جایگاه برجسته ایران در شانگهای و نقش اساسی آن در بخش انرژی/ ایجاد بازار منطقه ای

گزارش رکنا. سازمان همکاری شانگهای در سال 1996 توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان با هدف ایجاد توازن قوا در برابر نفوذ ایالات متحده و ناتو تحت نام شانگهای 5 تأسیس شد و پس از پیوستن ازبکستان به وی، سازمان همکاری شانگهای نامیده شد. این سازمان در 15 ژوئن 2001 تاسیس شد و دفتر مرکزی آن در چین است.

عضویت دائمی ایران در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در تاریخ 26 شهریورماه ساعت 14 با حضور رئیس جمهور در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان و تفاهم نامه تعهدات سازمان همکاری اسلامی پذیرفته شد. عضویت در سازمان همکاری شانگهای نیز در 23 سپتامبر 1401 توسط وزیر امور خارجه پذیرفته شد و در اجلاس شانگهای در سمرقند به امضا رسید. 9 کشور ایران، روسیه، چین، هند، پاکستان، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان اعضای دائمی این سازمان هستند.

انرژی یکی از محورهای مورد توجه سازمان همکاری شانگهای در سال های اخیر بوده است و از این رو وزرای انرژی این سازمان به صورت دوره ای برای بررسی آخرین اقدامات و برنامه های مشترک در این زمینه، بحث و تبادل نظر و سیاست های کلان تشکیل جلسه می دهند. سازمان را ترسیم کنید.

این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کند زیرا می دانیم که سازمان همکاری شانگهای بزرگترین سازمان جهانی از نظر تولید و مصرف انرژی است و ظرفیت بسیار بالایی برای تاثیرگذاری بر بازارهای جهانی در این زمینه دارد.

بررسی صورتجلسات جلسات سازمان شانگهای نشان می دهد که اعضا همواره بر موضوع انرژی تاکید داشته اند و در سال های اخیر تلاش های زیادی برای یافتن راه حل های مشترک برای غلبه بر چالش های موجود در این زمینه انجام داده اند. در واقع کشورهای عضو شانگهای معتقدند که با تقویت همکاری ها و همگرایی در حوزه انرژی می توانند بسترهای مناسبی برای توسعه اقتصادی و در نهایت کاهش هزینه های اقتصادی و امنیتی ایجاد کنند و در نتیجه نقش مهمی در ثبات منطقه و جهان ایفا کنند. .

به عنوان مثال در جلسه ای که در 25 اکتبر 2005 در مسکو برگزار شد، دبیر وقت سازمان اعلام کرد که پروژه های مشترک این سازمان در زمینه انرژی شامل کشف، استخراج و بهره برداری از میادین نفت و گاز است. تولید و تبادل انرژی الکتریکی و استفاده مشترک اعضا از منابع از اولویت بسیار بالایی برای این سازمان است.

به همین ترتیب، در سال 2006، در نشستی که در آلماتی، قزاقستان برگزار شد، کشورهای عضو در مورد ایده ای به نام باشگاه انرژی بحث و تبادل نظر کردند، ایده ای که توسط روسیه به عنوان یک مرکز پیشنهاد شد و مورد استقبال سایر اعضا قرار گرفت.

بر اساس اعلام وزارت نیرو، در نشست جدید وزرای انرژی سازمان شانگهای که طی دو روز گذشته با حضور وزرای انرژی کشورهای عضو در قزاقستان برگزار شد، اعضا نیز در مورد موضوعات مختلف به ویژه تقویت سند همکاری های توسعه در حوزه انرژی، دور جدید مذاکرات در حوزه انرژی که با ارائه بسته پیشنهادی ایران در 7 محور و موافقت سایر اعضا با این بسته پیشنهادی مواجه شد.

بسته پیشنهادی ایران به سازمان همکاری شانگهای

علی اکبر محرابیان، وزیر نیرو جمهوری اسلامی ایران در این نشست درباره بسته پیشنهادی ایران گفت: ایران با توجه به آینده انرژی، بر اهمیت حوزه هایی مانند ایجاد بازار منطقه ای برق بین دو کشور تمرکز دارد. اعضا. کشورها، ارتقای امنیت انرژی، توسعه ظرفیت نیروگاه های آب شیرین کن برقی، توسعه تکنیک ها و تجاری سازی منابع ذخیره انرژی و وسایل نقلیه برقی، توجه به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، تبادل دانش فنی و همکاری های علمی و تبادل فنی و خدمات مهندسی در زمینه انرژی برای همکاری مشترک.

