به گزارش بازار، علی کیانی راد رئیس پژوهشکده برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی در نشست علمی-تخصصی مرکز تحقیقات توسعه و آینده نگری با عنوان «محصولات فراسرزمینی؛ امنیت آب و غذایی»، عنوان کشت فراسرزمینی را بیان کرد. این یک نام اشتباه است که به جای کشاورزی دریایی استفاده می شود. زیرا کشاورزی فراساحلی تنها به محصولاتی محدود می‌شود که باید کشت شوند، در حالی که کشاورزی فراساحلی می‌تواند بسیار فراتر از حمل و نقل ساده محصولات باشد.
و افزود: در دنیا تقریباً بعد از دهه 1980 به کشاورزی فراسرزمینی توجه شده است. در ایران، اوج شکوفایی این مفهوم در وزارت جهاد کشاورزی به اواخر سال 1392 برمی گردد که پیش نویس آیین نامه آن در 35 ماده به هیئت دولت ارائه شد و پس از اعمال نظرات کارشناسی، آیین نامه فعالیت های فراسرزمینی این کشت در 8 ماده در نهم فروردین 1394 به تصویب هیأت وزیران رسید.
اهداف کشور در مورد کشاورزی فراسرزمینی
رئیس پژوهشکده برنامه ریزی و اقتصاد کشاورزی ادامه داد: در این آیین نامه اجرایی وظایف هر دستگاه اجرایی مشخص شده است، به عنوان مثال در ماده 2 این آیین نامه وظایف وزارت جهاد کشاورزی در ماده 3 وظایف وزارت امور خارجه، در ماده 4، وظایف وزارت امور اقتصادی و دارایی، در ماده 5، وظایف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در ماده 6، وظایف وزارت تعاون، کار و تامین اجتماعی در ماده 7 وظایف صندوق توسعه ملی.
کیانیراد گفت: نظام کشاورزی فراساحلی در اردیبهشت 1401 توسط وزیر وقت جهاد کشاورزی ابلاغ شد. این آیین نامه وظایف وزارت جهاد کشاورزی در حوزه کشاورزی فراساحلی را به صورت عملیاتی و اجرایی مشخص می کند.
وی بیان کرد: اهداف کشورها در خصوص کشاورزی فراساحلی و سرمایه گذاری در آن در 4 دسته کلی قرار می گیرد. هدف اول تامین کالاهایی است که در کشور مبدا تولید نمی شود و باید در کشور مقصد تولید شود، هدف دوم افزایش عمق نفوذ سیاسی در سایر کشورها، هدف سوم صادرات فناوری و دانش است. نحوه و خدمات مهندسی در حوزه کشاورزی به سایر کشورها و هدف چهارم هدایت فعالیت ها برای دستیابی به سه هدف فوق الذکر است.
مشکلات کشت فراسرزمینی چیست؟
سید فخرالدین عامریان، رئیس انجمن کشاورزی فراساحلی ایران، درباره کشاورزی فراساحلی گفت: کشورهای دیگر از دیرباز در این زمینه فعال بوده اند. به نظر من بحث محصولات فراسرزمینی و خرید اراضی فراسرزمینی در کشورمان از سال 1387 با سفر رئیس جمهور وقت به برزیل آغاز شد.
وی ادامه داد: در آن زمان برزیل قوانین سختگیرانه ای برای فروش زمین به کشورهای دیگر وضع نکرده بود، در همان زمان یک میلیون هکتار زمین در اختیار کشورمان قرار گرفت و قرار شد تاجران، سرمایه گذاران یا کشاورزان ما شروع به کار کنند. برای خرید این زمین ها که متاسفانه انجام نشد.
عامریان تصریح کرد: وقتی صحبت از کشاورزی فراساحلی می شود آنچه در ذهن مردم متبلور می شود این است که کشاورزان این کار را انجام دهند در حالی که بسیاری از کشاورزان ما زمینی در مقیاس کمتر از 10 هکتار دارند و به کشاورزی مشغول هستند. تا امروز به صورت سنتی این کار را انجام می دادند.
