برخورد با «مشهد» چگونه است؟

بابک رحیمیان; بازار: مشهد مقدس با وجود قداست و صفات بلندپروازانه، پایتخت فرهنگی جهان اسلام است، اما وقتی به گوشه و کنار آن می نگریم، زخم ها و نقشه های قدیمی 30 سال پیش را نشان می دهد، بدون مرهمی که هنوز منسجم و شفابخش است. ، اما آن را نیافت و این شهر را به صورت روتختی چهل تکه در میان شهرهای کشور به نمایش گذاشته است.

اگرچه اعضای زیادی در شوراهای این شهر آمدند و رفتند و هدف هر شورا آواربرداری از اقدامات و اقدامات جهادی شورای قبلی است، اما این شهر برنامه هایی روی زمین دارد که به نظر می رسد تا سال 1420 نتیجه ای نداشته باشد.

31 سال انتظار برای نوسازی بافت پیرامونی حرم رضوی

یکی از مهمترین و برجسته ترین پروژه های ناتمام مشهد، پروژه بهسازی و نوسازی حرم رضوی است که اکنون پس از 31 سال به دلیل طولانی بودن پروژه، اهالی و زائران مجاور را خسته کرده است.

تهیه طرح نوسازی و بهسازی بافت اطراف حرم مطهر رضوی از سال 71 با نظر مقام معظم رهبری آغاز و در سال 1378 با هفت سال تاخیر در کمیسیون ماده 5 مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. شورای عالی. سازمان شهرسازی و معماری ایران و پس از بررسی ایرادات و چالش های متعدد این طرح، بازنگری طرح تفصیلی نیز در سال 1386 تصویب شد!

در سال 1386 و پس از بررسی طرح تفصیلی، اجرای نیمی از طرح به عهده شرکت نوسازی شهری ایران و نیمی دیگر بر عهده شهرداری مشهد بود، اما در سال 1395 شورای عالی شهرسازی و معماری بدون خبری از طرح تفصیلی جدید منطقه، طرح راهبردی بافت اطراف حرم مطهر را تصویب کرد!

جالب اینجاست که مسئولان وزارت راه و شهرسازی که زمانی تصویب طرح بهسازی بافت سامان را «بیان هویت ملی و دینی ایران» می دانستند، طرح تفصیلی فعلی را لغو کردند.

متأسفانه سازوکار نادرست اجرای پروژه بدون برنامه ریزی برای جلب مشارکت مالکان، منجر به فروش املاک و مهاجرت اجباری بسیاری از ساکنان منطقه شد و عدم توجه به هویت بافت تاریخی بخش زیادی از بافت تاریخی را از بین برد. پایتخت تاریخی و میراث فرهنگی مشهد الرضا به گفته بسیاری از اهالی لز بازار، بسیاری از پروژه های سرمایه گذاری به دلیل اختلافات با شهرداری دچار بلاتکلیفی زیادی شده و این مشکلات همچنان ادامه دارد و این طرح به اتمام نرسیده است.

توس 32 سال در دایره اختلافات بود.

منطقه تاریخی توس به‌عنوان منطقه‌ای با اهمیت جهانی در مشهد، یکی از بلاتکلیفی‌های ساکنان این شهر است که مشکلات آن بیش از 32 سال است.

در قلب مشهد، اگرچه نام بلوار سجاد تداعی کننده مدرنیته و مراکز خرید مجلل برای هر زائری است، اما در زیر پوست آن بافت فرسوده ای مسکونی به نام «محله آبکوه» نهفته است که حتی پس از گذشت 13 سال از مشکلات این مردم با کوچه های متری و هزاران مشکل اجتماعی حل نشده باقی مانده است

این در حالی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۷۵ پس از زیارت آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی بر ضرورت احیای مجموعه فرهنگی و تاریخی توس توسط دولت با تشویق و مشارکت اعتبارات بخش خصوصی تاکید کردند. به گونه ای که مجموعه و مکان فردوسی محلی شد تا به تبادل فرهنگی جهان تبدیل شود.

