تقاضا پس از تغییر قیمت ارز در بورس سهام کاهش یافته است. کمبود بنزین تولید پروپیلن را کاهش می دهد

بازار؛ گروه آب و انرژی: این روزها صحبت از کمبود گاز و تاثیر آن بر صنعت پتروشیمی زیاد است. آن طور که آمارهای اعلام شده نشان می دهد در سال گذشته تنها 69 میلیون تن از 91 میلیون تن ظرفیت پتروشیمی مورد استفاده قرار گرفته است. فریبرز کریمایی، معاون انجمن صنفی کارآفرینان صنعت پتروشیمی به بازار گفت: نیمی از 22 میلیون تن ظرفیت استفاده نشده به دلیل کمبود خوراک در کشور است. البته در ادامه صحبت هایش توضیح می دهد که کمبود غذا فقط به گاز محدود نمی شود. به عنوان مثال، ما با کمبود محصولی مانند نفتا مواجه هستیم که اتفاقاً یک غذای استراتژیک است. این کمبود زنجیره تولید پروپیلن و به دنبال آن تولید پلی پروپیلن را با چالش مواجه کرده است و تمام التهابات موجود در بازار این محصولات به دلیل کمبود بنزین است.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود به افزایش 8 درصدی تولیدات پتروشیمی در 8 ماهه امسال اشاره کرد و گفت: با وجود رشد تولید، میزان صادرات نیز اندکی کاهش یافته است که دلیل آن افزایش عرضه است. در بازارهای داخلی

قائم مقام انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی در پاسخ به این سوال که دلیل افزایش عرضه در بازار داخلی چه بوده است، گفت: در 6 ماهه نخست امسال قیمت پایه محصولات بر اساس ارز محاسبه شده است. 28500 تومان در بورس اما در ششمین ماه سال مبنای محاسبه قیمت ارز به ارز مبادله ای تغییر کرد و قیمت 38 هزار تومان شد. به محض انجام این اصلاح، تقاضا در بازار کمی کاهش می یافت. به عبارت دیگر، می توان فرض کرد که افزایش تقاضای ایجاد شده در بازار ناشی از سیاست های تثبیت پولی بوده است.

متن کامل گفتگوی بازار با فریبرز کریمه ای نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی را می خوانید:

* آمار اعلام شده نشان می دهد که صادرات محصولات پتروشیمی کاهش یافته است. دلیل این کاهش صادرات در این دوره چیست؟

تولید ما از ابتدای سال 8 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که حجم صادرات ما نه تنها افزایش یافته بلکه اندکی کاهش نیز داشته است. به عبارت دیگر می توان گفت میزان فروش آن در بازار داخلی افزایش یافته است. دلیل کاهش صادرات نیز همین افزایش عرضه داخلی بوده است.

برخی از فعالان صنعت پتروشیمی معتقدند محصول عرضه شده در بورس در برخی موارد جذب نمی شود و گاه به بازار کشورهای همسایه می رسد. این گفته چقدر صحت دارد؟ متناسب با افزایش عرضه در بازار داخلی، میزان تولید در صنایع تبدیلی و واحدهای اقتصادی به مصرف کننده این محصولات تبدیل شده است؟

پاسخ این سوال را باید واحدهای تولیدی و صنعتی بدهند. اما باید اشاره کنم که عرضه محصولات پلیمری در 6 ماهه امسال تقریبا 25 درصد افزایش داشته است. اگر میزان تولید صنایع پایین دستی به همین میزان یا بیشتر افزایش یافته باشد، اتفاق خوبی است و می توان گفت که از مواد اولیه عرضه شده در بورس برای تولید محصولاتی با ارزش افزوده اقتصادی بیشتر استفاده شده است. در غیر این صورت باید بررسی شود که ابزارها و سیاست ها چه آسیبی به این صنعت وارد کرده است.

در 6 ماهه اول سال جاری قیمت پایه محصولات بر اساس ارز 28 هزار و 500 تومانی در بورس محاسبه شد اما در 6 ماهه دوم سال مبنای محاسبه قیمت ارز قرار گرفت. تبدیل به ارز و قیمت 38 هزار تومان. به محض انجام این اصلاح، تقاضا در بازار کمی کاهش می یافت.

البته باید اشاره کنم که در 6 ماهه اول سال جاری قیمت پایه محصولات بر اساس ارز 28 هزار و 500 تومانی در بورس محاسبه می شد اما در 6 ماهه دوم سال بر اساس ارز هنگام محاسبه قیمت ارز به ارز مبادله ای و قیمت 38 هزار تومان تغییر یافت. به محض انجام این اصلاح، تقاضا در بازار کمی کاهش می یافت. به عبارت دیگر، می توان فرض کرد که افزایش تقاضای ایجاد شده در بازار ناشی از سیاست های تثبیت پولی بوده است.

