بازار؛ گروه بین الملل: دولت «جو بایدن» از ابتدا با شعار تغییر در رویکردهای «دونالد ترامپ» در حوزه سیاست خارجی شروع به کار کرد؛ با این حال با گذشت سه سال، عملکرد این دولت دست‌کم در حوزه برجام تفاوت چندانی با ترامپ نداشته است. در طول سه سال اخیر، تغییراتی در تیم مذاکره‌کننده آمریکایی ایجاد شد، اما این تغییرات نتوانست تفاوتی چشمگیر و محسوس در عملکرد دولت بایدن ایجاد کند.
این تغییرات در آخرین مورد به راب مالی رسید؛ کسی که جابجایی‌های قبلی در تیم مذاکره کننده آمریکا از اختلافات با او نشأت می‌گرفت.
همه چیز از اخبار مربوط به تحقیقات اف‌بی‌آی در مورد راب مالی شروع شد. به گزارش مراجع رسمی در آمریکا، تحقیق در مورد بهره برداری نامناسب مالی از اطلاعات طبقه‌بندی شده علت بررسی اف‌بی‌آی است. قریب به دو هفته پیش خودِ او اعلام کرد که به مرخصی بدون حقوق رفته و مجوز امنیتی وی هم در دست بررسی قرار گرفته است.
«مت میلر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا کمی بعد این مساله را مورد تایید قرارداد و اعلام کرد به طور موقت «آبرام پالی» جایگزین راب مالی خواهد بود. با این حال تغییر عکس و توضیحات حساب کاربری «نمایندگی ویژه آمریکا در امور ایران» از راب مالی به پالی در روزهای اخیر نشان می‌دهد که این تغییرات موقتی نیست.
از نظر برخی کارشناسان، انتصاب یک شخص گمنام به جای راب مالی به معنای این خواهد بود که پرونده برجام اولویت خود را در دستگاه سیاست خارجی آمریکا از دست داده است. در مقابل، گروه دیگری از کارشناسان معتقدند تغییر در وضعیت راب مالی اثری در مواضع کلان ایالات متحده ایجاد نمی‌کند. برخی کارشناسان جدایی راب مالی از تیم مذاکره کننده آمریکایی را به فشار لابی‌های صهیونیستی مرتبط می‌دانند.
در خصوص این موضوع خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده است که در ادامه می آید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بوده‌است و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست.کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابت‌های فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولت‌سازی، نقش قدرت‌های بزرگ و سیستم سیاسی بین‌المللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
رابرت مالی یکی از معدود افرادی در دولت بایدن بود که متعهد به دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک برای پرونده هسته ای ایران و همچنین کمک به حل سایر مشکلات واشنگتن با تهران بود
*خروج رابرت مالی از دولت بایدن چه تاثیری بر مذاکرات هسته ای آمریکا و ایران خواهد داشت؟
رابرت مالی یکی از معدود افرادی در دولت بایدن بود که متعهد به دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک برای پرونده هسته ای ایران و همچنین کمک به حل سایر مشکلات واشنگتن با تهران بود. به همین دلیل هدف حملات تندروها قرار گرفت. اگرچه حل و فصل مناقشه هسته‌ای ایران و آمریکا به یک فرد وابسته نیست، اما خروج مالی نشان می‌دهد که تندروها دست بالا را می‌گیرند.
همه مخالفان برجام و مصالحه نهایی ایران و آمریکا از خروج مالی از رسیدگی به پرونده ایران خوشحال هستند
*به نظر می رسد اسرائیل و تندروهای آمریکا و برخی کشورهای عربی خلیج فارس در منطقه مخالف برجام از رفتن رابرت مالی خوشحال هستند. نطر شما چی هست؟
همه مخالفان برجام و مصالحه نهایی ایران و آمریکا از خروج مالی از رسیدگی به پرونده ایران خوشحال هستند.
* گفته می شود رابرت مالی به دنبال توافق جامع با ایران بود و با خروج او ممکن است توافق جامع از دستور کار دولت آمریکا خارج شود. ارزیابی شما چیست؟
دستیابی به توافق جامع بین ایران و آمریکا تنها به آمریکا بستگی ندارد. ایران نیز باید برای چنین توافقی آماده باشد. اما، از آنجایی که چنین توافق جامعی شامل سیاست های ایران در قبال اسرائیل، لبنان و سوریه می شود، بعید است که تهران مایل به موافقت با چنین توافقی باشد. همچنین نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد آمریکا به نوعی تغییر سیاسی در ایران امیدوار است و تمایلی به بهبود شرایط دولت فعلی با احیای برجام یا دستیابی به یک توافق جامع ندارد.
*آمریکا جنگنده های جدیدی به منطقه خلیج فارس فرستاده است. برخی معتقدند که این نشانه افزایش تنش با ایران است. از سوی دیگر، برخی معتقدند حضور بیشتر آمریکا در منطقه به دلیل تنش احتمالی در نتیجه اعمال تحریم‌های موشکی سه کشور اروپایی علیه ایران است (تحریم موشکی ایران باید در ماه اکتبر مطلبق برجام لغو شود). ارزیابی شما چیست؟
ارسال جنگنده به خلیج فارس قطعا هشداری برای ایران است. همچنین برای اطمینان بخشیدن به اعراب خلیج فارس و هشدار به چین است. در مورد رفع محدودیت‌های موشکی ایران، در ماه اکتبر، من شک دارم که این اتفاق بیفتد. برای تمام اهداف عملی، برجام دیگر وجود ندارد.
* با توجه به خروج رابرت مالی و هزینه های احتمالی دولت بایدن، تا چه حد امکان دستیابی به توافق (تفاهم) محدود بین ایران و آمریکا وجود دارد؟
خروج مالی برای دولت بایدن هزینه ای ندارد. در مورد یک توافق محدود، ایران به آن نیاز دارد. اگرچه همه چیز از نظر تئوری ممکن است، من به توافق محدود یا حتی تفاهم نانوشته خوشبین نیستم.