متأسفانه این ماجرا مسکوت ماند تا مرداد 1389، پس از تأیید و تکذیب فراوان و برخی مخالفت ها، الحاق منطقه توس به مشهد تأیید شد و در بهمن ماه همان سال با تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری. از ایران؛ توس به عنوان یک منطقه شهری مجزا در اختیار شهرداری مشهد قرار گرفت و شهرداری نیز به ارائه خدمات به این منطقه پرداخت. البته اجرای این دستورالعمل تا سال 1392 به طول انجامید و در عمل از آن تاریخ طوس وارد نقشه شهر مشهد شد.

اگرچه این موضوع نوید روزهای خوب و امیدوار کننده ای را می داد و مردم پس از چندین دهه بی توجهی می توانستند از خدمات شهری بهره مند شوند، اما اختلافات شهرداری و میراث فرهنگی، استانداری و اداره کل راهداری و شهرسازی از سال 1392 هنوز حل نشده است. و نه تنها رایزنی های مشترک برای تهیه طرح تفصیلی منطقه توس به نتیجه نرسید، بلکه به دلیل این اختلافات این طرح محقق نشد.

13 سال انتظار برای نوسازی محله آبکوه

در قلب مشهد، اگرچه نام بلوار سجاد تداعی کننده مدرنیته و مراکز خرید مجلل برای هر زائری است، اما در زیر پوست آن بافت فرسوده ای مسکونی به نام «محله آبکوه» نهفته است که حتی پس از گذشت 13 سال از مشکلات این مردم با کوچه های متری و هزاران مشکل اجتماعی حل نشده باقی مانده است.

در حدود دهه 70 شهرداری مشهد تصمیم به تهیه طرح بهسازی وکیل آباد گرفت اما پس از بحث های فراوان به نتیجه مشخصی نرسید و خبری از این طرح نشد.

واقعیت این است که تعداد قابل توجهی از ساکنان این محله که در منازل مسکونی کوچک با زمین های 40، 50 و 60 متری زندگی می کنند، مدت هاست که هیچ پیام مثبتی مبنی بر اعتماد به گفته های مسئولان دریافت نکرده اند. ناباوری اهالی منطقه از اظهارات و وعده های مسئولان به حدی رسیده است که بسیاری حاضر به فروش املاک خود به شهرداری برای اصلاح بافت نیستند.

32 سال در انتظار رسیدن امکانات به وکیل آباد

در انتهای بلوار وکیل آباد و در نقطه‌ای که به خط مرزی این شهر با طرقبه و شاندیز نزدیک می‌شویم، کمی قبل از تقاطع طرقبه – شاندیز «قلعه وکیل آباد» را می‌بینید. بالای شهر تا یک نقطه زیر شما خارج از شهر هستید.

نمی توان ترتیب ساخت و ساز و یا یکنواختی پیاده روها را در کوچه پس کوچه های این محله ردیابی کرد و بیش از 30 سال است که مسئولان شهری و شهرداری تمایلی به بازسازی این قسمت از شهر ندارند.

در حدود دهه 70 شهرداری مشهد تصمیم به تهیه طرح بهسازی وکیل آباد گرفت که پس از بحث های فراوان به نتیجه مشخصی نرسید و خبری از این طرح نشد اما تمام اموال مردم مسدود شد و از آنها خواسته شد تا مجوز ساخت به مردم

در سال 1385 طبق تفاهم نامه های شهرداری قرار بود برای این محله شهربازی و پارک ساخته شود که بعد از گذشت 26 سال هیچکس از این تفاهم نامه ها و تفاهم نامه ها خبر ندارد!

حتی در سال 1388 شهرداری مشهد مجوز تملک 100 هکتار از اراضی قلعه وکیل آباد را از شرکت هشتم سپهر صادر کرد اما هنوز اقدامی برای بازسازی و مرمت آن انجام نداده است.

