بازار؛ گروه بین الملل: مذاکرات روند صلح و دستیابی به توافق بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان یکی از موضوعات باقی مانده در قفقاز جنوبی است که بعید است این روند تا پایان سال جاری به نتیجه برسد.
از سوی دیگر وضعیت ناپایدار ارمنستان و شرایط داخلی این کشور و نیز مواضع جمهوری آذربایجان و تعیین شرایط مکتوب و بعضاً اعلام نشده، دستیابی این دو کشور قفقاز جنوبی را با مشکل مواجه کرده است. یک توافق صلح است و علیرغم اظهارات انجام شده برای دستیابی به این توافق تا پایان سال 2023، هنوز چشم انداز روشنی برای آنها متصور نیست.
روز پنجشنبه، دولت‌های ایروان و باکو در بیانیه‌ای مشترک بار دیگر بر تمایل خود برای عادی‌سازی روابط و همکاری برای امضای توافقنامه صلح مبتنی بر حق حاکمیت و تمامیت ارضی تاکید کردند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، دو کشور همچنین با آزادی 32 سرباز ارمنی در ازای دو سرباز جمهوری آذربایجان موافقت کردند.
دبیر شورای امنیت ارمنستان از آمادگی ایروان برای امضای توافقنامه صلح با جمهوری آذربایجان قبل از پایان سال جاری یا بلافاصله پس از آن خبر داد.
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان اخیرا تاکید کرد که باکو خواهان جنگ با ایروان نیست و باید در این زمینه تضمین هایی وجود داشته باشد، اما با وجود اینکه اصول پیمان صلح تنظیم و به ارمنستان ارسال شده است، هنوز در مورد این موضوع سکوت کنید به نظر می رسد ارمنستان به پذیرش این شرایط نزدیک می شود.
در همین راستا، چارلز میشل، رئیس شورای اروپا، از توافق جدید میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان به عنوان “گامی بزرگ” استقبال کرد.
اگرچه مذاکرات صلح بین ایروان و باکو در ماه های اخیر که به طور جداگانه توسط روسیه، اتحادیه اروپا و ایالات متحده برگزار شد، پیشرفت چندانی نداشته است، رهبران ارمنستان و جمهوری آذربایجان ابراز امیدواری کردند که توافقنامه صلح جامع حاصل شود. بین دو کشور در پایان سال امضا خواهد شد.
در همین راستا، خبرنگار بازار با «ریچارد کوزلریچ» مدیر اندیشکده علوم و سیاست انرژی دانشگاه جورج میسون، سرپرست برنامه سیاست عملیات صلح (POPP) و سفیر سابق آمریکا در جمهوری آذربایجان گفت‌وگو کرد. را دنبال می کند.
* جمهوری آذربایجان و ارمنستان اعلام کرده اند که به زودی توافقنامه صلحی بین آنها برای تبادل اسرا و عادی سازی روابط سیاسی منعقد خواهد شد. دلایل توافق احتمالی بین آنها چیست؟
مذاکرات اخیر بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان بدون میانجیگری انجام شد، به این معنی که مهمترین دلیل توافق صلح این است که رهبران آنها به این درک رسیده اند که جنگ نتیجه ای جز نابودی طرفین و هدر دادن منابع ندارد. . پیش از این مواضع تند رئیس جمهور آذربایجان مانع از توافق صلح می شد، اما اکنون جمهوری آذربایجان در مذاکرات دو کشور حرف اول را می زند و از سوی دیگر، دولت ایروان موضع محکمی ندارد. و ما می توانیم به توافق صلح بین آنها امیدوار باشیم. اما تنش بین این دو کشور ادامه خواهد داشت و در آینده شاهد چنین تنش هایی خواهیم بود.
* به نظر می رسد جمهوری آذربایجان به مواضع اولیه خود پس از جنگ قره باغ کوهستانی در سال 2020 نرسیده است که دلیل این مشکل کاهش حمایت اسرائیل از باکو در نتیجه جنگ غزه و افزایش حمایت ایالات متحده و فرانسه از ارمنستان. ارزیابی شما چیست؟
من با این ارزیابی موافقم زیرا یکی از مهمترین دلایل تنش بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان حضور بازیگرانی مانند ترکیه، آمریکا، اسرائیل، فرانسه، روسیه، ایران و غیره است. با کاهش مداخلات خارجی می توان به توافق صلح بین آنها امیدوار بود.
* پس از مواضع اولیه در خصوص ساخت کریدور زنگزور و مخالفت شدید ایران، باکو و آنکارا برای ارتباط از طریق ایران موافقت کردند. به نظر شما آیا آنها می توانند دوباره موضوع کریدور زنگزور را مطرح کنند؟
ترکیه همیشه خواهان یک مسیر زمینی به آذربایجان و از آنجا به شمال ایران و آسیای مرکزی است. اما در صورت اجرای توافقنامه صلح بین ارمنستان و آذربایجان، موضوع این کریدور دوباره مطرح خواهد شد زیرا جمهوری آذربایجان بر اجرای آن اصرار دارد.
* کاهش حمایت روسیه از ارمنستان باعث شده است که نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در توافقات مرزی با روسیه تجدید نظر کند. حتی صحبت از خروج از پیمان امنیت جمعی ایروان نیز شد. به نظر شما این اقدامات اجرایی خواهد شد؟ اگر چنین است، چه پیامدهایی برای ایران دارد؟
درست است که روسیه اکنون درگیر جنگ اوکراین است و نسبت به گذشته کمتر قادر به واکنش به رویدادهای منطقه است، اما ارمنستان توانایی ایجاد تنش با کشورهای دیگر منطقه از جمله روسیه و ایران را ندارد. از مرزها توافق نامه ها بنابراین، این اظهارات، شعاری بیش نیست.
* در خصوص کاهش نفوذ روسیه در قفقاز، سیر تحولات آینده این منطقه و تاثیر آن بر ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
اکنون شاهد بحران های متعددی در منطقه خاورمیانه و آسیای مرکزی هستیم. جنگ بین روسیه و اوکراین، درگیری بین ارمنستان و آذربایجان و جنگ غزه. بنابراین نمی توان در آینده نزدیک از شرایط منطقه صحبت کرد، هرچند قطعا نفوذ روسیه در این منطقه کاهش خواهد یافت.
