برند تجاری – طرح توزیع رایگان شیر در مدارس از آذرماه سال گذشته پس از 10 سال توقف با دستور رئیس جمهور آغاز شد.
این طرح برای اولین بار در مدارس ابتدایی مناطق محروم با هدف ترویج فرهنگ مصرف شیر در بین دانش آموزان، افزایش سطح سلامت دانش آموزان، تامین تنقلات کافی برای دانش آموزان، افزایش اشتغال، تشویق دانش آموزان به مصرف شیر، ایجاد آگاهی و کاهش مصرف شیر انجام می شود. هزینه های بهداشتی جامعه، تامین زیرساخت های لازم برای جوانان و میانسالان آغاز شد و بعداً به مدارس ابتدایی سراسر کشور تعمیم یافت.
بر اساس آخرین گزارش های آموزش و پرورش در سال 1402 بیش از 28 توزیع شیر در مدارس انجام شده و 15 توزیع دیگر نیز در نظر گرفته شده است. آموزش و پرورش همچنین اعلام کرده است که در صورت تامین اعتبارات این طرح، توزیع شیر رایگان در مدارس متوسطه نیز اجرا می شود.
به گفته کارشناسان، پاسخ این سوال روشن است. یعنی به دلیل اینکه یک طرح ملی و دارای وسعت ملی است، دولت باید با منابع خود اعتبارات لازم را تامین و به دستگاه اجرایی تحویل دهد. یعنی دولت برای این گونه پروژه ها ردیف جداگانه ای در بودجه اختصاص دهد تا دستگاه های مجری دغدغه تامین اعتبار نداشته باشند. موضوعی که در بودجه 1403 مورد توجه قرار نگرفت اما در بودجه های سال های گذشته دیده نشد و کارشناسان علت اصلی توقف و شکست این طرح را به مدت 10 سال بحث تامین مالی عنوان می کنند.
دلیل فلج شدن پروژه در سالهای اخیر.
حسین چمنی کارشناس صنایع لبنی دلیل عدم موفقیت برنامه توزیع شیر مدارس در سال های گذشته را عدم تخصیص به موقع و کافی منابع مالی می داند. هر چند وی معتقد است مواردی مانند توزیع بی رویه با عدم توزیع شیر در برخی مدارس، عدم پیوست فرهنگی، رعایت نکردن هنجارها در توزیع شیر، توزیع استانی شیر در مدارس، مشکل در تامین زنجیره سود شیر. توزیع و ذخیره سازی نیز نقش مهمی در شکست پروژه داشتند.
به گفته این کارشناس، اصرار بر مناقصه شیر مدارس باعث کاهش کیفیت شیر مدارس شد و در عین حال اصرار بر استانی شدن بودجه این طرح باعث تاخیر در توزیع شیر مدارس شد، چرا که مدرسه سال گاهی به پایان می رسید، اما وعده توزیع شیر به قوت خود باقی بود. اما استانی شدن بودجه طرح به چه معناست؟
بودجه باید متمرکز باشد نه استانی.
استانی شدن بودجه پروژه به این معناست که بودجه شیر مدارس در بودجه آموزش و پرورش هر استان لحاظ می شود و هر استان وظیفه تامین شیر مورد نیاز مدارس خود را از کارخانه های استان بر عهده دارد. یعنی اگر کارخانه ای در استان وجود نداشته باشد که شیر مورد نیاز مدارس را تامین کند، امکان تامین شیر از استان دیگری وجود ندارد. حال اگر بودجه طرح شیر مدارس آزاد متمرکز باشد و استانی نباشد، هر استانی می تواند استان های همجوار و خاص خود را پوشش دهد و در نتیجه کل کشور از آثار این طرح بهره مند می شوند.
برخی کارشناسان بر این باورند که این طرح ها نیازمند بودجه زیادی است که ممکن است دولت نتواند آن را تامین کند یا در اولویت قرار نگیرد. حال سوال این است که دولت برای تامین این میزان اعتبار چه اقداماتی می تواند انجام دهد؟
میراسلام تیموری رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع لبنی می گوید پیشنهاد داده ایم برای سال تحصیلی آینده مقدمات لازم برای اجرای شیر مدارس از خرداد ماه آغاز شود و برای ادامه و ادامه تثبیت اجرای شیر مدارس و تامین اعتبار آن به موقع، در بودجه سال آینده منبع تامین مالی شیر مدارس از محل مالیات بر ارزش افزوده کارخانه های لبنی به ویژه کارخانه های مشارکت کننده در این طرح تامین شود.
تیموری تصریح کرد: برآوردها نشان می دهد مالیات بر ارزش افزوده کارخانه های لبنی بالغ بر 8 میلیارد تومبه است که اگر این منابع به شیر مدارس اختصاص یابد به جای 35 عدد، 70 برابر برای 16 میلیون دانش آموز مقطع ابتدایی قابل استفاده است. هم در سطح متوسطه و هم در تمام مدارس دولتی و خصوصی باید کافی باشد.
محمدرضا بنی طبا، سخنگوی این انجمن نیز پیشنهاد داد: در صورتی که دولت منابع محدودی در این بخش داشته باشد، صنایع لبنی حاضرند به لطف ارزش افزوده این شرکت‌ها، شیر را با کمترین حاشیه سود تولید در مدارس توزیع کنند.
