به گزارش خبرآنلاین، ایران نوانس در تحلیلی نوشت: چندین کشور به ویژه اروپایی و چینی به دقت در حال بررسی اثرات چنین اتفاقی هستند. مقامات رسمی ایران نیز بارها گفته اند که هرکس به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شود برای ایران فرقی نمی کند. اما بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید مستلزم تحلیلی پیچیده از آنچه او می تواند برای تهران بیاورد، هم از نظر فرصت ها و هم از نظر چالش ها، دارد.
مزایای احتمالی ریاست جمهوری ترامپ برای ایران
برخی ناظران بر این باورند که دولت دوم ترامپ می تواند تلاش کند تا جنگ در اوکراین را پایان دهد. تمایل احتمالی ترامپ برای پایان دادن به این جنگ، در صورت موفقیت، ممکن است فشار بر این کشور را به بهانه حمایت ادعایی ایران از روسیه کاهش دهد. این گمانه‌زنی‌ها با توجه به اظهارات اخیر ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، رنگ بیشتری می‌گیرند که اذعان داشت ایران هنوز موشکی به روسیه نداده است. اظهارات زلنسکی می تواند روایت مربوط به دخالت ایران را تغییر دهد.
علاوه بر این، سیاست های تجاری گذشته ترامپ، به ویژه اعمال تعرفه بر واردات از کشورهای اتحادیه اروپا، روابط بین ایالات متحده و متحدان سنتی آن را تیره کرده است. احیای چنین سیاست هایی می تواند اختلافات موجود در اتحادهای غربی را عمیق تر کند و به طور بالقوه از تشکیل جبهه های متحد علیه ایران جلوگیری کند. این چندپارگی به نوبه خود می تواند یک مزیت استراتژیک برای تهران در عرصه بین المللی ایجاد کند.
مناطق مورد توجه تهران
با این حال، بازگشت ترامپ برای ایران خالی از نگرانی نیست. به ویژه ترامپ مدعی شده است که ایران ممکن است با سوء قصد علیه او مرتبط باشد. در حالی که انگیزه های پشت این ادعاها، به ویژه در زمینه یک کارزار انتخاباتی، مستلزم بررسی دقیق است، آنها سؤالات مهمی را در مورد اینکه چگونه چنین باورهایی می توانند بر موضع سیاست ترامپ در قبال ایران تأثیر بگذارند، مطرح می کنند.
ترکیب تیم سیاست خارجی دوره دوم ترامپ عامل مهم دیگری است. در دوران ریاست جمهوری قبلی وی، مشاوران و سایر مقامات ارشد نقش مهمی در جلوگیری از تعاملات دیپلماتیک با تهران داشتند. ظهور مجدد شخصیت های افراطی می تواند نشان دهنده ادامه یا حتی تشدید سیاست های خصمانه باشد. در غیر این صورت، ممکن است فرصت های نسبی برای تعاملات محدود یا خاص ایجاد کند.
تعهد ترامپ به پیشبرد توافقات ابراهیم، نگرانی های بیشتری را برای ایران ایجاد می کند. دولت او قبلاً از عادی سازی روابط بین اسرائیل و برخی کشورهای عربی حمایت کرده بود. اگرچه دولت کنونی دموکرات اهداف مشابهی را دنبال کرده است – به ویژه تلاش برای میانجیگری برای عادی سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی – وضعیت ناپایدار غزه و جنایات اسرائیل این تلاش ها را پیچیده کرده است. با این حال، بازگشت ترامپ ممکن است دوباره این حدس و گمان را دامن بزند و به طور بالقوه نگرانی های ایران را در این زمینه افزایش دهد.
افزایش تنش بین ایران و اسرائیل موضوع دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. اظهارات ترامپ در جریان تشدید درگیری ها شامل حمایت از حمله به تاسیسات هسته ای ایران نیز می شود. در حالی که چنین لفاظی هایی ممکن است با توسل به لابی اسرائیل به اهداف انتخاباتی کمک کند، این احتمال که این نگرش ها بر سیاست ها تأثیر می گذارد را نمی توان نادیده گرفت. همچنین این احتمال وجود دارد که ترامپ از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل حمایت بیشتری کند.
آینده پیچیده برجام و روابط بین ایالات متحده و ایران
خروج یکجانبه ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در سال 2018 و اعمال تحریم های شدید متعاقب آن به اقتصاد ایران ضربه زد، اما نتوانست تهران را به میز مذاکره متفاوتی با واشنگتن بکشاند. اعتقاد ترامپ مبنی بر اینکه برجام به طور نامتناسبی به نفع ایران است، مبنای تصمیم او بود. علیرغم انتظارات مبنی بر اینکه جانشین دموکرات او می تواند این روند را معکوس کند، دولت بایدن تا حد زیادی از رویکرد مشابهی پیروی کرده است و مقامات آمریکایی می گویند بازگشت به برجام، حداقل بدون اصلاح توافق، دیگر اولویت ندارد.
این تداوم نشان می دهد که صرف نظر از اینکه چه کسی کاخ سفید را اشغال می کند، چالش های اساسی در روابط ایران و آمریکا باقی است. ارزیابی مجدد توافق هسته ای محتمل به نظر می رسد، زیرا تهران و واشنگتن به طور بالقوه به دنبال پرداختن به واقعیت ها و خواسته های جدید هستند. اگرچه ممکن است اصلاحاتی که ترامپ در هر توافق آینده می‌خواهد گسترده‌تر باشد، تهران اهداف خاص خود را دارد. سوال اساسی این است که آیا هر دو طرف می توانند بر اختلافات خود غلبه کنند تا به یک چارچوب قابل قبول متقابل برسند؟
نتیجه گیری
انتخاب مجدد دونالد ترامپ به ریاست جمهوری لزوماً به معنای تکرار سیاست خارجی قبلی او به ویژه در قبال ایران نیست. نکات ظریف دوره دوم – از جمله ویژگی های تیم مشاوران وی و استراتژی های خود ایران – به طور قاطع ماهیت تعاملات ایالات متحده و ایران را شکل خواهد داد. در حالی که دولت ترامپ ممکن است با ایجاد شکاف بین ایالات متحده و متحدانش یا اتخاذ تمایلات انزواطلبانه به طور ناخواسته به نفع ایران باشد، اما همچنین می تواند از طریق تحریم های شدیدتر و حمایت بیشتر از اسرائیل، چالش های فزاینده ای را برای اسرائیل ایجاد کند.
برای تهران، مسیر پیش رو مستلزم ارزیابی دقیق این احتمالات چند وجهی است، به ویژه در زمینه عدم قطعیت تحولات منطقه ای و سیاست بین المللی.
۳۱۱۳۱۱
