محمد لاهوتی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره اعلام تاریخ افتتاح مرکز طلا و ارز گفت: سرانجام پس از بحث و گفتگو و وعده های فراوان، مرکز طلا و ارز ایران به طور رسمی از 12 آذرماه فعالیت خود را آغاز می کند . بر اساس بخشنامه بانک مرکزی ایران بر اساس این دستورالعمل کلیه صادرکنندگانی که ارز در اختیار دارند و قصد انتقال آن به واردکنندگان را دارند، باید ارز را از طریق این مرکز و. خانه های روستایی خودت انجامش بده
عضو کمیته استرداد ارز صادراتی افزود: در عین حال واردکنندگان نیز موظفند ارز مورد نیاز واردات را در این مرکز و تنها در محل عرضه ارز صادراتی خریداری کنند.
به گفته لاهوتی، با توجه به الزام دستگاه های دولتی به ابلاغ قوانین و دستورالعمل های جدید حداقل یک ماه قبل از اجرای آنها، بانک مرکزی راه اندازی این مرکز را از یک ماه قبل ابلاغ کرده است. همچنین از 12 دی ماه صادرکنندگان نمی توانند ارز خود را به خارج از این مرکز منتقل کنند.
وی در تشریح عملکرد مرکز مبادلات ارزی خاطرنشان کرد: نرخ ارز در این سامانه بر اساس حراج، عرضه و تقاضا و فرآیند تعیین می شود. پاریو (همسان سازی) نیز توسط بانک های واسطه انجام خواهد شد که همان بانک هایی هستند که به صادرکنندگان و واردکنندگان خدمات ارائه می دهند. در واقع در این سامانه صادرکننده و واردکننده هیچ ارتباط مستقیمی با یکدیگر نخواهند داشت و حتی بانک ها نیز از هویت خریدار و فروشنده که ارز را از کجا تامین یا دریافت می کنند، اطلاعی ندارند.
لاهوتی با بیان اینکه در صورت تعیین نرخ ارز در این مرکز با توجه به عرضه و تقاضای واقعی، این تصمیم می تواند گام مثبتی برای صادرکنندگان باشد، تصریح کرد: این تصمیم می تواند گام مثبتی برای صادرکنندگان باشد. وی خاطرنشان کرد: در سال های اخیر نرخ نیما دستوری مانع از فعالیت بسیاری از صادرکنندگان کوچک و متوسط شده بود. به گونه ای که این گروه که کالاهای خود را با ارز آزاد عرضه می کردند، نتوانستند با نرخ نیما رقابت کنند. بنابراین اگر فضای رقابتی در این زمینه ایجاد شود، قطعا انگیزه صادرات افزایش خواهد یافت.
رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با ابراز نگرانی بخش خصوصی در خصوص راه اندازی و اداره مرکز طلا و ارز اظهار داشت: اگرچه بخش خصوصی این بخش به صورت مشروط این طرح را پذیرفته است، اما در مورد تجربه خود از نحوه عملکرد سامانه نیما نیز نگرانی های خاص خود را دارد. بنابراین یکی از مهمترین نگرانی ها این است که مرکز مبادلات طلا و ارز به گونه ای عمل کند که صادرکنندگان دیگر امکان تحویل مستقیم ارز به واردکنندگان را نداشته باشند. این در حالی است که طبق دستورالعمل بانک مرکزی این مشکل پس از 12 دی ماه جاری به طور کامل مرتفع خواهد شد و این مشکل اکنون نگرانی های جدی بخش خصوصی را برانگیخته است.
رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: نگرانی دیگر این است که خود بانک مرکزی قرار است ارز این مرکز را تامین کند که بر اساس آن به دلیل دسترسی به پول پرقدرت این نهاد ممکن است نرخ ارز تغییر کند. این اقدام ممکن است کمتر از نرخ واقعی ارز باعث تکرار شکاف بین نرخ نیما و ارز آزاد در این مرکز شود و تغییر محسوسی بر اساس نرخ ارز بازار آزاد و به نوعی در این مرکز ایجاد نشود. نرخ ارز این مرکز با بازار جایگزین خواهد شد. ماندن در نتیجه تنها در ظاهر، جابه جایی از سامانه نیما به مرکز مبادلات صورت خواهد گرفت و چالش اصلی همچنان سامانه نیما خواهد بود.
لاهوتی بیان کرد: به نظر می رسد موفقیت این طرح در گرو شفافیت عملکرد مرکز و توجه به واقعیت های بازار باشد. در غیر این صورت نگرانی بخش خصوصی و تولیدکنندگان پابرجا خواهد ماند.
وی با بیان اینکه سامانه نیما همچنان به کار خود ادامه می دهد و در حال حاضر این مرکز برای تامین ارز آن دسته از کالاهای صادراتی که در سامانه نیما از عرضه خارج شده اند در نظر گرفته شده است، گفت: بر اساس مفاد قانون کالاهای رزمی. قاچاق و ارز گروهی از صادرکنندگان باید ارز صادراتی خود را در سامانه نیما تامین کنند و همچنان به عرضه ارز خود در این سامانه ادامه دهند.
به گفته عضو کارگروه استرداد ارز حاصل از صادرات، مرکز مبادلات کالا و ارز در حال تحویل خانه های روستایی صادرکنندگان و صادرکنندگانی که ملزم به عرضه ارز خود در سامانه نیما نیستند، محسوب می شوند.
