در تمام سال های پس از انقلاب اسلامی، یکی از خریداران کتاب از ناشران، وزارت فرهنگ و معارف اسلامی بوده است. اگرچه این اقدام در این چند دهه فراز و نشیب هایی داشته است، اما بسته به هدف و نوع کتاب های خریداری شده
هدف اصلی این اقدام خرید کتاب های مفید و ارزشمند از ناشران برای ارائه بهتر به مخاطبان است. از جمله پژوهشکده ها، کتابخانه های عمومی و…
تابلوی انتخاب و خرید کتاب.
این اقدام صحیح و صحیح است که در همه دولت ها کمیته انتخاب و خرید کتاب در معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با کمک متخصصان در حوزه های مختلف تشکیل شود تا بهترین کتاب ها را برای مخاطب هدف و هدف انتخاب کنند. در میان کتاب های متعدد ناشران و خرید کتاب از ناشران.
اگرچه در برخی موارد مشکلات مالی برای ناشران پیش آمد، اما در برخی موارد هدف از خرید کتاب برای کمک به ناشران نیز مورد توجه قرار گرفت. طبیعتاً ناشران دولتی یا دولتی که از بودجه خاصی استفاده می کردند در ردیف آخر این هدف گذاری قرار می گرفتند و ناشران خصوصی و ضعیف در ردیف اول در دستیابی به این هدف قرار می گرفتند. برای ویراستاران ضعیف تر، انتخاب و برای هیئت مدیره دشوار خواهد بود. برای رسیدن به هر دو هدف کتاب بخرید.
زیرا بدون شک ناشران دولتی با بهترین امکاناتی که دارند کتاب های بسیار بهتری را منتشر می کنند که برای ناشران خصوصی امکان پذیر نیست. در برخی سال‌ها حتی مقرراتی وجود داشت که خرید از ناشران دولتی را ممنوع می‌کرد.
شاید بیش از 30 سال است که به دلیل نوع شغلی که داشتم با این معاونت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در برخی موارد به عنوان سردبیر و در برخی سال ها حتی به عنوان عضوی از خرید در ارتباط بودم. کمیته هیئت مدیره
رزرو خرید اتاق کریستال.
یکی از اقدامات ارزنده ای که از سوی دولت یازدهم در دوره معاونت فرهنگی دکتر سید عباس صالحی صورت گرفت، ایجاد چنین حمایت ها و شفافیت هایی بود. تعبیر ایشان این بود که ما قصد داریم اقدامات حمایتی خود را در اتاق شیشه ای قرار دهیم تا تصمیمات در معرض دید عموم قرار گیرد و نقاط ضعف آنها مورد نقد و اصلاح قرار گیرد.
برای پایگاه، تمامی مصوبات هیئت خرید بلافاصله در سامانه هیئت خرید بارگذاری شد و تمامی ویراستاران از تعداد عناوین و شماره های هر کتاب و ناشر مطلع شدند.
همین رویه در دولت دوازدهم که دکتر صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود نیز ادامه داشت. هیئت خرید نیز طبق دستورالعمل وظایف خود را انجام می داد: از جمله اینکه فقط می توانست کتاب های جدید، یعنی همان سال و سال قبل را خریداری کند. اگر ناشری کتابی را که در سال های گذشته منتشر شده مفید می داند یا به هر دلیل دیگری قصد خرید آن را دارد باید به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد نامه بفرستد. البته کمیته خرید به طور مساوی تصمیم خواهد گرفت. . نام این خرید سفارش خرید بود. که به ندرت اتفاق می افتاد و روال مداوم هیئت خرید نبود.
اگرچه، در برخی مواقع، بسته به محدودیت های اعتباری، می توان تعداد اقلامی را که می توان خریداری کرد، افزایش یا کاهش داد. اما همه ناشرانی که کتاب های خود را به هیئت ارسال کردند، با داوری هیئت خرید کتاب، این فرصت را داشتند که منتظر تصمیم هیئت مدیره باشند.
کاهش شفافیت هیئت خرید
در دولت سیزدهم که هنوز این نوع ارتباطات را داشتید، اولین گام رفع شفافیت بود، به جای اینکه ناشران اجازه ارسال کتاب با این عنوان را بدهند، کتاب ها را از کتابفروشی تحویل گرفتیم و به کمیته خرید تحویل دادیم. طبیعتا سردبیران هیچ ارتباطی با کمیته خرید نداشتند. مرحله بعدی که در کمیته خرید اتفاق افتاد این بود که یک کمیته ابتدا کتاب ها را انتخاب کرد و کمیته خرید کتاب ها را از بین آنها انتخاب کرد.
در گام سوم، کاهش شفافیت، حذف تدریجی روال عادی کتاب‌های ویراستاران و برگزاری جلسات با کتاب‌های آموزشی بود. چنین جلساتی شاید هر 6 ماه یک بار برگزار می شد و در واقع حدود 18 ماه بود که هیئت انتخاب و خرید کتاب تعطیل شد و ویراستاران از خرید جدید وزارتخانه اطلاعی نداشتند. فرهنگ و گرایش اسلامی نداشتند.
در این پایگاه من کتابهایی را منتشر کرده ام که در 10 سال گذشته به دست آمده اند و در فواصل زمانی تبلیغاتی قابل دسترسی هستند. همچنین نتایج اعلام شده در 18 ماه تا 2 سال گذشته با نتایج قبلی قابل مقایسه است.
خرید کتاب پس از پایان 18 ماه خرید
حادثه تلخی که برای رئیس جمهور دولت سیزدهم رخ داد و به ناچار منجر به برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و انتخاب آقای دکتر البادزیکیان به عنوان رئیس جمهور نهم و رئیس دولت چهاردهم شد، بلافاصله اتفاق افتاد! !
ناشران قطعاً از پایان 18 ماه خرید کتاب ناراضی بودند، اما چه نیازی به خرید فوری کتاب بود؟ مطمئناً ویراستاران از انتخاب و خرید کتاب خوشحال خواهند شد، اما به شرطی که این اقدام با رعایت عدالت انجام شود و تنها ضمانت عدالت، برگزاری جلسه در همان اتاق های شیشه ای و شفاف باشد. تاخیر چند هفته ای پس از توقف 18 ماهه روال عادی خرید کتاب، نه تنها لطمه ای به صنعت نشر وارد نکرد، بلکه این رفتار را که تمامی تعهدات آن بر عهده دولت چهاردهم است، بدون هیچ تصمیمی بر عهده دارد. – حق دادن به اعضای آن دولت و همچنین در شرایطی که یکی دو هفته دیگر دولت 14 مستقر شود و رهبران خود را انتخاب کند، امری سیاسی و غیراخلاقی است و همچنین در زمینه فرهنگ .
درخواستی از رئیس جمهور محترم
همین جا از رئیس جمهور محترم جناب آقای دکتر مزیکیان خواهش می کنم با وجود اینکه ناگزیر در دوران گذار با وزرای دولت سیزدهم حکومت می کنند، به وزیر فرهنگ و معارف اسلامی دستور دهند که خریدی را لغو کنند. تا پس از روی کار آمدن دولت جدید در مردادجاری رخ داد. این گونه مداخلات عقاید سیاسی می تواند به عرصه نشر کمک کند.
نویسنده: سید محمدکاظم شمس
منبع: کتاب ناب
5757
