بازار؛ گروه بین الملل: روز دوشنبه ۲۷ شهریور ماه توافق تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا عملیاتی شد و پنج زندانی ایرانی در زندان‌های آمریکا آزاد شدند و پنج جاسوس آمریکایی نیز به دوحه و از آنجا به آمریکا منتقل شدند. از سوی دیگر دارایی‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی به قطر منتقل و به حساب‌های بانک‌های ایرانی در قطر واریز شد. توافق مذکور در ۱۹ مرداد ماه بین ایران و آمریکا با وساطت و مشارکت قطر و عمان حاصل شده بود.
در این تبادل «سیامک نمازی»، «عماد شرقی» و «مراد طاهباز» سه جاسوس آمریکایی به همراه دو نفر دیگر که یکی از آنها زن بود، آزاد و به دوحه منتقل و از آنجا به آمریکا رفتند. از سوی دیگر پنج زندانی ایرانی شامل «مهرداد معین انصاری»، «کامبیز عطار کاشانی»، «رضا سرهنگ‌پور کفرانی»، «امین حسن‌زاده»، «کاوه لطف‌الله افراسیابی» هم آزاد شدند که مهرداد معین انصاری و رضا سرهنگ پور شب گذشته وارد ایران شدند. دو زندانی ایرانی دیگر هم آنگونه که ناصر کنعانی گفت براساس سابقه حضورشان ابراز تمایل کردند که فعلا در آمریکا حضور داشته باشند و نفر پنجم هم با توجه به حضور خانواده‌اش در یکی از کشورهای دیگر به خانواده خود در کشور ثالث منتقل خواهد شد.
علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران که ۱۹ مرداد ماه از حصول توافق با آمریکا خبر داده بود، دوشنبه شب ۲۷ مرداد ماه در این باره عنوان کرد: ما از آزادی ۵ تن از هموطنان که به بهانه دور زدن تحریم‌های غیرقانونی آمریکا، در این کشور زندانی شده بودند، بسیار خرسندیم و بازگشت آنها به آغوش عزیزانشان را تبریک می‌گوییم.
متعاقب این توافق «محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی» نخست وزیر قطر روز دوشنبه در واکنش به آزادی پنج جاسوس آمریکایی گفت که از همه شرکا که در موفقیت توافق آمریکا و ایران (در آزادی جاسوسان آمریکایی) نقش داشتند به خصوص سلطنت عمان تشکر می‌کنیم.
وی گفته است: «قطر به هر چیزی که امنیت منطقه و جهان را افزایش می دهد، کمک خواهد کرد».
نخست وزیر قطر اضافه کرد: «امیدواریم که توافق آمریکا و ایران درباره مبادله زندانیان، زمینه را برای تفاهمات بیشتر فراهم کند».
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «پروفسور جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون ایالات متحده آمریکا تنظیم نموده که در ادامه می آید.
در طول دولت های کارتر و ریگان، کارلینر به عنوان اقتصاددان ارشد و مدیر ستادی در شورای مشاوران اقتصادی رئیس جمهور خدمت کرد. او همچنین به عنوان مدیر اجرایی دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در کمبریج، ماساچوست و معاون مدیر موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون در واشنگتن دی سی خدمت کرده است.
احیای برجام بسیار سخت و دشوار شده است و هر دو طرف اقداماتی انجام داده اند که احیاء آن را بسیار سخت می کند
*موضوع تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا انجام شد. آیا این موضوع تاثیری بر روند احیای برجام خواهد داشت؟
این موضوع قطعا بدون تاثیر بر مذاکرات برنامه هسته ای تهران نخواهد بود هر چند نباید در مورد تاثیر آن اغراق کرد. احیای برجام بسیار سخت و دشوار شده است و هر دو طرف اقداماتی انجام داده اند که احیاء آن را بسیار سخت می کند. امیدوارم مسیر برای حل مشکلات میان دو کشور هموار شود.
موضوع تبادل زندانیان می تواند به عنوان گامی مثبت میان ایالات متحده آمریکا و ایران تلقی شود و نشانه ای از توافق گسترده تر میان آنها
*واشنگتن اعلام کرده توافق مبادله زندانی میان آمریکا و ایران را گامی اعتمادساز میان دو کشور نمی‌داند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
موضوع تبادل زندانیان می تواند به عنوان گامی مثبت میان ایالات متحده آمریکا و ایران تلقی شود و نشانه ای از توافق گسترده تر میان آنها. اگر طرفین به این نتیجه برسند که می توانند با توافق بسیاری از مسائل را حل کنند قطعا گام های اعتمادساز بعدی را برخواهند داشت.
*بایدن در بیانیه ای پس از این تبدل اعلام کرد: ما همچنان به تحمیل هزینه به ایران برای اقدامات تحریک آمیزش در منطقه ادامه خواهیم داد. آیا این پیام می تواند به معنای خارج کردن دولت وی از زیر فشارهای داخلی باشد که او را محکوم به باج دادن به ایران در خصوص آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران کردند؟
نه تنها دولت بایدن بلکه دولتهای قبل از آن نیز همیشه اظهارات مشابه ای را علیه ایران بیان کرده اند و این موضوع جدیدی نیست.
* این توافق چه تاثیری بر کمپین مبارزاتی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری خواهد داشت؟
تاثیر این موضوع بر نتیجه انتخابات آینده ریاست جمهوری در امریکا بسیار کم خواهد بود. در مورد برنامه هسته ای ایران می توان گفت هر گونه توافق میان امریکا و ایران می تواند بر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری در امریکا و کمپین بایدن در این انتخابات تاثیرگذارتر باشد.
* قطر اظهار امیدواری کرده این توافق راه را برای حل سایر موضوعات میان ایران و آمریکا بگشاید. با توجه به موفقیت این کشور در این توافق چه میزان محتمل است دوحه در زمینه توافق هسته ای نیز این میانجیگری را ادامه دهد؟
قطر به احتمال زیاد در این مسیر تلاش خواهد کرد. اخیرا نیز سخنگوی وزارت خارجه قطر اعلام کرد که دوحه جهت کمک به مذاکرات واشنگتن و تهران مناسب است.
