کوروش احمدی، دیپلمات سابق ایران در نیویورک، می گوید برخی اظهارات در داخل ایران نشان دهنده این باور است که دولت آمریکا در سال انتخابات دست به ماجراجویی های جدیدی نخواهد زد. این فرض از برخی جهات درست است. اما این تنها در صورتی صادق است که حزب مخالف در ایالات متحده نتواند دولت را به تاخیر و ضعف در برابر رقبا و دشمنان خارجی متهم کند. اگر تعادل ظریف در چنین موضوعاتی به هم بخورد، کاخ سفید ممکن است سرمایه گذاری در خارج از کشور را تنها راه برای تقویت موقعیت داخلی خود ببیند.
به گفته این آژانس، حجم و مقدار اورانیوم غنی شده ایران در هفته های اخیر افزایش یافته است. در این میان درگیری بین آمریکا و نیروهای مقاومت شدت گرفته است. با توجه به این دو تحول، وال استریت ژورنال می‌گوید که توافق نانوشته ایران و آمریکا در عمان کاملاً از بین رفته است.
برای بررسی سوال فوق با کروش احمدی، دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل گفت وگو کرده ایم. مشروح گفت و گو با کروش احمدی به شرح زیر است:
• ارزیابی شما از گزارش جدید آژانس در مورد افزایش حجم و کمیت تولید اورانیوم در ایران چیست و چقدر اهمیت دارد؟
افشای بخش‌هایی از گزارش رافائل گروسی به اعضای آژانس توسط سخنگوی آژانس یک تحول مهم است. سخنگوی آژانس اعلام کرد که تولید اورانیوم غنی شده تا 60 درصد در هفته های اخیر سه برابر شده و به 9 کیلو در ماه افزایش یافته است. وی با بیان اینکه ایران از خرداد سال گذشته تا پایان آبان ماه 3 کیلو از این نوع اورانیوم تولید کرده است، گفت: اکنون سطح تولید به 9 کیلو در ماه که در نیمه اول سال 2023 معمول بود، بازگشته است. این گفته درست است، یعنی ایران تولید اورانیوم خود را در یک بازه زمانی حدود پنج ماهه 60 درصد به یک سوم کاهش داده و در ماه نوامبر تولید خود را به سطح قبل از ژوئن افزایش داده است. البته قابل ذکر است که آقای محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد که کار جدیدی انجام نشده و ایران فقط فعالیت های فعلی خود را دنبال می کند. وی معتقد است که این گزارش جدید آژانس افکار عمومی را از غزه به سمت ایران منحرف می کند. بنابراین، ما هنوز نمی دانیم که آیا گزارش آژانس صحت دارد یا خیر. اما اگر درست باشد، می‌تواند به معنای گامی مهم در جهت افزایش تنش بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ادامه تنش‌های قبلی، و همچنین بین آمریکا و اسرائیل از یک سو و ایران از سوی دیگر باشد. طبیعتاً در این صورت توافق نانوشته ای که در ماه های اخیر مورد بحث فراوان قرار گرفته، خدشه دار می شود. کاهش سطح غنی‌سازی خالص بالا قطعاً می‌توانست بخش مهمی از چنین تفاهمی باشد.
• حالا با این حرف ها تکلیف توافق نانوشته چه می شود؟
اگر تفاهم بین ایران و آمریکا وجود نداشته باشد، ممکن است وضعیتی که در 5-6 ماه گذشته تحت کنترل بوده از کنترل خارج شود و اگر طرفین برای کنترل مجدد اوضاع کاری انجام ندهند، ممکن است وضعیت خطرناکی ایجاد شود. مشکل اینجاست که در جریان جنگ تجاوزکارانه اسرائیل علیه غزه، همیشه احتمال وقوع یک حادثه، اشتباه محاسباتی یا برخورد تصادفی وجود داشت. تاکنون، ایران و بازیگران غیردولتی نزدیک به ایران در جلوگیری از خارج شدن بحران از کنترل به خوبی عمل کرده اند. طرف مقابل نیز سعی کرده است تمرکز خود را بر غزه حفظ کند و از گسترش دامنه جنگ جلوگیری کند که اسرائیل را به درگیری در چندین جبهه برانگیزد. اکنون که ممکن است در هفته های پایانی جنگ غزه قرار داشته باشیم، ممکن است اسرائیل قصد داشته باشد دامنه جنگ را به لبنان و ایران گسترش دهد و برخی اقدامات مانند ترور یک ژنرال ایرانی در سوریه و حمله به مواضع این کشور را می توان مشاهده کرد. حزب الله. در این رابطه. به ویژه ترور ژنرال ایرانی اقدامی بسیار تحریک آمیز و ماجراجویانه است و ممکن است با هدف وادار کردن ایران به اقدام در شرایط کنونی که ایالات متحده آمریکا در دریای مدیترانه، خلیج فارس و خلیج فارس تقویت شده است، انجام شده باشد. منطقه سرخ دریا و در حالت آماده باش است. بعید نیست اسرائیل تصمیم گرفته باشد که اگر قصد تجاوز به ایران و حزب الله را دارد، در شرایط فعلی دست به چنین تجاوزی بزند و از حضور صرف آمریکا در منطقه استفاده کند، حتی اگر آمریکا تجاوز کند. اقدام نکند . از این نظر، ترور ژنرال ایرانی بسیار مشکوک است.
• آیا افزایش غنی سازی در ایران واکنشی به یک اقدام است؟
انتظار می رود گزارش آژانس نادرست و نتیجه خطا یا نیت سیاسی باشد. زیرا اگر صحت این گزارش ثابت شود، فشار داخل ایالات متحده بر دولت بایدن برای اتخاذ اقدامات ماجراجویانه ممکن است به حداکثر برسد. البته اگر تفاهمات مکتوب دیگری بین ایران و آمریکا حاصل شده باشد، این گذر می تواند با خطر جدی مواجه شود که نتیجه آن از جمله تلاش مضاعف آمریکا برای جلوگیری از صادرات تسلیحات ایران است. نفتی که صرف خبر آن می تواند اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، موضوع آزادسازی سپرده‌های ایرانیان در قطر و جاهای دیگر ظاهراً هنوز نهایی یا غیرقابل برگشت نیست.
برخی اظهارات در داخل ایران حاکی از این باور است که دولت آمریکا در سال انتخابات دست به ماجراجویی های جدیدی نخواهد زد. این فرض از برخی جهات درست است. اما این تنها در صورتی صادق است که حزب مخالف در ایالات متحده نتواند دولت را به تاخیر و ضعف در برابر رقبا و دشمنان خارجی متهم کند. اگر تعادل ظریف در چنین موضوعاتی به هم بخورد، کاخ سفید ممکن است سرمایه گذاری در خارج از کشور را تنها راه برای تقویت موقعیت داخلی خود ببیند.
