استاد نصیری: در نهایت صبر، سخت کوشی و درآمد کم پرستاران و ده ها قانون شکنی و وعده و وعید باعث اعتراض آنها در روزهای اخیر شد.
“پرستار فریاد بزن، حقت را فریاد بزن.” این خلاصه شعارها و مطالبات آنها در این اعتراضات است. این اعتراضات در برخی بیمارستان ها حتی با تهدید به اعتصاب و ترک کار همراه بوده است، چیزی که به گفته دبیر کل خانه سالمندان بی سابقه است: «شکل اعتراضات بی سابقه است و برای اولین بار در 100 سال از تاریخ مدرن پرستاری در کشور که اعتراض به شکل “ترک سیگار” رخ می دهد “وقتی پرستار کار را متوقف می کند، ما بسیار نگران هستیم.”
محمد شریفی مقدم پیش بینی می کند که اعتصابات پرستاران به سراسر کشور کشیده شود زیرا وزارت بهداشت و مسئولان دولتی نمی خواهند مشکلات پرستاران را حل کنند و به گفته وی «پیام اعتراضات را نشنیده اند».
وی با بیان اینکه پرستاران انتظار دیگری جز اجرای ضوابط کاری خود ندارند، گفت: مشکلات امروز پرستاران نتیجه دو دهه بی توجهی به مطالبات این قشر و اعتراض در شرایط کنونی به پرستارانی است که دارند. کار را متوقف کرد از اخراج شدن نترسید.
در ادامه گفتگوی ما با این چهره صنفی در مورد مشاغل پرستاری خواهید خواند.
اعتراضات پرستاران در کدام شهر آغاز شد و در کدام شهرها ادامه دارد؟
اعتراضات آنقدر زیاد است که همه حسابشان از دست رفته است. اعتراضات در استان البرز و شهر کرج آغاز شد. در حال حاضر حدود 50 بیمارستان شرکت می کنند. پس از آن شهر شیراز آغاز شد. در تمام بیمارستان های دولتی شاهد اعتراض بودیم. همچنین در تمامی بیمارستان های دولتی در شهر شیراز، جهرم، لامرد، فسا و سایر شهرستان های استان فارس اعتراض کردیم. در استان های مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان رضوی و برخی استان های دیگر شاهد اعتراضات هستیم. تعدادشان زیاد است و ذهنم را از دست داده اند.
جرقه اصلی این اعتراضات چه بود؟
ابتدا باید علت اعتراضات بررسی شود. پرستاری یکی از سخت ترین و طاقت فرساترین حرفه هاست. پرستاران اغلب در معرض بیماری های پرخطر هستند. این بیماری ها عبارتند از سل، ایدز، هپاتیت و کرونا. دیدید که در زمان بحران کرونا، مطب ها بسته بودند، اما پرستاران مشغول کار بودند. ما سختی های کاری زیادی داریم، از جمله برخورد با بیماران در حال مرگ و مواردی از این دست.
اینها ویژگی های حرفه پرستاری است. پرستار می داند که در کارش خطرات و مشکلاتی وجود دارد. آیا این دلیل کافی برای اعتراض است؟
من کار را ارائه کردم نه دلایل اعتراض. دلیل اعتراض کار نیست. ما پرستارانی داشتیم که در طول بحران کرونا به خانه برنگشتند، مبتلا شدند و فوت کردند. آن زمان ما اعتراض نکردیم و با جان و دل کار می کردیم. در این گونه مشاغل در همه جای دنیا جذابیت و انگیزه ایجاد می کنند تا افراد بخواهند وارد شوند. مهم ترین مشوق، استقبال خوب از این اثر در سراسر دنیا به جز کشور ماست. در خارج از کشور آنقدر از پرستار هزینه معیشتی می گیرند که نگران معیشت خود نباشد زیرا معتقدند اگر پرستار نگران امرار معاش خود باشد تمام تلاش خود را صرف بیمار نمی کند. یک پرستار در آمریکا 5 هزار دلار حقوق می گیرد و زندگی اش بیمه است و نگران اضافه کاری یا نوبت دوم نیست. در سراسر جهان، پرستاران از امنیت شغلی برخوردارند.