30 سال انتظار برای رهایی از بدهی

در کنار شهر مشهد، دقیقاً در نقطه ای که تابلوی منطقه حفاظت شده طرقبه و شاندیز توجه رانندگان را به خود جلب می کند، مناطق بلاتکلیف زیادی مانند محوطه دانشگاه آزاد، شهرداری و اداره پست وجود دارد. ، که جزء مشهد یا حلقه نیستند. تکلیف ترگبه و شاندیز آنجاست و به همین دلیل استفاده نشده است.

مسئولان مشهد و طرقبه شاندیز نه اجازه ساخت و ساز این زمین ها را به دست مردم می دهند و نه تمایلی به آبادانی آن دارند، لذا بلاتکلیفی و سرگردانی مردم در 30 سال گذشته را بر هر تصمیم دیگری ترجیح دادند.

پارک ارواح

پارک کوهستان مشهد یکی دیگر از پروژه های بلاتکلیف و بی مالک است که 11 سال است تعطیل شده است و پارکی که روزگاری مایه نشاط و شادی مردم مشهد و زائران بود، اکنون تنها یک مشت آهن شکسته در کوه است که به نظر می رسد. بیشتر شبیه این است که پارک به یک روح تبدیل شده است.

این همه نقشه ناتمام و بلاتکلیف 30 سال پیش روح و جسم مشهد را آزار می دهد. این در حالی است که سخنگوی شورای شهر انرژی شهر را بر پایه بلیط اتوبوس رایگان برای خدمت رسانی به زائران قرار می دهد.

هرچند در این 11 سال هر یک از شهرداران و اعضای شورای شهر نظرات متفاوتی برای فعال سازی مجدد آن داشتند، اما طرح احیای این پارک سرنوشتی بیش از سایر طرح های عمرانی ندارد.

در سال 1398 اداره استاندارد چندین دستگاه را در کوهستان پارک شادی مشهد پلمب کرد، زنجیره ای از دستگاه های آب بندی به دلیل عدم رعایت استانداردها ادامه یافت تا اینکه کل مجموعه پارک کوهستان برای همیشه پلمپ شد و این نیز اختلاف بین بانک دی و شهید است. بنیاد و شهرداری که موضوع احیای آن را لاینحل رها کرده است.

شاید وقتی دیگر

30 سال زمان کمی برای دستیابی به نتایج یک برنامه یا یکپارچگی مدیریت شهری برای خدمت به شهروندان نیست و به نظر من با راهی که شهرداری و استانداری خراسان رضوی برای رفع مشکلات در پیش گرفته اند. بعید است که بسیاری از شهروندان بتوانند بازسازی یا بهبود را به پایان برسانند. یکی در این محله باید بزرگ شود!

این همه نقشه های ناتمام از 30 سال پیش روح و جسم مشهد را آزار می دهد. در آن زمان سخنگوی شورای شهر انرژی شورای شهر را بر مبنای تهیه بلیط اتوبوس رایگان برای خدمت رسانی به زائران قرار داد. همین شعار!

من به عنوان یک شهروند تعجب می کنم که چه افرادی برای شهر من تصمیم می گیرند و شهری که این همه زخم قدیمی در بدن خود دارد که ریشه آن اختلافات دولتی است، چه مدل مدیریتی دارد.

مسئولان خراسان رضوی سال هاست در جریان ساخت بزرگراه مشهد – چناران هستند. برای تعیین تکلیف منطقه صنعتی غرب مشهد از قبل وجود دارند. برای تکمیل متروی مشهد-گلبهار بی خیال روی ریل ها حرکت می کنند و رویاهای بزرگ دیگری مثل راه اندازی قطار سریع السیر یا قطار برقی مشهد-تهران را برنامه ریزی می کنند و همچنان در صحبت هایشان به وعده ها تکیه می کنند!