تولید و درآمد در ورطه فراموشی

بازار؛ گروه استان ها: یکی از اقدامات دولت سیزدهم برای رفع عدم تعادل پولی در کشور، حذف ارز ترجیحی یا به گفته دولت جراحی اقتصادی بود.

در واقع دیدگاه دولتمردان از نتیجه این عمل جراحی با واقعیت کنونی فاصله زیادی دارد و به چالش های اقتصاد ایران دامن می زند. دولت قصد داشت با راهبردی به نام جراحی اقتصادی وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد و توده سرطانی که باعث بدبختی این منطقه شده بود را از بدنه اقتصاد حذف کند، اما موفق نشد.

رضا مبصری، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی گرگان معتقد است که با جراحی اقتصادی انتظار می رفت که تبعیض ارزی بین کالاها از بین برود و ارز تک نرخی شود، اما این اتفاق نیفتاد و همچنان شاهد یک ارز چندنوعی در اقتصاد ایران هستیم. مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید.

* اجرای طرح همسان سازی پولی را موفقیت آمیز می دانید و این طرح چه تاثیری بر صنعت طیور داشت؟

پس از گذشت 20 ماه از اجرای طرح همسان سازی پولی و بر اساس اعلام دولت جراحی اقتصادی، قیمت گوشت مرغ با نرخ ورودی معادل سازی نشده است. دولت با استراتژی جراحی اقتصادی می خواست توده «ارز چهار هزار و 200 تومانی» را از اقتصاد حذف کند که این اتفاق نیفتاد و نرخ دلار هفت تا 28 هزار تومان شد. در سیاست تثبیت اجباری قیمت و یکسان سازی نرخ ارز اتفاق مثبتی نیفتاد و حتی نتیجه منفی هم داشت.

مشکل اصلی اقتصاد ایران درآمد است و سیاست ها باید در جهت افزایش تولید باشد، بنابراین برای افزایش درآمد تولید در کشور نیازمند تزریق سرانه به بخش تولیدی هستیم.

70 درصد از کل هزینه مرغ گوشتی مربوط به خوراک دام است که با توجه به افزایش هفت برابری نرخ ارز، قیمت نهاده ها نیز هفت برابر شد و در این شرایط قیمت مرغ باید حداقل چند برابر می شد. پنج کمتر از 2.2 برابر بوده است، یعنی با گذشت 19 ماه از اجرای طرح حذف ارز ترجیحی، موفق به یکسان سازی نرخ تولید با نرخ نهاده نشده ایم.

* با توجه به اینکه گلستان یکی از مراکز تولید گوشت مرغ در کشور است، این صنعت به چه حمایت هایی نیاز دارد؟

یکی از موثرترین و مهم ترین حمایت هایی که دولت می تواند از صنعت طیور گلستان انجام دهد، توقف اعمال قیمت گذاری دستوری در تمامی سطوح این صنعت است. قاعدتاً در هر دوره سود، تولیدکننده تمایل بیشتری به تولید دارد، در نتیجه با افزایش تولید، عرضه محصول در بازار رشد می کند و این اقدام باعث تعادل قیمت در بازار می شود.

در شهریور ماه سال جاری قیمت ها به گونه ای بود که باعث ضرر و زیان مرغداران شد و در نتیجه جوجه ریزی کاهش یافت، بروز این شرایط باعث افزایش قیمت ها در بازار شد، اما اکنون به دلیل سودآوری، جوجه ریزی انجام شد. و عرضه کاهش یافته است. افزایش یافته و شاهد کاهش قیمت نسبت به ماه بیشتر هستیم.

* به نظر شما چالش جدی اقتصاد ایران چیست؟

کشورهای توسعه‌یافته مانند ایران با تنش‌هایی در بازار مواجه هستند، اما ابزارهای کنترل آن سوی مرزها با کشور ما متفاوت است. مشکل اصلی اقتصاد ایران درآمد است و سیاست ها باید در جهت افزایش تولید باشد، بنابراین برای افزایش درآمد تولید در کشور نیازمند تزریق سرانه به بخش تولیدی هستیم.

