به گزارش خبرگزاری مهر، محمد شیخان تحلیل کرد سقوط مسائل سیاسی و رسانه ای در یادداشتی با عنوان «نبرد خاموش. جنگ روانی رژیم صهیونیستی در طوفان الاقصی و نقش محوری رسانه ها» نوشت: جنگ روانی یکی از قدیمی ترین و در عین حال موثرترین ابزارهایی است که کشورها و گروه های مختلف برای تضعیف دشمنان خود از آن استفاده می کنند. این نوع جنگ به جای استفاده از نیروی نظامی مستقیم، بر روحیه و روحیه افراد برای شکست دادن دشمن با القای ترس، تردید و تغییر باورها در شبکه‌های اجتماعی، جنگ روانی به سطح پیچیده‌تری رسیده است سعی دارد از جنگ روانی در درگیری های خود به ویژه در طوفان الاقصی استفاده گسترده کند.
این یادداشت به تعریف و انواع جنگ روانی، راهبردهای جنگ روانی این رژیم جنایتکار و نقش رسانه ها در تقویت یا تضعیف افکار عمومی می پردازد و به بررسی نمونه های خاص استفاده از این ابزار توسط این رژیم در القاعده می پردازد. -طوفان اقصی .
تعریف جنگ روانی
جنگ روانی به مجموعه ای از اقدامات و فعالیت هایی اطلاق می شود که هدف آن تأثیرگذاری بر ذهنیت، روحیه و اعتقادات دشمن است. هدف اولیه این نوع جنگ، تضعیف روحیه، ایجاد تردید و ارعاب یا تحقیر دشمن است تا اهداف سیاسی یا نظامی بدون نیاز به درگیری فیزیکی گسترده محقق شود. این جنگ با ابزارهایی مانند شایعه، اطلاعات نادرست، تحریف حقایق و استفاده از رسانه ها انجام می شود.
انواع جنگ روانی
جنگ روانی به چند دسته اصلی تقسیم می شود که هر کدام به طور خاص به یکی از جنبه های روانی دشمن یا جامعه هدف می پردازد. برخی از انواع مهم جنگ روانی عبارتند از:
1. جنگ روانی استراتژیک
در این نوع جنگ روانی، هدف تأثیرگذاری بر افکار عمومی و رهبران سیاسی یا نظامی دشمن برای اتخاذ تصمیمات نادرست از طریق اطلاعات و تبلیغات نادرست است. اسرائیل در چندین جنگ به خصوص جنگ شش روزه و یوم. کیپوراستفاده از این نوع جنگ روانی توانسته است تصمیمات رهبران عرب را تغییر دهد.
2. جنگ روانی تاکتیکی
در جنگ روانی تاکتیکی هدف این است که نیروهای نظامی دشمن را مستقیماً تحت تأثیر قرار دهند تا آنها را از نظر روحی و روانی تضعیف کرده و توان مبارزه را از آنها سلب کند. اسرائیل بارها با انتشار فیلم و تصاویری از حملات هوایی خود یا دستگیری رهبران مقاومت فلسطین، سعی در تضعیف روحیه نیروهای مقاومت داشته است.
3. جنگ روانی دفاعی
این نوع جنگ روانی به طور خاص برای حفاظت از افکار عمومی ملی استفاده می شود. هدف آن جلوگیری از اثرات مخرب روانی حملات دشمن بر جامعه محلی است. اسرائیل با پخش اخبار تحریف شده یا کنترل شده در رسانه ملی تلاش می کند تا از اثرات حملات دشمن بر مردم اسرائیل بکاهد و روحیه آنها را بالا نگه دارد.
4. جنگ روانی تهاجمی
این نوع جنگ روانی تلاشی برای حمله به افکار و روحیه جامعه هدف است تا آنها را در موضع ضعف قرار دهد. انتشار شایعات یا اطلاعات نادرست در مورد اختلافات داخلی در گروه های مقاومت فلسطینی نمونه ای از جنگ روانی تهاجمی است که اسرائیل در طوفان الاقصی به کار برد.
