بازار؛ گروه بورس: لایحه بودجه 1404 از بازار سرمایه حمایت می کند، اما در حال حاضر دو موضوع تغییر مجلس و عدم وصول درآمد ممکن است آن را با چالش مواجه کند.
یکی از بزرگترین مواردی که در مورد تاثیر بودجه بر بورس وجود دارد، وابستگی بیش از حد به نفت و مالیات و احتمال کسری بودجه است. در این شرایط دولت به انتشار اوراق قرضه وابسته است.
سازمان برنامه و بودجه میزان اضافه شده به لایحه بودجه 1404 را تقریبا 2427 همات اعلام کرد. از این میزان 1420 همات از محل یارانه و فروش نفت است. همچنین 400 همات برای پرداخت بدهی های سازمان تامین اجتماعی و بانک ها و 627 همات به خرید تضمینی گندم و محصولات الکترونیکی اختصاص یافته است.
حال اگر برای تسویه بدهی عمومی 130 همات و برای خرید تضمینی 300 همات حساب کنیم، مجموع ارقام فرا بودجه ای 1403 به حدود 1830 همات می رسد. این رقم نشان از افزایش 50 درصدی بودجه نسبت به بودجه 6 هزار همتی لایحه 1404 دارد، اما جالب اینکه سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده این بودجه گزافی نیست.
همچنین 400 حمات برای پرداخت بدهی دولت به این هزینه ها اضافه شده است که دلیل اصلی افزایش منابع و هزینه های بودجه است. به همین دلیل 540 پروژه صندوق توسعه برای پرداخت بدهی ها پیشنهاد شده است. موضوع این است که این 400 حمت از منابع صندوق توسعه تامین نمی شود و دولت پیش بینی کرده است 200 حمت از طریق انتشار اوراق بدهی و 200 حمت دیگر از طریق واگذاری دارایی تامین شود. این انتشار منجر به افزایش انتشار اوراق می شود زیرا انتقال دارایی های دولت همواره با محدودیت هایی مواجه است و در نهایت همه این منابع از طریق اوراق تامین می شود که بر بازار پول و سرمایه تاثیر می گذارد.
تفصیل منابع عمومی بودجه 1404
منابع عمومی بودجه 1404 با رشد 68 درصدی نسبت به سال جاری نشان می دهد که بودجه سال آینده بر خلاف سال های اخیر احتمالاً انبساطی خواهد بود. بازار سهام بدون توجه به انبساط مالی دولت در لایحه بودجه 1404 روند نزولی را دنبال می کند که ممکن است به نفع بازارها باشد. به نظر می رسد ریسک تحولات منطقه و احتمال درگیری مستقیم با ایران در منطقه، خریداران را برای سفارش سهام مردد کرده است. هر چند دلار نیما به مرز 49 هزار تومان نزدیک می شود اما خبر خوبی از کدال به بازار مخابره نمی شود.
علیرضا سادات کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار گفت: در شرایط کلی لایحه بودجه 1404، فروش اوراق دولتی و استقراض صندوق توسعه ملی به ترتیب 700 و 541 همات است. از آنجایی که در بین روش های تامین کسری بودجه دولت دو روش دیده شده است، اگر به ماهیت این دو روش نگاه کنیم، تاثیرات بودجه 1404 بر اقتصاد کشور به شرح زیر خواهد بود افزایش نرخ سود در اقتصاد (برخلاف صحبت های وزیر اقتصاد در مورد تصمیم گیری برای کاهش نرخ سود، زیرا اوراق قرضه مبتنی بر پول هستند و از نقدینگی موجود در تامین مالی استفاده می کنند). اوراق قرضه توسط بانک ها و فروش آن به بانک مرکزی باعث افزایش نقدینگی و نرخ تورم می شود.
برداشت علیرضا سادات از منابع صندوق توسعه ملی از آنجایی که منجر به افزایش پایه پولی می شود، منجر به رشد نقدینگی (تامین مالی تورمی) می شود. علاوه بر این، با کاهش قیمت نفت، احتمال ابتلا به بیماری هلندی وجود خواهد داشت.
وی افزود: برداشت صندوق توسعه ملی از آنجایی که منجر به افزایش پایه پولی می شود، موجب رشد نقدینگی می شود، زیرا رشد نقدینگی بیشتر از رشد تولید در کشور ما در هر سال است. افزایش نرخ تورم (تامین مالی تورمی). علاوه بر این، با کاهش قیمت نفت، احتمال ابتلا به بیماری هلندی وجود خواهد داشت.
