امید محمدی; بازار: تب تولید خودروهای برقی در جهان، خودروسازان کشور را به ساخت، نمونه سازی و بسترسازی برای تولید خودروهای برقی یا حتی هیبریدی سوق داده است. به تازگی یکی از خودروسازان خصوصی محصول پلاگین هیبریدی خود را معرفی کرده است. این شرایط نشان می‌دهد که در کشور، کارآفرینان صنعت خودرو، درک دقیق مشتریان از تغییر حمل‌ونقل الکتریکی را بررسی نکرده‌اند و مطالعات اقتصادی کافی برای تجاری‌سازی این محصولات ندارند. با توجه به سیاست تولید جهانی خودروهای الکتریکی تا سال 2030، زمان آن فرا رسیده است که مدیران صنعت خودرو از تجربیات سایر کشورها در سیاست توسعه بازار، نیازهای زیرساختی، بلوغ فناوری و مزایای زیست محیطی مرتبط استفاده کنند. از این رو برای بررسی وضعیت تولید خودروهای برقی و هیبریدی با «مهدی خورازان» کارشناس صنعت خودرو به گفت وگو نشستیم:
* به عنوان اولین سوال نظر شما در مورد استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی در کشور چیست؟
با توجه به کاهش ذخایر سوخت فسیلی و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن، تمرکز جهانی بر تولید خودروهای الکتریکی و هیبریدی است. بنابراین در چشم انداز سال 2030 پیش بینی می شود که در مقیاس جهانی، آمار تولید خودروهای برقی و هیبریدی از آمار تولید خودروهای احتراقی بیشتر شود.
بنابراین برای اینکه کشورمان از این تغییر تمرکز در تولید خودرو عقب نماند، باید به سمت تولید خودروهای برقی و هیبریدی حرکت کرد. البته در این راستا به زیرساخت هایی مانند راه اندازی ایستگاه های شارژ، تامین قطعات، تجهیز مراکز تست و … نیاز داریم و سیاستمداران باید سیاست های لازم را در این زمینه انجام دهند.
با توجه به اینکه هنوز زیرساخت های مربوط به جایگاه های شارژ فراهم نشده است، به نظر می رسد در خصوص خودروهایی که قرار است به همه جا تردد کنند؛ مانند خودروهای شخصی، آپشن خودروهای هیبریدی نیز گزینه مناسب تری است
* به عنوان کارشناس صنعت خودرو با توجه به زیرساخت های صنعتی که در کشور برای بازار داخلی وجود دارد، ایده آل بین فناوری هیبریدی و برقی کدام است؟
هر کدام از این دو مدل خودرو مزایا و معایبی دارند. به عنوان مثال، محدودیت خودروهای الکتریکی نیاز به ایستگاه های شارژ است. اما در عوض ساختار ساده تری دارند و اصلاً نیازی به سوخت های فسیلی ندارند. از سوی دیگر، مزیت خودروهای هیبریدی این است که نیازی به ایستگاه شارژ ندارند. اما ساختار پیچیده تری دارند و به سوخت فسیلی نیز نیاز دارند.
با توجه به اینکه هنوز زیرساخت های مربوط به جایگاه های شارژ فراهم نشده است، به نظر می رسد در خصوص خودروهایی که قرار است به همه جا تردد کنند؛ مانند خودروهای شخصی، آپشن خودروهای هیبریدی نیز گزینه مناسب تری است. اما در مورد وسایل نقلیه عمومی با مسیرهای مشخص، می توانید به راحتی از وسایل نقلیه برقی استفاده کنید.
اتوبوس ها و تاکسی هایی که مسیرهای مشخصی دارند، گزینه ماشین برقی گزینه خوبی است. زیرا امکان نصب تعداد محدودی ایستگاه شارژ تنها در ابتدا و انتهای مسیر وجود دارد
* اخیراً صحبت از عرضه خودروهای برقی در تاکسی و اتوبوسرانی شده است، آیا با توجه به زیرساخت های کشور این امکان وجود دارد؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، تغییر تمرکز به سمت خودروهای هیبریدی و الکتریکی امری اجتناب ناپذیر است که دیر یا زود باید انجام شود. در تمام نقاط دنیا بالاخره از یک جا شروع می کنند. ضمناً در مورد اتوبوس ها و تاکسی هایی که مسیرهای مشخصی دارند، گزینه خودروی برقی گزینه مناسبی است. زیرا امکان نصب تعداد محدودی ایستگاه شارژ تنها در ابتدا و انتهای مسیر وجود دارد.
