سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در اولین جلسه شورای سیاسی چهل و سومین جشنواره فیلم فجر گفت: متأسفانه شکاف عمیقی بین جامعه سینمایی و حوزه تصمیمگیر ایجاد شده و کار را سخت کرده است. برای کاهش بی اعتمادی، اما اقداماتی انجام شده است که ممکن است امیدوارکننده باشد. مسیری که می رویم باید به گونه ای باشد که وقتی اختتامیه جشنواره فیلم فجر در 22 بهمن برگزار می شود، با نگاهی به گذشته احساس کنیم از کاری که کرده ایم شرمنده نیستیم.
وی افزود: در آینده باید اقدام کرد و تلاش کرد تا کسانی که متخلف شده اند را بازگردانیم و البته برای رفع مشکلات برخی هنرمندان به دنبال سروصدا نباشیم. اکثر اهالی سینما نسبت به سینمای ایران تعصب دارند، بنابراین معتقدم اگر اقدامات مثبتی انجام دهیم به زودی اعتماد از دست رفته را دوباره به دست خواهیم آورد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه مسیر رو به جلو باید با همگرایی بیشتر طی شود، تصریح کرد: در رابطه با اصل سینما، جشنواره ها و برخی مسائل باید بیشتر بحث شود. البته شاید در جشنواره امسال نتوانیم به همه آرزوها برسیم، اما باید چشم انداز و مسیر پیش رو را بر اساس آن تعریف کنیم.
صالحی با اشاره به نگاه های متفاوت جشنواره فیلم فجر گفت: یک نگاه جشنواره فجر و جشنواره های دیگر، نگاه آیینی است. مناسک کارکردهایی مانند همکاری و همبستگی جمعی، افزایش تاب آوری اجتماعی و غیره دارند. بنابراین جشنواره فیلم فجر می تواند همبستگی سینماگران را افزایش دهد. البته بسته به دورههای برگزاری جشنواره فیلم فجر، دیدگاه دومی نیز درباره این رویداد شکل گرفته است که همان نگاه جشنوارههای گلخانهای است که از طریق آن یک یا چند قالب و ژانر تقویت میشود که در ادامه دیدیم. چند دوره از جشنواره فجر
پنج مبانی جشنواره فجر
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: همه مولفه های جشنواره ای مانند جشنواره فیلم فجر باید به پنج بعد وفادار باشد: بعد اقتصادی سینما، بعد فکری و هنری سینما، بعد تکنولوژیکی سینما، سینمای بین المللی و سینما به عنوان یک چیزی. انسان؛ اگر این پنج ضلعی ها را بپذیریم، باید بررسی کنیم که جشنواره ها چگونه به این پنج ضلعی ها کمک می کنند.
وی با تاکید بر اینکه جهت گیری جشنواره فیلم فجر باید به گونه ای تعریف شود که جشنواره امسال با گذشته متفاوت باشد، گفت: بخشی از این هدف باید به صورت نمادین دنبال شود تا هنرمندان تحول را لمس کنند. از سوی دیگر، باید در فرصت اندک باقیمانده بررسی کنیم که چگونه می توان مردم خشمگین و بافرهنگی را که سابقه طولانی در جشنواره دارند، بازگردانیم. همچنین باید بدانیم که اعیاد فجر اگر به درستی برگزار شود می تواند امید و نشاط اجتماعی ایجاد کند و اکنون کشور و مردم به این نشاط نیاز دارند. بنابراین شورای سیاسی باید برای هدایت جشنواره در این مسیر ایده هایی ارائه کند.
ما نباید از روایت بین المللی فاصله بگیریم
وزیر فرهنگ درباره جدایی جدید بخش ملی و بین المللی جشنواره فیلم فجر نیز اظهار داشت: با وجود اینکه تصمیم گرفته شده جشنواره ملی فیلم فجر از جشنواره بین المللی جدا شود، اما باید بررسی کنیم که چگونه می توانیم در چارچوب جشنواره ملی فیلم فجر، سینمای ایران را در چشم انداز بین المللی قرار می دهد. باید بدانیم که اگر آثار را در ارتباط با فضای بیرونی قرار ندهیم، جلوه خوبی در داخل پیدا نمی کنند. دنیا آنقدر کوچک شده که اگر کاری را فقط در درون انجام دهیم و بیرون پژواک پیدا نکند، جای خود را در درون پیدا نخواهد کرد. در واقع باید این تفکیک را به گونه ای تفسیر کنیم که اگرچه در سال آینده کار تخصصی بین المللی در قالب جشنواره بین المللی فجر انجام می شود، اما جشنواره فجر در بهمن ماه نباید از روایت بین المللی دور بماند و باید چاره اندیشی کرد. جستجو شود. برای این امر در نظر گرفته شده است.
صالحی همچنین در بخشی از سخنان خود از پذیرش مسئولیت منوچهر شهسواری و اعضای شورای سیاسی جشنواره فجر تشکر کرد و گفت: آقای شهسواری فردی است که حمایت صنفی را دارد و شخصیت ایشان برای همه مشخص است. علاوه بر این، ترکیب شورای سیاستگذاری نیز اهمیت خاص خود را دارد. همه اینها در کنار بحث جدایی بخش ملی و بین المللی در جشنواره فجر که ماه گذشته برگزار شد، برای کسانی که سینمای ایران را در این سال ها تجربه کرده اند، معنای خاص خود را دارد.