وزیر نیرو ادامه داد: ایجاد بازار منطقه ای برق در بین کشورهای عضو با استفاده از ظرفیت تولید بیش از 4 هزار گیگاوات برق می تواند به پایداری و افزایش بهره وری شبکه برق کشورها کمک کند.

وی خاطرنشان کرد: ارتقای امنیت انرژی در کشورهای عضو این پیمان بسیار مهم است. توسعه انرژی های تجدیدپذیر و افزایش بهره وری انرژی به عنوان دو بازو مهم و اقدام اساسی در حوزه امنیت انرژی شناخته می شود.

محرابیان در خصوص اهمیت انرژی های تجدیدپذیر گفت: در حوزه انرژی های تجدیدپذیر، ظرفیت بالقوه بالای کشورهای عضو می تواند زمینه ساز توسعه این منابع شود.

از سوی دیگر، افزایش بهره وری انرژی با بهبود فرآیندها و فناوری های جدید می تواند به کاهش مصرف انرژی و هزینه ها کمک کند.

وی امنیت آب را یکی از مهم ترین چالش هایی دانست که جهان و کشورهای عضو در آینده نزدیک با آن مواجه خواهند شد و گفت: کمبود آب شیرین لازم برای توسعه کشورها در کنار تهدیداتی مانند تغییر اقلیم و گرمایش زمین می تواند امنیت آب را تحت تأثیر قرار داده و در نتیجه امنیت ملی کشورهای عضو را به خطر می اندازد.

از این نظر، توسعه قابلیت‌های نرم‌کننده‌های برقی آب، به‌ویژه از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر، می‌تواند راه‌حلی پایدار برای این چالش باشد.

وزیر نیرو با بیان اینکه منابع ذخیره انرژی و خودروهای برقی از محورهای مهم آینده صنعت برق هستند، گفت: توسعه فناوری های مرتبط با این حوزه ها و تجاری سازی آنها می تواند به پیشرفت های چشمگیری منجر شود.

محرابیان به مقوله کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نیز ادامه داد: همکاری کشورها در چارچوب سازمان همکاری شانگهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و مشارکت در بازارهای جهانی انرژی نقش اساسی در مبارزه با تغییرات اقلیمی دارد .

وی با تاکید بر لزوم تبادل دانش فنی، محصولات و خدمات بین کشورهای عضو، افزود: کشورهای عضو این سازمان پتانسیل قابل توجهی در عرضه کالاها و خدمات مدرن در حوزه برق و انرژی دارند. جمهوری اسلامی ایران که دارای تجربیات فراوان در زمینه های مختلف فنی و مهندسی برق و اجرای پروژه های بزرگ ملی و بین المللی در این زمینه است، آمادگی خود را برای صادرات این خدمات به کشورهای عضو اعلام می دارد.

در حاشیه این نشست مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر که وزیر نیرو را در سفر به قزاقستان همراهی می کند، با اشاره به پذیرش بسته پیشنهادی ایران از سوی کشورهای عضو شانگهای، گفت: امروز مقر اجلاس وزرای انرژی معاهده شانگهای، سند راهبردی اقدامات مورد تایید و تصویب وزیران قرار گرفت و به تایید روسای جمهور کشورهای عضو خواهد رسید.

رجبی مشهدی افزود: در این جلسه وزیر نیرو در سخنانی با ارائه بسته پیشنهادی 7 محوری بر ایجاد بازار منطقه ای تاکید کرد که با استقبال خوب اعضا به ویژه وزیر نیرو ترکیه مواجه شد.

بر اساس این گزارش، حضور موثر و پویا جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، این بار در حوزه انرژی، نشان از موفقیت دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم در سه سال اخیر دارد. رویکردهای آرمان‌گرایانه مبتنی بر واقعیت‌های جهانی و منطقه‌ای و نیازهای متقابل طراحی و به طور مقتدرانه در سطح بین‌المللی به کار گرفته شد.

سیاست و دیپلماسی موفق امروز کمک زیادی به ارتقای جایگاه و وزن ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان کرده است. امید است با رسیدن به اهداف خود در زمینه های مختلف به ویژه در حوزه انرژی به این مهم دست یابید. در نهایت موجب افزایش ثبات و امنیت منطقه و افزایش رفاه شهروندان ایرانی و توسعه همه جانبه کشور عزیزمان ایران خواهد شد.