بازی در سینما را آغاز کرد، اما در تئاتر موفق بود. (اینکه چرا بازیگری در تئاتر مهم است موضوعی است که بحث زیادی دارد، اما دلیل اصلی آن حضور زنده و تکامل نقش و شخصیت در یک روند تدریجی است.) «دوم» گیل آبادی خوش درخشید و تجربه سینمایی با استاد «علی رافعی» داشت. اما در گناه فرشته نوک مثلثی است که در دو طرف آن درگیری بر سر آن به مرگ می رسد. پیچیدگی بازی او در پنهان کاری نهفته است نه افشاگری. او برای بازی باید همه چیز را از چشم برخی افراد حتی عزیزانش پنهان کند و در عین حال ردی از این پنهان کاری را برای مخاطب پیدا می کنم در حالی که او آن را برای شخصیت مقابل آشکار نمی کند. به او. . او عاشق است، خاطره ای مبهم و دور از یک عشق دارد، در عین حال مادر است، وکیلی سرسخت که در آزمون صداقت و رازداری بر سر دوراهی قرار می گیرد، باید برای ما مردم، شخصیت بسازد. ، که قابل پیش بینی نیست. نمی دانیم نجات می یابد یا در دامی که «تهران بزرگ» برایش گذاشته است گرفتار می شود.
برای افراد و اطلاعاتی که در اختیار دارند ارزش قائل شوید و آنها را بخرید و در عین حال از شأن حرفه ای آنها دفاع کنید و برای آنها مبارزه کنید. این تسامح باید مخاطب را متقاعد کند که شخصیتی با این همه حوزه تغییر ثابت می ماند و در یک «من» جمع می شود.
مداحی از حضور «بهروز رضوی» و «جمشید گرگین»
هر چند همین ویژگی ها را می توان در دیگر بازیگران این سریال نیز دید و به آن اشاره کرد، مانند امیر آقایی، آشا محرابی، مهدی سلطانی، فخرالدین صدیق شریف که زیر بار این دیالوگ ها و تنش ها در حال ساختن شخصیت خود هستند. در مورد حضور بهروز رضوی قبلاً گفتم که حضور آن صدای پرطنین انتخاب سنجیده ای برای پیوند داستان هاست. اما پس از گذشت سالها حضور کوتاه جمشید گرگین برای کسانی که خود را وقف بازیگری کرده اند بسیار جذاب و دلنشین است، آن صدای مخملی و حضور موثر او در قاب تصویر، دوران بازیگری را به یاد می آورد که آموزش و درک عمیقی دیده است. از عملکرد و آموزش برای ظاهر شدن در یک نقش حتی کوتاه، اما او به عنوان یک مدل موثر بود.