سادات تصریح کرد: از سوی دیگر برخلاف پیش بینی دولتمردان اقتصادی که می گفتند رشد حداقل 4 درصدی در اقتصاد کشور حاصل می شود. صندوق بین المللی پول در آخرین گزارش خود پیش بینی کرده است که رشد اقتصادی جهانی در سال 2024 به 3.3 درصد خواهد رسید. در سال 2025 رشد اقتصاد جهانی به 3.1 درصد کاهش خواهد یافت. عواملی مانند درگیری ها، افزایش نرخ بهره و حمایت گرایی تهدیدهای اصلی اقتصاد جهانی هستند و می توانند رشد جهانی را تا نیم درصد کاهش دهند. این موضوع ممکن است اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
در آمریکا پیش بینی رشد اقتصادی برای سال 2024 به 2.5 درصد و برای سال 2025 به 1.9 درصد رسیده است. از سوی دیگر، منطقه یورو و آلمان با کاهش رشد مواجه هستند. آلمان حتی در حال مبارزه با رکود اقتصادی است. ژاپن در تلاش است تا با افزایش نرخ بهره و دستمزدها، رشد را بهبود بخشد. اما رشد این کشور در سال 2024 به 0.3 درصد کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، رشد اقتصادی چین در سال های آینده رو به کاهش است و در سال 2024 به 4.5 درصد خواهد رسید.
به گفته شهیر محمدنیا، تغییرات بودجه 1404 به نفع بازار سرمایه است. زیرا لایحه بودجه 1404 با هدف تقویت و شفاف سازی بازار سرمایه تدوین شد. انتظار می رود اجرای این تغییرات شفافیت مالی شرکت های دولتی را بهبود بخشد و فرصت های جدیدی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند.
شهیر محمدنیا کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: تغییرات بودجه 1404 برای بازار سرمایه مفید است. زیرا لایحه بودجه 1404 با هدف تقویت و شفاف سازی بازار سرمایه تدوین شد. انتظار می رود اجرای این تغییرات شفافیت مالی شرکت های دولتی را بهبود بخشد و فرصت های جدیدی را برای سرمایه گذاران ایجاد کند. یکی از مهم ترین بخش های این لایحه کاهش 5 درصدی نرخ مالیات بر درآمد شرکت های بورسی و سهامی عام است. این کاهش شامل شرکت های تولیدی و خدمات گردشگری نیز می شود و به منظور حمایت از تولید و رشد اقتصادی صورت گرفته است.
محمدنیا افزود: سازمان بورس در این لایحه موظف است اطلاعات مالی و اوراق دولتی موجود در سبد دارایی موسسات مالی و بانک ها را در اختیار خزانه داری کل کشور و بانک مرکزی قرار دهد. این اقدام با هدف دستیابی به شفافیت بیشتر و نظارت مؤثرتر بر عملکرد مالی مؤسسات مالی انجام می شود. همچنین در لایحه بودجه 1404 موسسه سپرده گذاری مرکزی برای اوراق دولتی در بانک مرکزی پیش بینی شده است. هدف آن تسریع در تسویه معاملات اوراق بهادار و کالا است. علاوه بر این، شرکت های دولتی امکان انتشار اوراق بهادار در بازار سرمایه را خواهند داشت.
اقدامات دولت در بودجه برای حمایت از بورس
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: کارمزد تعهدات اشتراک و معامله گران اولیه اوراق مالی اسلامی دولت و شهرداری ها از پرداخت مالیات معاف می شوند. این اقدام باعث کاهش هزینه های معاملاتی در بازار بدهی و تسهیل در انتشار اوراق مالی اسلامی می شود. بر اساس لایحه بودجه 1404، شرکت های دولتی، بانک ها و موسسات وابسته باید اطلاعات مالی خود را به صورت الکترونیکی در سامانه های وزارت اقتصاد و دارایی ثبت و به روز کنند. این نسخه مدیریت داده ها را بهبود می بخشد و شفافیت را افزایش می دهد.
وی ادامه داد: یکی از بندهای مهم این لایحه واردات خودروهای خارجی توسط صادرکنندگان و عرضه آن در بورس کالا است. این اقدام به توسعه بازار خودرو و بهبود عرضه آن کمک می کند و امکان استفاده از توانمندی های بازار سرمایه برای عرضه خودروهای وارداتی را فراهم می کند. در بودجه 1404 بر عملیاتی شدن پایه مالیاتی مالیات بر درآمد سرمایه تاکید شده است. این مالیات ابزاری برای تنظیم رفتارهای سوداگرانه و فعالیت های غیرجذاب است. بی ثمر خواهد بود.
