البته این اتفاق با نیرنگ جدید دولت تعبیر دیگری شده است. رئیس کل گمرک ایران هفته گذشته برای اولین بار از سال 1396 آماری از صادرات نفت را بدون اشاره به جزئیات ارائه کرد که بسیاری از فعالان و کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان «ترفند جادویی» تعبیر کردند که تراز تجاری کشور در حال تغییر است. مثبت
از جمله این کارشناسان، عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی بود که در توئیتی نوشت: با رسیدن تراز تجاری کشور در 9 ماهه به منفی 12 میلیارد دلار، گمرک کشور با نوآوری و برای اولین بار ارزش افزوده صادرات نفت به مدت 9 ماه و نتیجه مثبت “میزان خروج سرمایه از کشور و درصد بازدهی صادرات غیرنفتی را اعلام کنید تا قضاوت بهتری از عملکرد تراز پرداخت ها داشته باشید.”
تراز تجاری و تراز پرداخت ها چیست؟
تراز تجاری حسابی است که شامل درآمد خالص یک کشور از طریق صادرات و واردات می شود. گمرک کشور از سال 1396 رویکرد جدیدی را در پیش گرفت و با «سانسور» آمار صادرات نفت به بهانه تحریم، تراز تجاری را ماهانه بدون در نظر گرفتن درآمدهای نفتی کشور اعلام کرد.
از سوی دیگر، تراز پرداخت ها شامل حساب جاری (نفتی و غیرنفتی) کالاها و خدمات و همچنین خالص جریان ورودی سرمایه است. عموماً بانک مرکزی اطلاعات کامل تراز پرداخت های کشور را در زمان های مشخص منتشر می کند.
علت تاکید رئیس کل سابق بانک مرکزی بر انتشار آمار خروج سرمایه و ارز حاصل از صادرات غیرنفتی این است که بررسی تراز پرداخت ها بدون در نظر گرفتن حساب سرمایه تصویری نادرست و ناقص از وضعیت به دست می دهد. تراز پرداخت ها، زیرا خروج خالص سرمایه و ارز عاملی است که تراز پرداخت ها را کاهش می دهد.
صادرات میعانات گازی را صادرات غیرنفتی می گویند.
اما برگردیم به گزارش گمرک در مورد تجارت خارجی کشور که نشان می دهد در 9 ماهه منتهی به آذر 1402، کل صادرات کالاهای غیرنفتی کشور (بدون احتساب نفت خام، نفت کوره و نفت سفید، همچنین بدون احتساب صادرات بازرگانی) چمدانی) به مبلغ 101 میلیون و 904 هزار تن به ارزش 36 میلیارد و 434 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 26.48 درصد از نظر وزنی افزایش و 0.68 درصد کاهش داشته است. درصد به ارزش دلار
بر اساس اطلاعات اعلام شده، سه قلم اصلی صادراتی در 9 ماهه امسال «گاز طبیعی مایع» یا «ال پی جی» با 2.7 میلیارد دلار، «پروپان مایع» با 2.3 میلیارد دلار و «متانول» است. با یک میلیارد و 700 میلیون دلار بود.
در بین 10 محصول برتر صادراتی، بیشترین رشد ارزشی به ترتیب مربوط به «گاز طبیعی مایع»، «گازهای نفتی» و «هیدروکربن‌های گاز مایع»، «محصولات آهن نیمه‌تمام» یا «فولادها» بدون آلیاژ و در میان اقلام عمده صادراتی بیشترین کاهش مربوط به «پروپان مایع»، «شمش آهن» یا «فولاد» و «بوتان مایع» بوده است.
کاهش تجارت با چین
اطلاعات اعلام شده از سوی گمرک ایران نشان می دهد که در دوره مورد بررسی، پنج مقصد عمده صادرات محصولات ایرانی از جمله کشورهای چین با رقم 10 میلیارد و 312 میلیون دلار و سهم 28.30 درصد از ارزش کل صادرات، عراق است. 6 میلیارد و 920 میلیون دلار و سهم 18.99 درصد، «امارات متحده عربی» با 4 میلیارد و 700 میلیون دلار و سهم 12.91 درصد، «ترکیه» با 3 میلیارد و 263 میلیون دلار و سهم 8.96 درصد و کشور «هند» بیش از یک میلیارد و 653 میلیون دلار و سهم 4.54 درصدی از ارزش کل را به خود اختصاص داده است.
چین همواره یکی از مقاصد اصلی کالاهای صادراتی بوده است و گفته می شود عمده فروش نفت ایران نیز به این کشور انجام می شود که البته با تخفیف های بالا انجام می شود. در صورت عدم اطلاع کامل از صادرات نفت ایران، نمی توان گفت چه میزان نفت به این کشور صادر شده است، اما گمرک چین اخیراً اعلام کرده است که حجم مبادلات تجاری ایران و چین در 11 ماه ژانویه تا نوامبر 2023 به 13 میلیارد رسیده است. 400 میلیون دلار. بر این اساس مبادلات ایران و چین در این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7 درصد کاهش داشته است.
در عین حال چینی ها صادرات محصولات خود به ایران را متوقف نکرده اند. صادرات چین به ایران از ژانویه تا نوامبر امسال 9 درصد افزایش یافت و به 9.2 میلیارد دلار رسید. چین در مدت مشابه سال قبل 8000 میلیون و 400 میلیون دلار کالا به ایران صادر کرده است.
واردات تلفن همراه: 2 میلیارد دلار
گزارش گمرک نشان می دهد که تا پایان پاییز امسال، «ذرت دامی» با 2.8 میلیارد دلار، «گوشی تلفن همراه» با 2 میلیارد دلار و «لوبیا سویا» با 1.5 میلیارد دلار سه کالای وارداتی در بالاترین رده قرار دارند. در این آنها طولانی بودند
از سوی دیگر در بین 10 قلم کالای وارداتی برتر از نظر ارزشی، طلای خام، قطعات تفکیک خودروهای سواری و تلفن همراه هوشمند بیشترین افزایش و دو محصول برنج و گندم بیشترین کاهش را داشته اند.
امارات متحده عربی اولین شریک تجاری ایران است
در نه ماهه منتهی به دسامبر 1402، امارات متحده عربی با تخصیص 15 میلیارد و 9 میلیون دلار و سهمی حدود 04/31 درصد از ارزش کل واردات، رتبه اول را در بین کشورهای تجاری به خود اختصاص داد. همچنین چین با 13000 میلیون و 742 میلیون دلار و سهمیه 28.42 درصد، ترکیه با 5000 میلیون و 265 میلیون دلار و سهمیه 10.89 درصد، آلمان با 1000 میلیون و 599 میلیون دلار و سهمیه 3.31 درصد و هند با 000 میلیون دلار. . و 428 میلیون دلار و سهم 2.95 درصدی از ارزش کل واردات جزو کشورهای اصلی درگیر در معامله واردات بوده است. میزان ترانزیت خارجی کشور طی 9 ماه منتهی به آذر 1402 تقریباً 12 میلیون و 634 هزار تن بوده که نسبت به رقم 10 میلیون و 146 هزار تنی مدت مشابه سال قبل 24.52 درصد افزایش نشان می دهد. .
