به انتقاد و منتقد احترام بگذارید. اصل اساسی در دولت فدرال

ایده آل امروز – عرفان بویوک نژاد: انتقاد از سیاستمداران همواره یکی از اساسی ترین و اساسی ترین پرسش های حرفه ای در دنیای سیاست تلقی می شود.
انتقاد سازنده و خوب به منتقد این فرصت را می دهد که با خودآزمایی، به چالش کشیدن و طرح مسئله، مسیر بهتری را انتخاب کند.
در عرصه سیاست، کارشناسان و دوستداران این هنر همواره بر این باورند که دموکراسی و نقد سازنده مکمل یکدیگر هستند. در غیر این صورت، حکومت دموکراتیک بدون انتقاد و پذیرش سازنده نمی تواند به دموکراسی پایبند باشد.
نقد سازنده می تواند راه درست یا بهتر بگوییم مسیری بهتر را با یک پیچ جدید به منتقد نشان دهد.
البته در دنیای سیاست ایران نیز گروه های تندرو وجود دارند که با انتقادات کور و ناموجه خود تنها به دنبال ایجاد موانع هستند. یک سیاستمدار باهوش می تواند تفاوت بین انتقاد سازنده و انتقاد غیر سازنده را تشخیص دهد، این دو را از هم تشخیص دهد، به نقد و انتقاد سازنده ارزش دهد و سخنان آنها را بخرد. در این صورت آن را با یک فلش و چند علامت نشان می دهد; به دموکراسی پایبند باشید، مخالف درست آن را بپذیرید، این کار را انجام دهید و راه بهتری پیدا کنید.
فلسفه و نقد.
امانوئل کانت، فیلسوف معروف، نقد را لازمه رشد عقلانی و اخلاقی انسان می دانست. کانت در آثار معروف خود مانند نقد عقل محض و نقد عقل عملی به بررسی قابلیت های عقل بشری و محدودیت های آن پرداخت. وی تاکید کرد: نقد به افراد کمک می کند تا از جهل و تعصب رهایی یابند و به استقلال فکری دست یابند. به نوعی کانت نقد را ابزاری برای شناخت حقیقت می دانست.
نقد در فلسفه کانت به معنای بررسی دقیق و منطقی قابلیت ها، محدودیت ها و کاربردهای قوای ذهنی انسان است. او معتقد بود برای جلوگیری از باورهای بی اساس و پیش داوری های رایج باید از ابزار نقد استفاده کرد. نقد در فلسفه او به معنای ارزیابی خردمندانه و نظام مند اصول معرفت، اخلاق و زیبایی شناسی است.
صرف نظر از فلسفه کانت، یکی از معروف ترین نقل قول ها در این زمینه مربوط به ولتر است که می گوید: جانم را می دهم تا طرف مقابلم نظرش را بگوید. این عبارت حاکی از آن است که دفاع از آزادی بیان، حتی برای کسانی که با نظراتشان مخالفیم، یک ارزش اساسی است. ایده اصلی این است که حق داشتن عقیده و بیان آن اساسی ترین اصل دموکراسی و جامعه آزاد است.
فیلسوفان سیاسی بیشتر آثار فلسفی خود را بر اساس نقد نوشته اند. حتی گاهی از کارهای قبلی او انتقاد می کردند و همین باعث پیشرفت کیفی بحث هایشان می شد.
دولت همفکری و انتقاد از خود راضی
منصور حاجیت پور فعال سیاسی در گفت و گو با روزنامه «آرمان امروز» گفت: نقد از نظر امام سجاد(ع) موهبت بزرگی برای مؤمن است. در آموزه های اسلامی نقد بر اساس اصل «مؤمن آیینه مؤمن است» بیان شده است; یعنی مؤمن باید در بیان اشکال و عیوب دقت و انصاف را رعایت کند. انتقاد سازنده به گونه ای تدوین و بیان می شود که به طرف مقابل کمک کند، نه اینکه او را تحقیر یا تخریب کند. و افزود: هم منتقد و هم منتقد باید با متانت و تقوا عمل کنند. شخص مورد انتقاد نباید با انتقاد مخالفت کند. زیرا اگر کسی در را به روی انتقاد ببندد، امکان بهبود و پیشرفت را از دست می دهد. پذیرش انتقاد سازنده باعث می شود که فرد بتواند اشتباهات خود را اصلاح کند و عملکرد بهتری داشته باشد.
این فعال سیاسی گفت: باید دید دولت تا چه اندازه در شنیدن و پذیرش نظرات مردم و اصلاح اشتباهات آنان موفق خواهد بود. از دولت انتظار می رود که نه تنها به انتقادات گوش فرا دهد بلکه پاسخی شایسته به آنها بدهد. اگر اشتباهی وجود دارد، صادقانه آن را بپذیرید و برای اصلاح آن اقدام کنید. این رویکرد نه تنها به رشد و کارآمدی دولت کمک می کند بلکه اعتماد مردم را نیز جلب می کند.
وی ادامه داد: اسلام هرگز نقد تخریبی و افتراآمیز را نمی پذیرد، بلکه از نقد سازنده حمایت می کند. دولت ها خطاناپذیر نیستند و ممکن است اشتباهاتی رخ دهد. مهم این است که آنها این اشتباهات را بپذیرند و اصلاح کنند. رابطه مردم و دولت باید بر اساس صداقت، شفافیت و پذیرش انتقاد سازنده باشد.
هچیت پور در پایان خاطرنشان کرد: باید نسبت به گروه هایی که انتقادات مخرب و غیر سازنده دارند هوشمندانه عمل کنیم. این گروه‌ها با رفتار خشونت‌آمیز و انتقادهای بی‌اساس به جای سازنده، تخریب می‌کنند. از سوی دیگر، گروه های معتدل و اخلاق مداری که نقدشان مبتنی بر حقیقت و عدالت است، می توانند نقش مهمی در اصلاح امور داشته باشند. در واقع گروه های رادیکال و غیرقانونی این آزمون را پس دادند و شکست خوردند. انتقاد این گروه ها قابل قبول نیست و باید به صورت متناسب و منطقی به آن پرداخته شود.