به گزارش خبرنگار تاریخ رکنا،
ناظم الدوله
ملکم خان در سال 1212 شمسی متولد شد. ح در شهر جلفا (که اکنون یکی از محله های اصفهان است) در خانواده ای متوسط. پدرش میرزا یعقوب، سنگ‌تراش ارامنه جلفا اصفهان بود که به اسلام گروید و مترجم سفارت روسیه در تهران بود.
ملکم خان برای تحصیل به فرانسه رفت و پس از بازگشت بارها برای انجام مأموریت های سیاسی به اروپا سفر کرد.
میرزا ملکم خان پیشگام اصلاحات، نوسازی و مروج اندیشه ها و نهادهای مدرن بود. او بیش از هرکسی کوشید تا مردم را با نظام تمدن جهانی و فواید قانون و فواید حکومت ملی و تأثیر افکار خود در روشنگری وجدان مردم و پیدایش آشنا کند. مشروطیت خیلی قشنگ بود.
او اولین کسی بود که بذر قانون را در ایران کاشت که به قانون میرزاملکم معروف شد.
سابقه فعالیت‌های سیاسی او شامل مجموعه‌ای متناقض از ترویج اندیشه‌های آزادی‌خواهانه و سوء استفاده‌های مالی و رشوه‌دهی سیاسی است. از مهم ترین فعالیت های او می توان به انتشار روزنامه قانون، ایجاد اولین خانه فراموشی در ایران و مشارکت در اجرای قرارداد رویتر با پاول جولیوس رویتر اشاره کرد.
در زمان حیاتش، ناصرالدین شاه او را به خاطر بی توجهی به خانه و دریافت رشوه دو بار عصبانی کرد. در مورد اول دستگیر و به عراق تبعید شد، اما با وساطت میرزا حسین خان سپهسالار مورد عفو قرار گرفت و سفیر ایران در مصر شد. پس از انتصاب میرزا حسین خان به سمت وزارت خارجه و سپس صدارت عالی، ملکم خان ابتدا به مشاور وی و سپس سفیر ایران در بریتانیا منصوب شد. میزرا ملکم خان در زمان سفارتش در انگلیس به دلیل دریافت رشوه 40 هزار لیره به تهران احضار شد اما از آمدن خودداری کرد و این بار با کمک دوستانش 5 سال دیگر سمت خود را حفظ کرد. در همان زمان مقدمات اعطای امتیاز به رویترز را فراهم کرد و همچنین به شاه پیشنهاد داد که برای تامین هزینه سفر سوم خود به اروپا، قرارداد قرعه کشی را به یک شرکت انگلیسی اعطا کند که به دلیل مخالفت در داخل ایران انجام نشد و باعث رسوایی شد. زیرا شاه و میرزا ملکم خان نیز برای همیشه از چشم شاه محو شدند.
پس از مرگ ناصرالدین شاه و در زمان مظفرالدین شاه، میرزا ملکم خان به عنوان سفیر به روم اعزام شد و تا پایان عمر در سال 1908 در این سمت باقی ماند و در همانجا درگذشت.
منبع: هاستان