صنعت خودرو ایران صنعتی قدیمی و گسترده با مزیت های رقابتی است که متاسفانه از ضعف مدیریت رنج می برد. درست است که در حال حاضر صنعت خودروسازی ما با فناوری های روز دنیا فاصله زیادی دارد.
* با توجه به اینکه مدت هاست در زمینه خودروهای برقی و هیبریدی تحقیقات زیادی انجام داده اید، صنعت خودروسازی داخلی چقدر با فناوری روز دنیا فاصله دارد؟
صنعت خودرو ایران صنعتی قدیمی و گسترده با مزیت های رقابتی است که متاسفانه از ضعف مدیریت رنج می برد. درست است که در حال حاضر صنعت خودروسازی ما با فناوری های روز دنیا فاصله دارد، اما اگر بخواهیم می توانیم در زمان قابل قبولی این فاصله را کاهش دهیم. چین نمونه جالبی در این زمینه است که تا حدود سی سال پیش هیچ تجربه ای در صنعت خودرو نداشت و در کمتر از سه دهه توانسته است خودروهای خود را به سراسر جهان صادر کند. حتی جالب است بدانید که در زمینه توسعه خودروهای الکتریکی توانسته از اروپا و آمریکا پیشی بگیرد.
* آیا در ایران می توان خودروهای برقی یا هیبریدی ارزان قیمت تولید کرد یا باید به واردات آن فکر کنیم؟
همچنین امکان تولید خودروی برقی با قیمت مناسب در ایران وجود دارد. اما طبیعی است که تولید خودروهای برقی داخلی را نمی توان به صورت یکباره آغاز کرد و این موضوع نیازمند سرمایه گذاری، برنامه ریزی و توسعه زیرساخت ها است. راه حل موثر برای توسعه خودروهای برقی در ایران، ابتدا واردات یک سری اتوبوس و تاکسی برقی برای ناوگان حمل و نقل عمومی و ایجاد زیرساخت های لازم مانند ایستگاه های شارژ است. سپس به موازات آن باید تدوین سیاست ها، برنامه ریزی ها و اقدامات اجرایی برای تولید خودروهای برقی و هیبریدی در داخل کشور انجام شود.
* در مورد زنجیره تامین، به نظر شما آمادگی برای تولید قطعات الکتریکی وجود دارد؟
مجموعه ای از برنامه ها و مراحل اولیه در خصوص تامین تجهیزات خودروهای برقی و تجهیزات مراکز تست در حال انجام است. اما همچنان در این زمینه ضعیف هستیم و باید اقدامات جدی تری انجام شود.
با توجه به شرایط تحریمی کشور که همکاری با شرکت های آمریکایی و اروپایی را غیرممکن می کند، به نظر می رسد باید بین شرکت های چینی یکی را انتخاب کنیم.
* اگر به عنوان مدیر پروژه خودروهای برقی در یک شرکت خودروسازی انتخاب شوید، چه محصول و استراتژی را برای تولید انتخاب می کنید؟
معروف ترین برند در تولید خودروهای برقی تسلا و سپس فولکس واگن است. اما جالب است بدانید که در سال 2022 شرکت چینی «بی وای دی» از نظر حجم تولید از این دو شرکت معروف پیشی گرفته و بالاترین آمار تولید خودروهای برقی را در جهان به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، سایک و جیلی (دو شرکت بزرگ خودروسازی در چین) از نظر حجم تولید خودروهای الکتریکی جزو پنج شرکت برتر جهان هستند. از سوی دیگر با توجه به شرایط تحریم در کشور که امکان همکاری با شرکت های آمریکایی و اروپایی وجود ندارد، به نظر می رسد باید از بین شرکت های چینی گزینه ای را انتخاب کنیم که در این زمینه علاوه بر کیفیت محصول مسائل، قیمت و غیره، نحوه همکاری شرکت در انتقال فناوری خودروهای برقی و هیبریدی نیز پارامتر بسیار مهمی است.