وضعیت نظام پرستاری در کشورمان به دلیل کم توجهی مسئولان وزارت بهداشت روز به روز بدتر می شود. از سال 1976 طبقه جدیدی در سیستم مراقبت های بهداشتی شکل گرفت که سعی کرده همه منابع را به سمت خود جذب کند و معتقد است که هر چه دیگران از منابع کمتری استفاده کنند کاسه آنها بزرگتر خواهد بود. از این منظر مشاغلی مانند پرستاری با مشکل مواجه هستند. بعد از آن پرستاران چند قانون را به مجلس آوردند و حالا پرستاران می خواهند قانون را اجرا کنند و چیزی جز اجرای قانون نمی خواهند. قانون خشن و زیان آور حرفه پرستاری مصوب سال 1368 و مجدداً توسط قانونگذار در سال 1387 از جمله این موارد است. این قانون می گوید چون کار پرستاری در بخش خصوصی سخت است، می توان با 20 سال کار بازنشسته شد. آنها پس از 25 سال کار در بخش دولتی بازنشسته می شوند.
چه قوانینی در مورد پرستاران اجرا نشد؟
یکی قاعده سخت و مضر کار پرستاری است. قانون دیگر قیمت گذاری خدمات پرستاری است که نصف شده است. در سیستم درمانی این یک تلاش تیمی است و همه برای بهبود بیمار تلاش می کنند. خدمات تمامی گروه های پزشکی به استثنای پرستاران تعرفه دارد که در سال 1385 در مجلس تصویب شد تا برای خدمات پرستاری تعرفه داشته باشد. سوم قانون ارتقای بهره وری سیستم بالینی است که نیمه اجرا شده است. یکی از آنها پرداخت فوق العاده ویژه است که برای همه مشاغل ضریب 3 و برای پرستاران فقط 0.4 (چهار دهم) اعمال شده است. آخرین اولویت اعتراض پرستاران اضافه کاری اجباری است. در صورت اضافه کاری باید با پرستار موافقت شود اما در حال حاضر اضافه کاری برای پرستاران اجباری است.
خواسته های پرستاران با بیش از 2 دهه سابقه کار باید حل می شد، اما عملی نشد. علاوه بر این اعتراضات، مواردی که گفتید باعث مهاجرت دسته جمعی آنها هم شد، درست است؟
واقعیت این است که وضعیت پرستاری به تدریج رو به وخامت بود. تورم افزایش یافته و درآمد پرستاران تغییر نکرده است. اول پرستار شاکی می شود، بعد نامه می نویسد، بعد اعتراض می کند، اما می بیند که هیچکس به او توجهی نمی کند. سپس مجبور به مهاجرت می شود. زمانی که آمار مهاجرت را اعلام کردیم، از ما پرسیدند که این آمار را از کجا آورده اید؟ آمار نده ما هم آمار نمی دهیم اما تعداد پرستارانی که مهاجرت می کنند زیاد است. امروز دکتر ظفرقندی هم گفت مهاجرت پرستاران را داریم. به جای اینکه بیایند علت هجرت را بررسی کنند و آن را برطرف کنند، صورت مسئله را پاک می کنند و می گویند ما نباید آمار بدهیم. یکی از گزینه هایی که پرستاران دارند مهاجرت است. در ایران یک پرستار در صورت ماندن بین 200 تا 250 دلار در ماه حقوق می گیرد اما در اروپا 4000 دلار حقوق می گیرد. عقل سلیم حکم می کند که باید در جایی کار کنید که دستمزد بالاتر است. اگر یک پرستار ایرانی امروز به آلمان سفر کند، از فردا بین 1700 تا 2000 یورو به او تعلق می گیرد و تمرینات خود را آغاز می کند. مهاجرت در حال افزایش است. کشورهای مقصد جذاب شده اند. شما رفاه، امنیت، موقعیت و احترام دارید. هیچ بی عدالتی در آن کشورها وجود ندارد و تفاوت حقوق پزشکان و پرستاران در نهایت دو برابر می شود.
