در عصر حاضر با پدیده دو به نام دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) و وب 3 (وب3) وجود دارد که نسخه های جایگزین امور مالی و اینترنت هستند. هدف هر دو ایجاد امنیت و شناسایی بیشتر در مقایسه با نسخه های سنتی و قبلی است. در واقع امور مالی غیرمتمرکز یک سیستم مالی نوظهور در وب ۳ است که در مقایسه با سیستمهای مالی سنتی از ارزش و روابط مالی را میدهد. گاهی اوقات مرز امور مالی غیرمتمرکز و نسل سوم وب آنقدر باریک میشود که برخی عملا این دو را با اشتباه میگیرند. با میهن بلوکچین همراه باشید تا ببینیم تفاوت دیفای و وب ۳ چیست و چه ویژگی هایی این دو را از متمایز می کند؟
آیا دیفای بخشی از نسل سوم وب است؟
نسل سوم وب (Web3) شکل اینترنت از اینترنت است که قصد دارد با اتکا به زیرساخت فناوری بلوکچین فضای اینترنت را عادلانهتر و غیرمتمرکزتر کند. در این فضای کنترل دادهها، هویت و پول بر روی خود کاربران است و به صورت غیرمتمرکز انجام میشود.
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) یک سیستم مالی نوظهور است و اشکال از ارزش و کاربردها را ارائه میدهد که در سیستمهای مالی معمولی وجود ندارد. مهمترین تفاوت دیفای و وب ۳ این است که دیفای روی پلتفرمهای قراردادهای هوشمند مانند اتریوم (Ethereum) ساخته شده است، در حالی که وب ۳ از زیرساخت خود در اینترنت استفاده میکند.
در حقیقت دیفای و اینترنت غیرمتمرکز (وب ۳) دو مفهوم کاملا مجزا هستند. اما هر دو از نوآوری های فناوری و فنی مشترک استفاده می کنند. دیفای وب ۳ نسخههای جایگزینی برای امور مالی و اینترنتی هستند که نسبت به همتایان، از نگاهزدایی و حفظ امنیت بیشتر هستند. برای درک بهتر تفاوت های وب ۳ و دیفای، ابتدا باید ببینیم هر کدام چیستند و چگونه کار می کنند.
وب ۳ چیست و چگونه کار میکند؟
در مسیر اینترنت و در طول زمان، انواع افراد با فناوری بهویژه در حوزه امور مالی به طور قابل توجهی تغییر کرده است. نسلهای مختلف وب به سه مرحله وب ۱، وب ۲ و وب ۳ تقسیم میشوند. وب ۱ (Web1) اولین نسل اینترنت و از دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ (دهه ۶۰ تا ۷۰) را شامل میشود. صفحات اصلی وب سایت با کدهای HTML ثابت و غیرتعاملی بودند. بنابراین هیچ زیرساختی برای انجام تراکنش های مالی به صورت آنلاین وجود ندارد.
وب ۲ (Web2) از زمانی شکل گرفت که اتصالات دوطرفه اینترنت شروع شد. ویژه بارز این دوره رواج اپلیکیشنهای موبایل، شبکههای اجتماعی و آنلاین است. در نسل دوم وب انجام تراکنش های ارز فیات از طریق اینترنت امکان پذیر شد. از نکات منفی این دوره میتوانم به چندین حفره امنیتی از خصوصیات حریم خصوصی و هکری بزرگ اشاره کنم. در وب 2 افراد مجبور بودند به عشق ثالث و شرکتهای بزرگ اعتماد کنند و پس از مدتی متوجه شدند که این شرکتها از فروش تولید شده آنها درآمد کسب میکنند.
نسل سوم وب (Web3) برای رفع مشکلات اساسی وب ۲ پا به عرصه گذاشتن. وب ۳ به جای اتکا به شرکتها، از طریق تکنولوژی بلوکچین حس مالکیت را برای کاربر به ارمغان آورد. در نسل سوم وب که طلایهدار تمرکززدایی است، ظهور بیت کوین (BTC) و سایر ارزهای دیجیتال، برنامههای غیرمتمرکز (DApps) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بودیم.
به لطف بلوکچین و ذخیرهسازی فناوری، کاربران وب ۳ بار دیگر میتوانند کنترل کنند خود را بر حفظ کنند. به علاوه این خود کاربران هستند که طبق صلاحدید خود انتخاب میکنند، چه کسانی به دادههایشان دسترسی داشته باشند.
