ویتامین D یک اصطلاح کلی برای دو نوع مختلف ویتامین است: ویتامین D2 و ویتامین D3. اگرچه هر دو فواید یکسانی دارند، اما از منابع مختلفی می آیند و ساختار مولکولی متفاوتی دارند.
به گزارش بهشت تهران؛ ویتامین D یک ریزمغذی مفید و ضروری برای سلامت انسان است و به ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول) و ویتامین D3 (کوله کلسیفرول) اشاره دارد. یکی از وظایف اصلی ویتامین D جذب کلسیم و فسفر است که برای معدنی شدن و تراکم استخوان ضروری هستند. ویتامین D به قوی نگه داشتن استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند. سطوح کافی ویتامین D همچنین برای سلامت عضلات، عملکرد سیستم ایمنی، سلامت قلب، تنظیم خلق و خو و بسیاری موارد دیگر مفید است.
ویتامین D2
ویتامین D2 یا ارگوکلسیفرول در قارچ ها و مخمرها یافت می شود. به عبارت دیگر، این ویتامین با قرار دادن مخمری به نام ارگوسترول در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) تولید می شود. غذاهای غنی شده با ویتامین D2 مانند شیرهای گیاهی، غلات و آب پرتقال به تامین این ویتامین برای بدن کمک می کنند. ویتامین D2 نیز به عنوان مکمل غذایی در کپسول، قرص و شربت موجود است.
پس از مصرف، ویتامین D2 در روده کوچک جذب شده و به کبد منتقل می شود. پس از هضم، در کلیه ها به شکل فعال ویتامین D (کلسیتریول) تبدیل می شود. این فرآیند به بدن اجازه می دهد تا از ویتامین استفاده کند و از مزایای آن بهره مند شود.
ویتامین د ۳
هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار می گیرد، بدن ویتامین D3 یا کوله کلسیفرول تولید می کند. همچنین در چندین منبع غذایی حیوانی از جمله ماهی های چرب (مانند سالمون، قزل آلا، ماهی خال مخالی)، زرده تخم مرغ و جگر گاو یافت می شود. شیر گاو و سایر محصولات لبنی اغلب با ویتامین D3 غنی شده اند. ویتامین D3 به عنوان یک مکمل غذایی به شکل شربت، کپسول و قرص موجود است.
پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، بدن نور خورشید را به ویتامین D3 تبدیل می کند، سپس به کبد منتقل می شود و در نهایت در کلیه ها به شکل فعال ویتامین D (کلسیتریول) تبدیل می شود تا مورد استفاده بدن قرار گیرد.
ویتامین D2 بهتر است یا د ۳؟
اگرچه ویتامین‌های D2 و D3 ساختارهای مولکولی متفاوتی دارند، اما به همان شکل فعال ویتامین D مورد نیاز بدن متابولیزه می‌شوند. یعنی کلسیتریول. اگر کمبود ویتامین D دارید، ممکن است از خود بپرسید که آیا مکمل های ویتامین D2 یا D3 برای جبران این کمبود بهتر هستند؟
هر دو ویتامین D2 و D3 سطح ویتامین D را در بدن افزایش می دهند، اما تحقیقات نشان می دهد که ویتامین D3 در این زمینه موثرتر است. ویتامین D3 به راحتی توسط بدن جذب می شود و به حفظ سطح ویتامین D سالم برای مدت طولانی کمک می کند.
اگرچه این دو ویتامین مشابه یکدیگر هستند، اما ممکن است اثرات متفاوتی بر بیان ژن، به ویژه ژن های مربوط به عملکرد سیستم ایمنی بدن داشته باشند. تحقیقات نشان می دهد که ویتامین D3 در تنظیم بیان ژن موثرتر است و به تقویت سیستم ایمنی برای مبارزه با باکتری ها و ویروس ها کمک می کند. “تنظیم بیان ژن” به مکانیسم هایی اشاره دارد که توسط سلول ها برای افزایش یا کاهش یک محصول ژنی خاص (پروتئین یا RNA) انجام می شود.
هنگامی که ویتامین‌های D2 و D3 به شکل زیست فعال ویتامین D تبدیل می‌شوند، نقش حیاتی در بسیاری از فرآیندهای بدن دارند. ویتامین D جذب کلسیم و فسفر را بهبود می بخشد تا سلامت استخوان ها و استحکام عضلات را حفظ کند.
به طور کلی، ویتامین D در بهبود عملکرد سیستم ایمنی و مبارزه با ویروس ها و باکتری ها، تنظیم سطح قند خون، سلامت قلب و عروق، عملکرد شناختی و خلق و خو و کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها نقش دارد.
چه کسانی بیشتر از کمبود ویتامین رنج می برند؟ د هستند
افرادی که به اندازه کافی غذاهای غنی از ویتامین D نمی خورند یا زمان کافی را زیر نور خورشید نمی گذرانند ممکن است دچار کمبود ویتامین D باشند.
عوامل زیر نیز باعث کمبود ویتامین D می شوند:
رنگ پوست؛ پوست تیره نور خورشید را کمتر جذب می کند و این عامل باعث کاهش تولید ویتامین D در بدن می شود.
بیماری ها؛ بیماری های کبدی، فیبروز کیستیک و بیماری سلیاک بر جذب ویتامین D تأثیر می گذارد.
داروها؛ گلوکوکورتیکوئیدها و داروهای ضد تشنج بر متابولیسم ویتامین D تأثیر می گذارند.
علائم کمبود ویتامین د
کمبود ویتامین D همیشه علائمی ندارد، اما علائم رایج شامل خستگی، درد و ضعف عضلانی، درد استخوان، تغییرات خلقی (مانند افسردگی) و راشیتیسم در کودکان است.
عوارض کمبود ویتامین د
کمبود ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی، پوکی استخوان، چاقی، سندرم متابولیک، دیابت نوع 2، سرطان، بیماری های قلبی عروقی، افسردگی و غیره مرتبط است.
برخی تحقیقات در حال بررسی ارتباط بالقوه بین کمبود ویتامین D و بیماری های التهابی و خودایمنی، مانند ام اس و آرتریت روماتوئید هستند.