مدیرعامل انجمن کشت فراسرزمینی ایران تاکید کرد: به همین دلیل سرمایه گذاری در کشورهای دیگر برای کشاورزان کشورمان بسیار سخت است. بنابراین باید سرمایه گذارانی از بخش خصوصی و دولتی وجود داشته باشند که در زمینه کشت فراساحلی سرمایه گذاری کنند.
وی به بیان مشکلات موجود در بحث محصولات فراساحلی پرداخت و گفت: ابتدا آیین نامه مناسبی در زمینه کشت فراساحلی مصوب وزارت جهاد کشاورزی بود که تا چند وقت پیش وجود نداشت و در دو سال اخیر این آیین نامه تصویب شد. در حال اجراست.
آمیان تصریح کرد: ثانیاً بانک مرکزی در حال حاضر هیچ قانونی برای تخصیص ارز در حوزه کشت فراساحلی ندارد و این مهم ترین مشکل خرید زمین کشاورزی در کشورهای دیگر است. یکی دیگر از مشکلات کشاورزی فراساحلی خرید محصولاتی مانند دانه های روغنی از کشورهای دیگر است که در این صورت دولت باید با کشاورزان فراساحلی در خصوص تامین دانه های روغنی مانند ذرت، جو، گندم و … ارتباط برقرار کند. تا بتوان محصولات مذکور را به فروش رساند. با خرید ارزان تر.
حمایت از بخش خصوصی برای ورود به کشاورزی فراساحلی
رضا فتوحی مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح کشت فراسرزمینی نیز در این جلسه گفت: بخش خصوصی باید مورد حمایت قرار گیرد تا با حمایت دولت بخش خصوصی بتواند وارد کشورهای دیگر شود و بتوانیم از منابع آب و خاک جهان
وی افزود: امنیت غذایی در سراسر جهان و در نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است که هم بنیانگذار انقلاب اسلامی و هم مقام معظم رهبری در بیانات خود بخش کشاورزی را در راس امور قرار داده اند و ما باید امنیت غذایی را به عنوان چیزی خاص تر از گذشته ببینیم.”
مشاور وزیر جهاد کشاورزی گفت: امنیت غذایی به این معناست که همه مردم به غذای کافی و سالم دسترسی داشته باشند تا غذای کافی برای مردم وجود داشته باشد و با امنیت غذایی، پیشگیری در سلامت جسمی و روانی مردم صورت گیرد. . اگر نقصی در ایمنی مواد غذایی وجود داشته باشد، به سلامت افراد آسیب وارد می شود. موضوع مهم دیگر در امنیت غذایی دسترسی به غذا و پایداری دسترسی مردم به غذا است، یعنی همیشه غذای کافی برای همه مردم وجود دارد.
فتوحی در خصوص آمارهای موجود در زمینه کشت فراساحلی در ایران گفت: بر اساس آمار جهانی فائو، ایران در تولید 22 محصول کلیدی در حوزه کشاورزی جزو 7 کشور برتر جهان است. کشور ما در تولید محصولاتی مانند پسته، زعفران و خرما جزو اولین کشورهای جهان است.
وی افزود: بررسی ها نشان می دهد که خاک و آب و هوای مناسب در سراسر جهان به طور مساوی پراکنده نیست و این موضوع در مورد کشور ما نیز صدق می کند. در نتیجه باید بستری را با سرمایه گذاری داخلی و خارجی فراهم کنیم تا بتوانیم از شرایط اقلیمی و منابع آب و خاک کشورهای دیگر برای ارتقای امنیت غذایی کشور خود استفاده کنیم.
مجری طرح کشت فراساحلی شامل مواردی از قبیل ایجاد بستر سرمایه گذاری در کشورهای هدف برای حفظ و ایجاد امنیت غذایی، ارتباط و تعامل سازنده با کشورهای دارای منابع آب و خاک کافی، پیش بینی نیازها و برنامه ریزی مناسب برای رفع آنها و اعلام حمایت کامل ایران از سرمایه گذاران. خارجی در مناظره از کشت فراسرزمینی به عنوان یکی از راه حل ها یاد کرد.
بر اساس این گزارش، در پایان این نشست کارشناسانی که در جلسه حضور داشتند و به صورت مجازی به بیان نقطه نظرات و سوالات خود پرداختند.