*آقای شاهمیرزی ، معاون وزیر نفت ، اعلام کرده است که تولید پتروشیمی امسال به 78 میلیون تن افزایش می یابد.

در 8 ماهه امسال تقریباً 8 درصد افزایش داشته است. اگر این میزان رشد را به کل سال تعمیم دهیم، می توان گفت تولید امسال ما بیش از 75 میلیون تن خواهد بود. همچنین در 4 ماه گذشته سال گذشته شاهد قطعی گاز در کشور بودیم.

* اما در هفته های اخیر اخبار زیادی مبنی بر قطع گاز و توقف تولید در واحدهای پتروشیمی منتشر شده است.

لازم به ذکر است که 40 درصد صنعت پتروشیمی مربوط به گاز است. متاسفانه کمتر به خوراک مایع توجه شده است، در حالی که به دلیل عدم تعادل گاز، می توان با افزایش وابستگی به خوراک مایع، برخی از مشکلاتی را که عدم تعادل گاز بر صنایع پتروشیمی تحمیل کرده است، برطرف کرد.

در حال حاضر ظرفیت اسمی ما حدود 96 میلیون تن است در حالی که در بهترین حالت تولید امسال ما حدود 75 میلیون تن خواهد بود. این آمار نشان می دهد که حجم تولید در کشور ما هنوز با ظرفیت اسمی موجود فاصله دارد و حدود 20 میلیون تن از ظرفیت ما بلااستفاده مانده است. متأسفانه 50 درصد این تولید از دست رفته به دلیل کمبود مواد غذایی است و امیدواریم با برنامه ریزی های وزارت نفت بتوان کمبود مواد غذایی را برطرف کرد. البته باید تاکید کنم که این کمبود غذا فقط به گاز محدود نمی شود.

با توجه به نقش تاثیرگذار نفتا در زنجیره تولید پروپیلن، هرگونه کمبود این ماده غذایی می تواند تولید این زنجیره را با چالش مواجه کند. علاوه بر این، خود پروپیلن به عنوان غذای پلی پروپیلن در نظر گرفته می شود. به دلیل کمبود نفتا و سپس پروپیلن، شرکت های تولید کننده پلی پروپیلن با ظرفیت محدود و کم اقدام به تولید می کنند و التهاب بازار به دلیل همین مشکل است. در حال حاضر، شرایط تامین خوراک نفتا تا حدودی با وضعیت و سیاست های پیرامون بنزین گره خورده است.

* در حال حاضر علاوه بر گاز، کدام یک از مواد مصرفی صنعت پتروشیمی را کم داریم؟

نفتا یکی از نهاده های استراتژیک محسوب می شود که متاسفانه در تولید آن کمبود داریم. با توجه به نقش تاثیرگذار نفتا در زنجیره تولید پروپیلن، هرگونه کمبود این ماده غذایی می تواند تولید این زنجیره را به چالش بکشد. علاوه بر این، خود پروپیلن به عنوان غذای پلی پروپیلن در نظر گرفته می شود. شرکت های تولید کننده پلی پروپیلن به دلیل کمبود نفتا و سپس پروپیلن با ظرفیت محدود و کم اقدام به تولید می کنند و التهاب بازار به دلیل همین مشکل است. در حال حاضر، شرایط تامین خوراک نفتا تا حدودی با وضعیت و سیاست‌هایی که در مورد بنزین انجام می‌شود، مرتبط است. امیدواریم با سیاست گذاری های مناسب شرایطی فراهم شود تا سایر مواد غذایی مایع جایگزین مواد غذایی نفتا در برخی واحدها شود تا بخشی از التهابات این بخش کاهش یابد.

* پیشنهاد انجمن کارآفرینان پتروشیمی برای خرید گاز ذخیره شده از مردم به قیمت فوب خلیج فارس و استفاده در واحدهای پتروشیمی از کجا آمد؟

تا به امروز، پیشرفت خاصی در زمینه پذیرش یا اجرای این پیشنهاد حاصل نشده است. این در حالی است که ما این پیشنهاد را در سال 1400 به وزارت نفت ارائه کردیم و بدون شک مصرف گاز در بخش غیرمولد ما بسیار بالاست و امکان صرفه جویی در آن وجود دارد. با صرفه جویی 5 درصدی در این بخش که غیرممکن نیست، می توان از کاهش گاز صنعت پتروشیمی جلوگیری کرد. به هر حال، راه های زیادی برای پس انداز پول وجود دارد. سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی راندمان نیروگاه‌ها، خرید گاز صرفه‌جویی شده در بخش داخلی به قیمت پتروشیمی، واردات و سرمایه‌گذاری در بخاری‌های کم‌مصرف بخشی از راه‌های صرفه‌جویی در گاز است. این راه‌حل، عملیاتی است که می‌توان برای مدیریت مصرف انرژی به آن تکیه کرد، اگرچه ماده 12 باید در این زمینه کمی شفاف‌تر باشد.