دیفای چیست و چگونه کار می کند؟
امور مالی غیرمتمرکز یک سیستم مالی است که مستقل از یک نهاد مرکزی مانند بانک اداره میشود و به کاربران اجازه میدهد، نتایج مالی را به طور مستقیم با انجام دادن انجام دهند. این سیستم مالی غیرمتمرکز شامل همتا به همتا (P2P) مانند قرض دهی و وام دهی است که به قراردادهای هوشمند تنظیم و کنترل می شود.
دیفای درحقیقت اقدامی برای مبارزه با نهادهای دولتی و بانکها است که بر روی دادهها و داراییهای مردم کنترل دارند. بر خلافهای سنتی که مجوز امور مالی مالی یک نهاد را انجام میدهد، دیفای یک سیستم بدون مجوز است. در امور مالی غیرمتمرکز همه کاربران می توانند مشارکت داشته باشند و به صدور مجوز هیچ نهادی نیاز ندارند.
ویژگی مهم دیگر دیفای، شفافیت است. به اطلاعات شفاف بودن دیفای همه تراکنشها میتوانند در معرض دید و اختیار همه افراد قرار گیرند.
اکوسیستم دیفای شامل موارد زیر میشود:
لایه ۱
لایه ۱ (لایه ۱) همان بلوکچین یا شبکه پایهای است که قراردادهای هوشمند، برنامهها، پروتکلها و توکنهای دیفای روی آن ساخته شده است. اتریوم (Ethereum)، بیت کوین (Bitcoin)، زنجیره هوشمند بایننس (BNB Smart Chain) و پولکادات (Polkadot) نمونههایی از شبکههای لایه ۱ هستند.
صرافی های غیرمتمرکز
صرافی غیرمتمرکز (DEX) پلتفرمی است که امکان خرید، فروش و داراییهای دیجیتال را برای کاربران فراهم میکند. سیستمهای تجهیزات یا چشم ثالث در انجام این امور نقشی ندارند. در دکسها قراردادهای هوشمند جایگزین سازمانهای شرکتها و به شکل کدهای کامپیوتری و قراردادهای خودکار، تبادلات مالی را مدیریت میکنند.
تجمیع کننده های نقدینگی
تجمیعکنندهها (اگریگیتورها) غیرمتمرکزیها هستند که به کاربران اجازه میدهند، داراییهای خود را در پلتفرمهای ییلدفارمینگ (بازده کشاورزی) مدیریت کنند و سود را به دست بیاورند. به طور مثال راکت ایکس (RocketX) و وان اینچ (1 اینچ) تجمیعکنندههایی هستند که به نقدینگی دسترسی دارند میدهند.
تفاوت دیفای و وب ۳ چیست؟
نسل سوم وب دو ویژگی بنیادی دیفای امنیت و تمرکززدایی را تقویت می کند. همچنین میزان اعتماد، شفافیت و دسترسی سهولت به امور مالی غیرمتمرکز را افزایش می دهد. به دنبال محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال، افرادی که بیشتر دوست دارند می خواهند از طریق هولد، ترید یا خرید ارز دیجیتال و ایجاد پروژه های کریپتویی در دیفای مشارکت داشته باشند.
اصلی و چشمانداز اینترنت ایجاد یک فضای آنلاین غیرمتمرکز و در دسترس همگان بود. این در حد یک رویا باقی ماند و فضای وب به مرور زمان دیدگاهتر شد. حالا وب ۳ قصد دارد برای ایجاد یک اینترنت عادلانهتر از فناوری بلوکچین کمک کند. دیفای هم قرار است یک سیستم مالی شفافتر را در وب ۳ ارائه کند. بدون مجوز، غیر قابل همکاری، غیرحضانتی، قابل مدیریت توسط جامعه و قابلیت رمزنگاری، ویژگی های مشترک دیفای و نسل سوم وب هستند. اما این دو مفهوم در این تقسیمات تفاوتهایی با یکدیگر دارند که در ادامه بررسی میکنند. اصلیترین تفاوت دیفای و وب ۳ در اثرگذاری این دو است. بدین صورت که وب 3 فضایی به گستردگی اینترنت را دربر میگیرد، در حالی که دیفای روی غیرمتمرکز کردن امور مالی بیشتر دست میدهد.
ویژگی | دیفای | وب 3 |
بدون مجوز | دیفای برای بردن اتکا به نهادهای کمکی از فناوری بلوکچین میگیرد. | وب ۳ برای ایجاد یک شبکه آزاد غیرمتمرکز از پروتکلهای همتای همتا میکند. |
عدم توجه | سرویسهای دیفای در یک شبکه بلوکچین مشترک میتوانند با ترکیبی داشته باشند. | شبکه های بلوکچین روی وب ۳ به طور مستقل کار می کنند. |
حضانت | غیرحضانتی | غیرحضانتی و حضانتی |
قابلیت اعتبارسنجی با استفاده از رمزنگاری | استفاده از تکنولوژی بلوکچین | استفاده از تکنولوژی بلوکچین |
سایت | توکنیزه کردن دارایی ها، اثبات سهام | توکنیزه کردن دارایی ها |
بدون مجوز
اصطلاح «بدون مجوز» (Permissionless) به این معناست که ارتباطی برای مشارکت وجود ندارد؛ شرکتکنندهها میتوانند بدون هیچ محدودیتی یا مانعی برای وارد کردن سیستمهای بدون مجوز دیفای یا وب ۳ شوند.