زمانی که سود در وضعیت خوبی باشد، توجه به قیمت کمرنگ می شود. تمرکز دولت باید روی افزایش اشتغال و در نتیجه افزایش درآمد باشد اما متاسفانه دولت به جای کوبیدن بر طبل درآمد همچنان بر کاهش قیمت ها تاکید دارد.

* پیش بینی شما از بازار گوشت مرغ چیست؟

به نظر من از نظر عرضه مرغ در شب عید بازار با ثبات و مناسبی را شاهد خواهیم بود. حجم تولید گوشت مرغ به حد بی سابقه ای رسیده است و اگر تامین نهاده ها و خوراک قطع نشود مشکلی نخواهیم داشت.

انتظار می رود دولت ساده ترین راه را برای تامین منابع مالی سال آینده انتخاب کند، یعنی اخذ مالیات از بخش تولیدی.

*پیش بینی شما از شرایط اقتصادی کشور در سال آینده چیست؟

پیش بینی وضعیت کشوری که با صدور بخشنامه ای ثبات اقتصادی اش به هم می خورد تقریبا غیرممکن است. دولت اگرچه مصمم به کنترل تورم است اما عملکرد مثبتی در این زمینه نداشته است. فشار بیش از حد بر عوامل کنترل کننده تورم باعث رکود در فضای اقتصادی کشور می شود. به عنوان مثال، بخش املاک و مستغلات در حال حاضر در یک رکود بسیار جدی است. ابزارهای پولی مانند نرخ سود بانکی یکی از عوامل موثر در کنترل تورم هستند که تاثیر اولیه اما سطحی بر اقتصاد دارند. بخش خصوصی باید تولید ناخالص داخلی را ارتقا دهد و سیاست های دولت باید در راستای بازتولید عادلانه درآمد کشور باشد..

در کشور ایران به طور متوسط ​​مالیات پرداختی 5.4 درصد از محل است تولید ناخالص ملی است. دولت مبانی بودجه خود را تقریباً 100 درصد از محل اخذ مالیات افزایش داده است، اما امیدواریم برای تامین هزینه های خود به بخش خصوصی فشار بیشتری وارد نکند..

با این حال انتظار می رود دولت ساده ترین راه را برای تامین منابع مالی سال آینده انتخاب کند که همان اخذ مالیات از بخش تولیدی است.. علاوه بر این، بخش دولتی بیش از بخش تولیدی به اعتبارات خرد مانند مادری و ازدواج توجه دارد.

* عدم تعادل انرژی در سال های اخیر چه آسیب هایی به بخش تولیدی وارد کرده است؟

هر عاملی که باعث توقف تولید شود، هزینه های ثابت کالای تولیدی را افزایش می دهد.. بله شاخص OEE خط تولید کارخانه به این معنی است که ظرفیت خط تولید در یک دوره زمانی در زمان قطع برق کاهش می یابد که این امر باعث افزایش هزینه تولید کالا می شود. امسال شاهد کاهش کمتر گاز در صنایع کوچک بودیم و صنایع بزرگ با سوخت های جایگزین تولید می کردند.. به طور کلی قطع برق در صنایع تولیدی کشور باعث افزایش هزینه های تولید می شود..

* کمبود انرژی یکی از عوامل عدم توسعه بخش تولیدی گلستان است. راه حل شما برای برون رفت از این وضعیت چیست؟

به همان اندازه که ما از دولت به دلیل قیمت گذاری اجباری در بخش تولید انتقاد می کنیم، این بخش از بخش انرژی نیز در این سیاست اشتباه گرفتار شده و در پیچ و خم هایی گم شده است که نمی تواند خود را نجات دهد.. با اجرای طرح سیکل ترکیبی نیروگاه علی آباد کتول در حوزه انرژی، در آینده شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود و قطعاً زیرساخت های انرژی در گلستان با بهره مندی از سیکل ترکیبی علی آباد افزایش خواهد یافت.