این زمین لرزه در دیاربکر، تونجالی و الازیغ نیز احساس شد. پس از زلزله، آموزش در استان های الازیغ و مالاتیا به مدت یک روز به حالت تعلیق درآمد. این زمین لرزه در استان های حسکه، دیرالزور و حلب سوریه نیز احساس شد. زمین لرزه ای که در 6 فوریه 2023 به بزرگی 7.8 ریشتر در ساعت 4:17 بامداد (دوشنبه 17 فوریه 1401) در جنوب شرقی ترکیه در منطقه نورداغی در بخشی از سیستم گسلی آناتولی شرقی رخ داد، بیش از 51 هزار کشته برجای گذاشت. در ترکیه و حدود 10 هزار کشته. در سوریه اعلام شد و خسارت آن در ترکیه حدود 150 میلیارد دلار برآورد شد. این زمین لرزه در بخش هایی از شمال سوریه و لبنان نیز احساس شد. بیش از 250 هزار واحد مسکونی در ترکیه بر اثر این زمین لرزه ویران شد و 9 شهر ترکیه آسیب جدی دیدند.
در 25 می 1403، مدیریت حوادث، سوانح و اضطرار ترکیه (AFAD) اعلام کرد که زمین لرزه ای به بزرگی 5.9 ریشتر روز چهارشنبه استان مالاتیا در شرق ترکیه را لرزاند. این زمین لرزه ساعت 10 و 46 دقیقه و مرکز آن در منطقه کاله در 40 کیلومتری شرق شهر مالاتیا رخ داد. این زمین لرزه در استان های حسکه، دیرالزور و حلب سوریه نیز احساس شد. مرکز لرزه نگاری مدیترانه اروپا اعلام کرد این زمین لرزه به بزرگی 6 ریشتر و در عمق 9 کیلومتری زمین رخ داده است. شهروندان تنجلی و ارزنجان پس از احساس زلزله به خیابان ها ریختند.
گسل آناتولی شرقی یک گسل اصلی امتداد لغز به طول 700 کیلومتر است که از شرق تا جنوب مرکزی ترکیه امتداد دارد. این مرز زمین ساختی بین صفحه فرعی آناتولی و صفحه عربی در حال حرکت به سمت شمال را تشکیل می دهد. تفاوت حرکات نسبی دو صفحه در حرکت جانبی چپلغاز در طول گسل آشکار می شود. گسل های شرقی و شمالی آناتولی با هم حرکت به سمت غرب صفحه فرعی آناتولی را تشکیل می دهند که به دلیل برخورد مداوم بین صفحه عربستان و صفحه اوراسیا به سمت غرب فشرده می شود. گسل آناتولی شرقی در جهت شمال شرقی از محل اتصال سه گانه مرش در انتهای شمالی گسل دریای مرده آغاز می شود و در محل اتصال سه گانه کارلیوا به گسل آناتولی شمالی می رسد. زنجیره 350 کیلومتری دیگر از این گسل در شمال زنجیره اصلی به نام سامانه گسلی شورگو-میسیس وجود دارد. در امتداد لبه شرقی منطقه مدیترانه، یک تعامل پیچیده بین صفحات آفریقایی، عربی و اوراسیا وجود دارد. شکاف دریای سرخ مرکز گسترش بین صفحات آفریقا و عربی است، با سرعت انتشار تقریباً 10 میلی متر در سال در نزدیکی انتهای شمالی و 16 میلی متر در سال در نزدیکی انتهای جنوبی آن، و فرآیند شکاف باعث ایجاد یک سری سنگ های آتشفشانی شده است. . سیستم های موجود در آن در سراسر غرب عربستان سعودی است.
