مهمترین و بارزترین بخش طرح تحول اقتصادی به هدفمندی یارانه ها اختصاص دارد. فرآیندی که در آذرماه سال ۱۳۸۸ در ایران طبق قانون اجرا شد و مرحله اول یارانه نقدی با پرداخت ۴۵۵۰۰ تومان به ازای هر نفر در ماه به حساب خانوارها واریز شد. این قانون در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم و دهم مطرح شد و سرانجام به تصویب رسید و اکنون پس از گذشت حدود 14 سال هنوز اختلافات زیادی بر سر میزان و نحوه پرداخت وجود دارد که نتیجه آن پیشنهاد حذف یارانه بسیار سودآور بوده است.
بحث یارانه نقدی با تغییرات هر دولتی مطرح می شود و سال هاست که در راستای اجرای عدالت اجتماعی، نظریه های حذف یارانه پردرآمدها به صورت انحنای روزافزون مطرح می شود. به عنوان مثال، همزمان با آغاز فعالیت دولت سیزدهم برای کاهش شکاف طبقاتی و افزایش قدرت خرید دهک های کم درآمد جامعه، اقدامات متعددی را در دستور کار خود قرار داد که اجرای «کالای الکترونیکی» از جمله آنها بود. ” پروژه ” . تا قبل از دولت سیزدهم مبلغ یارانه 45 هزار و 500 تومبه بود که حتی به دهک های پردرآمد نیز تعلق می گرفت. اما در دولت سیزدهم در حالی که روند توزیع یارانه ها در حال اصلاح بود، این رقم بیش از 10 برابر شد و یارانه عشر ضعیف به صورت نقدی افزایش یافت.
در قانون بودجه سال 1403 مقرراتی در خصوص حذف یارانه افراد با درآمد بالا آمده بود که با گذشت 8 ماه از سال هنوز اجرایی نشده است. بر اساس بند 6 تبصره 8 قانون بودجه سال جاری، سازمان هدفمندسازی یارانه ها موظف شد با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پرونده افرادی که یارانه انصراف داده اند و همچنین حذف یارانه ها را بررسی کند. یارانه خانوارهایی که مشمول حمایت دولت نیستند طبق آیین نامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان هدفمندسازی یارانه ها باید ظرف مدت یک ماه اقدام کنند. از ورود لازم الاجرا شدن این قانون که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
اکنون با تغییر دولت و همزمان با ارائه لایحه بودجه 1404 همه به دنبال ردی از تصمیمات یارانه ای در آن هستند. بنابراین بسیاری از مراجع مسئول پرداخت یارانه را زیر سوال می برند. آخرین خبر در این خصوص را احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که 17 آبان ماه در گفتگویی از مصوبه دولت در خصوص حذف یارانه پردرآمدها خبر داد و گفت: در برای حذف افراد پردرآمد از یارانه نقدی، آیین نامه ای که هفته گذشته در دولت مطرح و مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد، ابلاغ می شود که هفته آینده ابلاغ می شود».
میدری در عین حال تاکید کرد: در لایحه بودجه 1404 هیچ اشاره ای به حذف یارانه افراد با درآمد بالا و پرداخت یارانه بیشتر به نیازمندان نشده است و مانند سال گذشته اعتباری برای کالابرگ در نظر گرفته نشده است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم نیز در پاسخ به سوالاتی درباره یارانه ها گفت: یارانه باید به افرادی که نیاز دارند داده شود؛ موضوع اخراجی ها موضوع حساسی است و بحث تغییر عشریه ها نیست. دستور کار در حال حاضر.”