تفاوت مفهوم «بدون مجوز» در دیفای و وب ۳ در شکل پیاده سازی و استفاده از توسعه دهندگان است. دیفای روی یک بلوک ساخته شده است و از سرویسهای مالی را بدون هیچ نهادی امکان پذیر میکند.
وب 3 اصطلاح جامعتری است که دیفای، سایر فناوریهای غیرمتمرکز از قبیل دپها، توکنهای بیهمتا (NFT) و سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAO) را دربر میگیرد. در واقع وقتی میگوییم وب ۳ بدون مجوز است، به نظر میرسد به سیستم عظیمتری، بدون وارد میشویم.
غیرمتمرکز
اصطلاح «ززدایی» به انجام فعالیتهای بدون کنترل و نظارت یک مرکز اشاره میکند. دیفای و وب ۳ هر دو به گونهای طراحی شدهاند که غیرمتمرکز باشند. در حقیقت وب ۳ تلاش برای ساخت یک شبکه آزاد غیرمتمرکز است که به دلیل استفاده از پروتکلهای همتای همتای خود به دور است. دیفای هم برای انجام زیرساخت های غیرمتمرکز می کند.
قابلیت همکاری
اصطلاح «قابلیت همکاری با بلوکچین» یعنی اینکه بلوکچینهای مختلف چگونه با همدیگر انجام دهند. بلوکچینها با استفاده از این قابلیت میتوانند دادهها، داراییهای توکنیزهشده و سایر فناوریها را با شرکتهای مبادله کنند.
در دنیای دنیای دادهها به صورت ذخیره شده میشوند و از این طریق به دادههای شخصی در برنامههای مختلف امکانپذیر میشوند. اما در دنیای متمرکز، سرویسهای دیفای مستقر در یک شبکه بلوک مشترک با استفاده از قابلیت همکاری (مثلا صدور رپد توکن یا پل بلوکچینی) با غیرمستقیمها.
غیر حضانت
برنامه های دیفای معمولا غیرحضانتی هستند. به عبارت دیگر کاربران کلیدهای ویژه وجوه و دارایی های خود را در اختیار دارند و از این رو کنترل و مالکیت دارایی را به طور کامل بر درمان خود کاربر دارد.
بالعکس برنامه های وب ۳ در هر دو حالت حضانتی و غیرحضانتی هستند. ممکن است یک برنامه خاص غیرحضانتی باشد و برنامه دیگری کلید خصوصی و کنترل دارایی ها را در اختیار شخص ثالث قرار دهد.
قابلیت رمزنگاری
طراحیهای دیفای و سیستمهای بلوکچین وب ۳ به گونهای است که در برابر دستکاری غیرقابل نفوذ باشد. همچنین سوابق از طریق رمزنگاری (کریپتوگرافی) اعتبارسنجی و تایید میشوند. این مکانیزم تنها به شفافیت و امنیت بیشتر سیستم کمک میکند بلکه جعل سوابق را غیرممکن میسازد.
سخن پایانی
صنعت دیفای (دیفای) با معرفی محصولات و سرویسهای مالی که پتانسیل حذف امور مالی را دارند به سمت نوآوریهای بیشتر حرکت میکند. از طرف دیگر انتظار میرود وب 3 نقش بهسزایی در آینده اینترنت ایفا کند. زیرساختهای غیرمتمرکز نسبت به سیستمهای خصوصی دارای مزیتهایی از قبیل امنیت بیشتر، بهبود حریم خصوصی و مالکیت دادهاند. همچنین میرود انتظار توسعه فناوریهای وب ۳ باعث ایجاد نسل نسلی از برنامههای غیرمتمرکز شود که دسترسی به اینترنت آزاد و عادلانهتری را امکانپذیر کند. به نظر شما دیفای و چگونه میتوانیم مکمل ترکیبی باشند؟ این دو چه تفاوتهای دیگری با یکدیگر دارند؟
خبر فوق به نقل از رسانه اسمارتک نیوز در وبسایت اسمارتک نوشته شده است در تاریخ 2023-03-22 20:31:00