استراتژی های جنگ روانی اسرائیل
رژیم صهیونیستی از سال 1948 به طور مستمر از جنگ روانی به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی خود استفاده کرده است. این کشور با استفاده از رسانه های ملی و بین المللی، شایعات و اطلاعات نادرست، اقدام به تغییر افکار عمومی جهانی و تضعیف روحیه دشمنان خود کرده است. برخی از مهم ترین استراتژی های جنگ روانی اسرائیل به شرح زیر است:
1. جنگ شش روزه (1967) در این جنگ، اسرائیل با انتشار اخبار اغراق آمیز درباره توان نظامی خود توانست نیروهای عرب را در ترس و سردرگمی قرار دهد. این استراتژی روانی به اسرائیل اجازه داد تا بدون نیاز به نبردی طولانی و سخت به پیروزی های بزرگ و سریع دست یابد.
2. جنگ یوم کیپور (1973) استفاده اسرائیل از تبلیغات گسترده و تحریف حقایق در طول جنگ یوم کیپوراو توانست جامعه جهانی و حتی بخشی از افکار عمومی عرب را تحت تأثیر قرار دهد. اسرائیل با این استراتژی توانست حملات اولیه را کنترل کند و در نهایت توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد.
3. طوفان الاقصی (2023-2024) اسرائیل در جریان درگیری های طوفان الاقصی بار دیگر نشان داد که جنگ روانی یکی از ابزارهای اصلی آن برای مقابله با گروه های مقاومت فلسطین است. در این جنگ، اسرائیل از رسانه های اجتماعی، ویدئوها، تصاویر و پیام های هشدار دهنده برای تضعیف روحیه دشمنان و جلب حمایت جهانی استفاده گسترده ای کرد.
نمونه هایی از جنگ روانی اسرائیل در طوفان الاقصی
نبرد اخیر به عنوان یکی از مهم ترین درگیری های سال گذشته، شاهد استفاده گسترده اسرائیل از جنگ روانی بود. چند نمونه از این تکنیک ها عبارتند از:
1. انتشار تصاویر تخریب شده از اسرائیل وی با انتشار تصاویر مخرب گسترده از مناطق مورد هدف در غزه درصدد نشان دادن قدرت نظامی و ایجاد رعب و وحشت در بین مردم و نیروهای مقاومت بود. از این تصاویر برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی بین المللی و تقویت حمایت از اسرائیل نیز استفاده شد.
2. ارسال پیام تهدید کننده یکی از تکنیک های رایج جنگ روانی اسرائیل ارسال پیام های هشدار دهنده به تلفن های همراه غزه ها بود. این پیام ها نه تنها باعث ترس و وحشت مردم شد، بلکه روحیه نیروهای مقاومت را تضعیف کرد.
3. انتشار فیلم های بازداشت اعضا هاماسرژیم صهیونیست ها با انتشار فیلم هایی از دستگیری و بازداشت اعضای حماس سعی کردند نشان دهند که رهبران مقاومت در امان نیستند و دیر یا زود اسرائیل آنها را شکست خواهد داد. این تکنیک برای تضعیف روحیه نیروهای مقاومت و کاهش اعتماد عمومی به این گروه ها مورد استفاده قرار گرفت.
4. شایعات در مورد اختلافات داخلی. گسترش حماس شایعه اختلافات داخلی میان رهبران حماس یکی دیگر از ابزارهای جنگ روانی اسرائیل در جریان طوفان الاقصی بود. این شایعات برای ایجاد بی اعتمادی و تفرقه در صفوف مقاومت منتشر شد و منجر به تضعیف انسجام داخلی آن شد.
نقش رسانه ها در جنگ روانی
رسانه ها نقش اساسی در جنگ روانی دارند و یکی از ابزارهای اصلی تغییر افکار عمومی و تضعیف یا تقویت روحیه جامعه هدف هستند. اسرائیل با استفاده گزینشی از رسانه های سنتی و دیجیتالی توانسته جنگ روانی خود را به سطح جهانی برساند و روایت های خود را از طریق رسانه ها به جهانیان ارائه کند.
تکنیک های استفاده از رسانه ها در جنگ روانی.
1. انتشار اخبار کذب یا تحریف شده: یکی از تکنیک های رایج در جنگ روانی، انتشار اخبار کذب یا تحریف شده است. اسرائیل در طول درگیری های خود از این تکنیک برای تغییر روایات و تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهانی استفاده کرده است.