در شمال، شکاف دریای سرخ به مرز جنوبی گسل متجاوز بحرالمیت ختم می شود. اگرچه صفحه آفریقا، به سمت غرب، و صفحه عربی، در شرق، در جهت NNE در حال حرکت هستند، صفحه عربی کمی سریعتر حرکت می کند، و در نتیجه یک حرکت ضربه ای به سمت چپ در مرز صفحه ایجاد می شود. مرز ورقه به دلیل زمین لرزه هایی که در امتداد گسل دریای مرده در منطقه پرجمعیت شام (شرق مدیترانه) رخ داده است، مانند زمین لرزه نوامبر 1759 که نزدیک به 20000 کشته برجای گذاشت، شناخته شده است. انتهای شمالی گسل دریای مرده در یک منطقه تکتونیکی پیچیده در جنوب شرقی ترکیه نقطه تلاقی صفحات آفریقایی و عربی و بلوک آناتولی در ناحیه قهرمان مرش است. جابجایی در این منطقه حاکی از حرکت انتقالی بلوک آناتولی به سمت غرب، با سرعت تقریباً 25 میلی متر در سال نسبت به اوراسیا، برای سازگاری با بسته شدن حوضه مدیترانه است.
گسل راستالغار راستالغار در شمال آناتولی، شمال ترکیه، بیشتر حرکت به سمت غرب را بین بلوک آناتولی و صفحه اوراسیا تشکیل می دهد. بین سال‌های 1939 و 1999، مجموعه‌ای از زمین‌لرزه‌های بزرگتر از 7 ریشتر به سمت غرب در امتداد سیستم گسلی آناتولی شمالی رخ داد. غربی ترین این زمین لرزه ها در 17 اوت 1999 در گلچوک-کوجاپلی (ازمیت) با قدرت 7.4 ریشتر در سواحل جنوبی دریای مرمره رخ داد و حدود 17000 نفر را کشت.
در لبه جنوبی بلوک آناتولی، قوس ساختاری قبرس با روند شرقی-غربی با سطوح لرزه‌خیزی متوسط مشخص می‌شود. قوس ساختاری قبرس نشان دهنده مرز همگرا بین بلوک آناتولی در شمال و صفحه آفریقا در جنوب است. اعتقاد بر این است که این مرز ساختاری به منطقه گسل آناتولی شرقی در شرق ترکیه در ساحل اسکندرون می پیوندد. تاریخچه زمین لرزه های بزرگ در امتداد سامانه گسلی EAFZ آناتولی شرقی در 29 نوامبر 1114 با بزرگی 7.8، در 28 مارس 1513 با بزرگی 7.4، در 2 مارس 1893 با بزرگی 7.1 و در 4 دسامبر 19. با بزرگای 6.8 ریشتر شناخته شده است و تا 6 فوریه 2023 غیبت لرزه ای قابل توجهی به ویژه در انتهای جنوب غربی این سامانه گسلی وجود داشت که با زلزله صبح 15 بهمن ماه پایان یافت. سه صفحه تکتونیکی اصلی (عربی، آناتولی/اوراسیا و آفریقا) مسئول لرزه خیزی و زمین ساختی در خاورمیانه و منطقه اطراف ترکیه هستند. برخورد صفحات عربی و ایران/اوراسیا در منطقه ایران رشته کوه زاگرس به طول تقریبی 1500 کیلومتر را تشکیل می دهد که از کل غرب ایران می گذرد و تا شمال شرق عراق امتداد می یابد. برخورد صفحات عربی و اوراسیا نیز باعث کوتاه شدن پوسته حدود سه سانتی متر در سال در رشته کوه های البرز و کپه داغ در شمال ایران می شود.
پس از دو زلزله 17 بهمن 1401، بحث بزرگی در افکار عمومی و رسانه های ترکیه در مورد اینکه آیا زلزله بزرگ بعدی در استانبول رخ خواهد داد یا خیر، به وجود آمده است. البته اگر قرار باشد دو زلزله 17 بهمن سال 1401 بر روی گسل های بزرگ استانبول تاثیر بگذارد، باید گفت که بعید است این زلزله با توجه به مسافت مسافت، تاثیر مستقیم داشته باشد و یا باعث ایجاد زلزله های جدی در منطقه استانبول شود. 700 کیلومتر.