اگر مهاجرت نکنند چه؟
مهاجرت یکی از گزینه های پرستاران است. گزینه دیگر تغییر شغل است. بسیاری از پرستاران به سمت خوداشتغالی می روند و می گویند از پرستاری راحت شده اند. بدترین کاری که پرستاران انجام می دهند رانندگی با اسنپ است، آنها دو برابر یک پرستار درآمد دارند. پرستاران برای انجام کارهای اداری رفته اند. در بیمه، آموزش و پرورش و شهرداری کار می کنند. برخی از پرستاران نیز ترجیح داده اند در خانه بمانند. پرستار می گوید 140 هزار تومان برای شیفت اضافه کاری به من می دهند که پول ایاب و ذهاب من نیست. الان برای هر ساعت اضافه پرستاری 20 هزار تومان می دهند. می خواستم از یک جا به خانه برگردم، بلیط 180 هزار تومان بود. یک پرستار ماهانه 12 میلیون تومان حقوق می گیرد. زنی که صاحب فرزند می شود باید ماهی 10 میلیون تومان برای مهد کودک بپردازد. برای شما ارزان تر است که در خانه بمانید و کار نکنید.
آیا این اعتراضات پرستاران بیشتری را مجبور به توقف کار می کند؟
بیمارستان های ما قبل از این اعتصاب ها خالی از پرستار بود. بیمارستان الغدیر تهران را افتتاح کردند و می بینید چقدر پرستار کم داشتند. برخی از بیمارستان ها به دلیل کمبود پرستار باز نمی شوند. چندین پرستار باقی مانده نیز تحت فشار بی امان هستند. پرستاران می دانند که وقتی اعتصاب می کنند تهدید به اخراج می شوند. آنها می گویند بله، آنها را اخراج کنید. یعنی کار به جایی رسیده که پرستار اعتصاب هم نمی کند، اخراج می شود.
به نظر شما اعتراضات موثر بود؟
بیایید در مورد مدل اعتراض صحبت کنیم. پیش از این در مشهد، کرج و شیراز تظاهرات اعتراضی به صورت تجمع برگزار می‌شد، اما اکنون شکل اعتراض بی‌سابقه است و برای اولین بار در تاریخ 100 ساله پرستاری نوین در کشور این اعتراض صورت می‌گیرد. در قالب «ترک کار». وقتی پرستار کار را متوقف می کند، ما بسیار احساس نگرانی می کنیم. متأسفانه مقامات اهمیتی نمی دهند و پیام را دریافت نکرده یا درک نکرده اند. اگر مسئولان به فکر مردم هستند، بگذارید مراقب آنها باشند. وقتی صدای اعتراض پرستاران را همه دنیا شنیدند اما متاسفانه مسئولان به این پیام گوش نکردند. به آقای دکتر مزیکیان گفتم شما پزشک هستید و وضعیت پرستاران را می دانید. حالا می توانید نماینده ای از وزارت بهداشت برای جمع آوری این کار انتخاب کنید. متاسفانه به دلیل کم توجهی مسئولان وزارت بهداشت به بالا، اعتراضات در حال گسترش است و همچنین پیش بینی می کنیم در صورت عدم توجه مسئولان، اعتراضات گسترش پیدا کند. در عین حال ما به عنوان یک خانه سالمندان احساس نگرانی می کنیم. شورای عالی امنیت ملی روز گذشته جلسه ای در خصوص اعتصاب پرستاران تشکیل داد که در آن وزارت بهداشت موظف شد ظرف 3 روز مشکلات جامعه پرستاری را جمع بندی و ارائه کند. ما می گوییم خود وزارت بهداشت بخشی از مشکل است. خودش مشکل ایجاد میکنه پرستاران پروتستانی که در وسط میدان هستند با سازمان های پرستاری برخورد کرده اند و به حرف ما، نظام پرستاری و کمک پرستاری وزارت بهداشت گوش نمی دهند. گروهی که بخشی از مشکل هستند نمی توانند مطالبات پرستاران را در شورای عالی امنیت ملی نمایندگی کنند. ضمن تشکر از شورای عالی امنیت ملی، از شورای عالی امنیت ملی می خواهیم که مشکلات پرستاری را با کادر پرستاری مطرح کند نه با کسانی که بخشی از مشکل پرستاری هستند.
4747