2. تحقیر و تمسخر دشمن: اسرائیل با انتشار مطالبی که دشمنان خود را ضعیف یا نالایق نشان می دهد، سعی در تضعیف روحیه دشمنان دارد. در طوفان الاقصی ویدیوها که نشان دهنده ضعف نیروهای مقاومت بود، به طور گسترده در رسانه ها منتشر شد.
3. موفقیت های خود را بزرگ کنید: اسرائیل با تقویت این ایده که همیشه در جنگ ها پیروز است و دشمنانش ناتوان هستند، تلاش می کند اعتماد عمومی ملی و بین المللی را به نفع خود جلب کند.
4. استفاده از شبکه های اجتماعی: شبکه های اجتماعی نقش بسیار مهمی در جنگ روانی به ویژه در دوران معاصر دارند. اسرائیل از رسانه های اجتماعی برای انتشار سریع اخبار و شایعات استفاده می کند تا در مدت کوتاهی بر افکار عمومی تأثیر بگذارد.
نتیجه گیری: اهمیت رسانه در جنگ روانی و نحوه مقابله با آن
رسانه ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی جنگ روانی نقش مهمی در تقویت یا تضعیف افکار عمومی دارند. اسرائیل از این ابزار برای نشان دادن تسلط خود در جبهه مقاومت و جلب حمایت بین المللی استفاده کرده است. با گسترش فناوری‌های جدید و رسانه‌های دیجیتال، جنگ روانی به سطح پیچیده‌تری رسیده و با تکنیک‌های مختلفی مانند انتشار اخبار جعلی، شایعات و استفاده از شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود.
رسانه های مستقل و آزاد جهان به ویژه جهان اسلام نقش حیاتی در مقابله با جنگ روانی رژیم صهیونیستی دارند. برای انجام این کار، این موسسات باید بر آموزش و آگاهی از فنون جنگ روانی تمرکز کنند. برگزاری کارگاه ها و تولید محتوای آموزشی می تواند به خبرنگاران و فعالان رسانه ای کمک کند تا روش های شناسایی و پرداختن به جنگ روانی را بهتر درک کنند.
استفاده از فناوری‌های نوین به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی، فرصتی عالی برای انتشار سریع و مؤثر اخبار و تحلیل‌های دقیق است. ایجاد کانال های خبری و گروه های تحلیلی در این شبکه ها به تسهیل دسترسی به اطلاعات صحیح و افزایش قدرت جامعه در برابر شایعات و اخبار جعلی کمک می کند.
تولید محتوای شفاف و مستند که حقایق را بدون تحریف نشان دهد بسیار مهم است. موسسات رسانه ای همچنین باید اطلاعات منتشر شده توسط منابع دیگر را نقد و تجزیه و تحلیل کنند و کمبودها و تحریف ها را شناسایی کنند تا به آگاهی عمومی کمک کنند و به مخاطبان اجازه دهند تا خودشان اطلاعات را تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنند.
همچنین ایجاد شبکه های همکاری بین این نهادها در سطح جهانی بسیار موثر است. رسانه ها می توانند با یکدیگر همکاری و تبادل اطلاعات، تجربیات و منابع داشته باشند. برگزاری همایش ها و کارگاه های مشترک می تواند به تقویت وحدت و انسجام در برابر جنگ روانی کمک کند. علاوه بر این، تشویق مشارکت جامعه در تولید محتوا و انتشار اخبار به ایجاد یک شبکه اطلاعاتی قوی کمک می کند.
این نهادها باید به تأثیرات روحی و روانی جنگ روانی بر جامعه توجه کنند و با ارائه محتوای مثبت و امیدبخش، روحیه عمومی را تقویت کنند. گزارش موفقیت های اجتماعی و فرهنگی می تواند به ایجاد امید و وحدت در جامعه کمک کند. در نهایت، رسانه های مستقل در جهان و جهان اسلام باید به عنوان نهادهای معتبر در راستای حق و عدالت و اتخاذ رویکردهای موثر و مسئولانه و ایجاد الگویی قوی برای سایر رسانه ها عمل کنند. این اقدام نه تنها به مقابله با جنگ روانی کمک می کند، بلکه به ارتقای آگاهی عمومی و تقویت وحدت در مواجهه با چالش های جهانی کمک می کند.