به نظر می رسد که زلزله 6 ریشتری مالاتیا در 16 اکتبر 2024 ناشی از گسیختگی یک قطعه گسل در سیستم گسل آناتولی شرقی بین گسیختگی قطعه گسل در زمین لرزه های الازیگ 24 فوریه 2024. 2020 و Hero Mersh از 6 فوریه بوده است. ، 2023. . به این ترتیب یک غیبت لرزه ای دیگر در این بخش گسلی پایان یافت.
از سوی دیگر، وجود مخازن مصنوعی سدهای مختلف در اطراف این منطقه ممکن است همچنان نشانه هایی از تحریک سیستم گسلی شرق آناتولی را به دلیل ساخت این سدهای متعدد داشته باشد که قابل بررسی دقیق تری است. خشکسالی های شدید در سال های اخیر با تغییرات جدی زیست محیطی در آب های سطحی و زیرزمینی این ناحیه همراه بوده است. ترکیه حدود 75 سد در آناتولی مرکزی و 40 سد در حوزه مدیترانه خود ساخته است که عمدتاً در نیمه دوم قرن بیستم است.
هشت سد و نیروگاه برق آبی در دره رودخانه منظور در تنگلی (درسیم) ساخته شده است. سدها دره را تغییر می دهند، جوامع را جابجا می کنند و منطقه را سیل می کنند. سد ایلیسو بر روی رودخانه دجله بین سال‌های 2000 تا 2002 به دلیل اثرات جدی اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فرهنگی که می‌توانست داشته باشد، شهرت بین‌المللی پیدا کرد و شهر تاریخی حسنکیف را ویران کرد. . به دلیل فروپاشی کنسرسیوم شرکت هایی که قصد ساخت آن را پس از کمپین های موثر عمومی و بین المللی داشتند، متوقف شد. اما تیم جدیدی به ساخت آن ادامه داد و در فوریه 2018 شروع به کار کرد و در سال 2020 دریاچه آن به طور کامل پر شد. سه سد برای رودخانه بزرگ زاپ در استان حکاری در نزدیکی مرز ترکیه و عراق ساخته شد. این پروژه ها بخشی از پروژه غول پیکر توسعه منطقه ای آناتولی جنوب شرقی (GAP به زبان ترکی) و یکی از بزرگترین پروژه های توسعه منطقه ای در جهان هستند.
سد آتاتورک، در اصل سد کارابابا، سومین سد بزرگ جهان است و یک سد شنی با هسته بتنی بر روی رودخانه فرات، در مرز استان آدیامان و استان سانلیورفا، در منطقه جنوب شرقی آناتولی، در ترکیه ساخته شده است. برای تولید برق و آبیاری دشت های منطقه ساخت آن در سال 1983 آغاز شد و در سال 1990 به پایان رسید. سد و نیروگاه برق آبی که پس از تکمیل مخزن در سال 1992 به بهره برداری رسید. مخزن ایجاد شده در پشت سد به نام مخزن آتاتورک است. سومین مخزن بزرگ جهان با حداکثر حجم 48 میلیارد متر مکعب. بررسی‌های پس از زمین‌لرزه‌های 6 فوریه 2023 ترکیه، بر اساس داده‌های لرزه‌ای شبکه‌های محلی ترکیه، نشان داد که ساخت سد آتاتورک و مخزن بزرگ آن بر لرزه‌خیزی اطراف دریاچه تأثیر داشته است. مخزن سد آتاتورک در نهایت از ناحیه گسه در شرق آناتولی می گذرد. زلزله 25 مارس 1403 نشانه دیگری از زمین لرزه شدید در ناحیه گسلی است که در مجاورت دریاچه سد آتاتورک قرار دارد.
۲۳۳۲۳۳