رائد فریدزاده، مدیرعامل سازمان سینمایی کشور نیز در این نشست تاکید کرد: جشنواره جهانی فیلم فجر جزو چهارده جشنواره برتر اتحادیه جهانی فیاپ است. باید بدانیم که در تمام این سالها تلاشهای زیادی بهویژه از سوی رژیم صهیونیستی برای تصاحب جایگاه ایران از طریق جشنوارههای آن صورت گرفته است. البته جای خرسندی است که جشنواره جهانی فیلم فجر همچنان در بین چهارده جشنواره برتر قرار دارد. طی مکاتباتی که انجام دادیم، طرف مقابل نیز از برگزاری جشن بخش جهانی فجر در ساعت مقرر ابراز خوشحالی کرد.
ما به درک واقعی از تغییر نیاز داریم
منوچهر شاهسواری دبیر چهل و سومین جشنواره فیلم فجر نیز در این نشست گفت: ما نیازمند درک واقعی از تغییر هستیم و اگر آن را نپذیریم بدون اینکه نقشی در آن داشته باشیم به ما تحمیل می شود. باید به این نکته اشاره کنیم که عرصه فرهنگ، عرصه انفعال نیست، حوزه رفتار فعال است. شما نمی توانید از وحدت صحبت کنید و تمرکز ملی نداشته باشید. رویکرد ملی معنای پیچیده ای ندارد، اما همه می دانیم که از نبود رویکرد ملی آسیب های جبران ناپذیری دیده ایم.
وی گفت: تمام تلاشم این است که جشنواره فیلم فجر بدون توجه به فیلم های شرکت کننده در جشنواره امسال به یک رویداد ملی تبدیل شود. تنها به این ترتیب می توان ناراحتی قبلی را کاهش داد. ای کاش در جشنواره فیلم فجر چشمان همدیگر خیس می شد.
در ادامه این جلسه اعضای شورای سیاست گذاری نیز به بیان نظرات خود در خصوص برگزاری جشنواره فیلم فجر پرداختند.
سید محمد بهشتی در سخنانی درباره مسیر جشنواره فجر گفت: اگر قرار است دولت الفتی فعلی ایجاد شود و شعار دولت چهاردهم محقق شود، باید توجه داشت که این مسیر جنبه نمادین دارد. و دولت می تواند از طریق آن چهره جدیدی نشان دهد. نوع عمل او در عرصه فرهنگ و هنر به ویژه سینماست.
محمدمهدی حیدریان نیز گفت: در سال های گذشته سینما بسیار تحت تعقیب بود و شاید علت اصلی چنین اتفاقی عدم شناخت بود، از همان روز اول پس از انقلاب سینما سعی کرد چهره جدیدی از ایران را به نمایش بگذارد. ایران استاد تمدن و فرهنگ است و ابزار روایی غالب این قرن سینما و تصویر بوده است. سینما با کمک همه و همچنین با فعال شدن مجدد عرصهها کار کرده است، زیرا برای درخشش نیاز به موسیقی و تئاتر داشت تا به ادبیات کمک کند. بنابراین همه این هنرها باید در شرایط خوبی باشد تا سینما بدرخشد.
وی تاکید کرد: اگر نظر آقای مزیکیان تاکید بر دیپلماسی عمومی است، باید به سینما توجه شود و سینمای ایران نشان داده که می تواند این مسئولیت را بپذیرد.
دو جریان کاملا متفاوت در سینما
فرهاد توحیدی در این نشست گفت: سال هاست که با دو جریان سینمایی کاملاً متفاوت مواجه هستیم. جشنوارههای رسمی فیلمهای رسمی کمتر ما را دعوت میکنند و تمایل دارند به دنبال نمایندگان سینمای ایران خارج از کانالهای رسمی تولید فیلم باشند. در این میان عده ای نیز در صدد تشدید این وضعیت و جلوگیری از حضور نمایندگان رسمی سینمای ایران هستند و این مشکل در تولیدات سینمایی خود را نشان داده است.
علیرضا شجاع نوری درباره وضعیت کنونی سینمای ایران گفت: بازسازی سینمای ایران و شخصیت عامه مردم ایران باید در دستور کار قرار گیرد. متأسفانه در این سال ها تعریف مخاطب ایرانی را خیلی تغییر دادند و باید این جایگاه را به آنها برگردانیم. یکی از راه های انجام این کار این است که به او نشان دهیم که نمی خواهیم با شوخی های کثیف او را مجبور به خندیدن کنیم. البته این کار زمان می برد.
جشنواره فجر هیچ نقشی در اکوسیستم سینمایی ندارد
محمدمهدی عسگرپور نیز در این نشست اظهار داشت: یک نظر این است که جشنواره فیلم فجر یکی از الزامات دولت است و نظر دیگر این است که سینما خانه باید متولی برگزاری جشنواره باشد. متأسفانه جشنواره فجر در اکوسیستم سینمایی کارساز نبوده و یا حتی در سالهای اخیر تا حدی مخرب بوده است که گاهی دعوا بر سر جوایز پیش میآمد یا مسائل سیاسی بر اهدای جوایز هنرمندان تأثیر میگذاشت.
علیرضا تابش با اشاره به عصبانیت بخشی از مردم نسبت به سینما گفت: در چهار دهه گذشته هر گروهی رویکرد خاص خود را در برگزاری جشنواره ها داشته است. ضمن اینکه در سال های اخیر سینمای ما به سمت تک ژانر رفته است و حتی در کارهای استراتژیک نیز شاهد تولیدات بسیار ضعیفی بوده ایم و به همین دلیل نتوانسته مخاطبان زیادی را جذب کند. اینها مسائل مهمی است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.