تشخیص سرطان پروستات

پروستات، غده ای به اندازه ی یک گردو است که بخشی از سیستم تناسلی مردان می باشد. عملکرد اصلی این غده، تولید مایعی ست که جزئی از منی می باشد. سرطان پروستات زمانی رخ می دهد که رشد سلولها در پروستات از کنترل خارج می شود. تمام مردان باید در مورد این موضوع بسیار مهم آگاهی داشته باشند. زیرا بعد از سرطان های پوست، سرطان پروستات شایع ترین سرطان در میان مردان می باشد. میزان بقای 5 ساله بعد از سرطان پروستات حدود 98 درصد است.

در صورتی که سرطان پروستات زود تشخیص داده شود، معمولاً قابل درمان است. بیش از 90 درصد سرطان های پروستات زمانی تشخیص داده می شوند که، بیماری در مراحل اولیه می باشد و به پروستات و اندام های نزدیک محدود می شود. برخلاف غربالگری سرطان های سینه و سرطان روده، هیچ دستورالعمل غربالگری جهانی برای سرطان پروستات وجود ندارد. بهتر است مردان 55 تا 69 ساله، مزایا و خطرات غربالگری را قبل از انجام آن بسنجند. یکی از راه های تشخیص سرطان پروستات، بیوپسی پروستات میباشد.

بیوپسی پروستات

بسته به نتایج آزمایش PSAو آزمایش رکتال دیجیتال، پزشک ممکن است بیوپسی پروستات یا نمونه برداری از پروستات را توصیه کند. نمونه برداری ممکن است از دیواره ی مقعد (بیوپسی ترانس رکتال) یا از طریق پوست بین مقعد و کیسه بیضه (بیوپسی ترانس پرینال) انجام شود. نمونه بافت های زیادی ممکن است از نقاط مختلف پروستات گرفته شود. نمونه ها برای بررسی زیر میکروسکوپ به پاتولوژیست فرستاده می شوند. این رویکرد به پزشک اجازه می دهد بیماری را درجه بندی کند و برنامه ی درمانی مناسب را تعیین کند. بیماران بعد از نمونه برداری ممکن است در منی یا مدفوع خود خون مشاهده کنند.

خطرات غربالگری پروستات چیست؟

گرچه، مردان در گروه های پرخطر مانند: افرادی با نژاد آفریقایی آمریکایی و کسانی که یکی از بستگان درجه 1 آنها قبل از 65 سالگی دچار سرطان پروستات شده، باید در مورد شروع آزمایشات غربالگری در سنین پایین تر، با پزشک خود صحبت کنند. مردان بالای 70 سال نیازی نیست برای سرطان پروستات به صورت روتین غربالگری شوند. مردانی که مشکلات ادراری، اختلال نعوظ یا درد بدون دلیل را تجربه می کنند، بدون در نظر گرفتن سن یا عوامل خطر باید معاینه و بررسی شوند.

• نتایج مثبت کاذب

• عوارض جانبی ناشی از نمونه برداری برای تأیید تشخیص

سرطان پروستات اغلب اوقات در طول آزمایشات روتین پروستات و یا آزمایش خون PSA شناسایی می شود، اما تشخیص آن ممکن است به رویکردهای دیگری نیاز داشته باشد.

آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

PSA پروتئینی است، که در سلولهای پروستات یافت می شود و به نگه داشتن مایع منی کمک می کند. اکثر موارد سرطان های پروستات در این سلولها ایجاد می شوند، بنابراین یک PSA افزایش یافته ممکن است نشانه ی سرطان پروستات باشد. گرچه، نتایج PSA بیشتر یک شاخص هستند تا اینکه یک ابزار تشخیصی قوی باشند. هیچ عدد PSA خاصی وجود ندارد که به معنای سرطان پروستات داشتن یک مرد باشد. در عوض، محدوده های مختلفی وجود دارد که برای گروه های سنی مختلف، میانگین محسوب می شوند. اگر عدد PSA نسبت به سن شما بالاباشد، آزمایشات بیشتری ممکن است توصیه شوند. سطوح PSA به صورت ng/ml اندازه گیری می شوند.

• مردانی با سطح PSA بین 4 و 10، حدود 25 درصد احتمال ابتلا به سرطان پروستات دارند.

• مردانی با PSA بیشتر از 10، بیشتر از 50 درصد احتمال ابتلا به سرطان پروستات دارند.

تمام مردان دارای سطوح PSAبالا، سرطان پروستات ندارند. بالا بودن سطوح PSA ممکن است براثر عفونت مجرای ادراری، پروستاتیت یا هایپرپلازی خوش خیم پروستات باشد و بالعکس، مردانی با سطح PSA پایین هنوز هم ممکن است سرطان پروستات داشته باشند. آزمایشات PSA نمی توانند میزان تهاجمی بودن سرطان پروستات را نشان دهند. اکثر سرطان های پروستات، رشد آهسته ای دارند و به درمان فوری نیاز ندارند.

آزمایش رکتال دیجیتال

پزشک شما علاوه بر آزمایش خون PSA، ممکن است یک آزمایش رکتال دیجیتال را توصیه کند. برای انجام این آزمایش پزشک با دستکش، یک انگشت روانکاری شده را به آرامی وارد مقعد می کند تا هرگونه برجستگی یا توده روی پروستات را لمس کند. این توده یا برجستگی ممکن است نشانه ی سرطان پروستات باشد.

تشخیص تهاجمی بودن سرطان پروستات

اگر مشخص شود که یک نمونه ی بیوپسی حاوی سلول های سرطانی می باشد، پاتولوژیست نمونه را تجزیه و تحلیل می کند و برای تعیین میزان تهاجمی بودن بیماری، نمونه را با دقت بیشتری بررسی می کند. اگر سلول های سرطانی به میزان قابل توجهی غیرطبیعی باشند و با سلولهای سالم زیر میکروسکوپ متفاوت باشند، سرطان، تهاجمی تر محسوب می شود و انتظار می رود که پیشرفت سریعتری داشته باشد.

در مقابل، اگر سلول های سرطانی نسبتاً شبیه به سلول های سالم باشند، نشانه ی این است که کمتر تهاجمی هستند و ممکن است بسیار سریع گسترش پیدا نکنند. به سرطان های پروستات، بسته به میزان غیرطبیعی بودن سلول ها، یک نمره ی گلیسون اختصاص داده می شود.نمره گلیسون: نمرات گلیسون از 2 تا 10 درجه بندی می شوند. نمرات گلیسون 6 یا کمتر، درجه پایین یا غیرتهاجمی محسوب می شوند. نمره گلیسون 7 ،به سرطان هایی با درجه متوسط داده می شود و نمرات گلیسون 8 تا 10، سرطان های تهاجمی یا درجه بالا در نظر گرفته می شوند.

آزمایش بیومارکر

در برخی موارد، یک آزمایش بیومارکر یا نشانگر زیستی برای افراد خاص مبتلا به سرطان پروستات توصیه می شود. این آزمایشات اغلب در صورتی توصیه می شوند، که فردی سرطان کم خطر یا با خطر متوسط داشته باشد و کاندید نظارت فعال باشد. در این رویکرد، درمان تا زمانی به تأخیر انداخته می شود که نشانه های سرطان تشدید شوند. این بیماران می توانند از مزایای آزمایشات بیومارکر بهره مند شوند، زیرا این آزمایشات نشان می دهند که سرطان رشد آهسته و یا رشد سریعی دارد. این اطلاعات به پزشکان در مورد پیدا کردن بهترین راه برای کنترل و درمان سرطان کمک می کند.