بازار؛ گروه کشاورزی: صنعت دام و طیور کشور از جمله بخش های حیاتی است از این منظر که تولید کننده محصولات پروتئینی جامعه هستند و این روزها با توجه به شرایط حاکم بر این بخش از یکسو تولید کننده ها در شرایط ضرردهی هستند و از سوی دیگر مصرف کننده ها قدرت خرید گوشت و مرغ با قیمت های امروز را ندارند. به این ترتیب به گفته کارشناسان روزهای چندان روشنی برای بازار گوشت، مرغ و تخم مرغ کشور نمی توان متصور شد. با این وجود در حوزه تامین خوراک و نهاده های مورد نیاز فعالان این بخش با چالش هایی همراه هستند و از یکسو کارخانجات خوراک آماده روی کیفیت محصولات خود تاکید دارند و از سوی دیگر تولید کننده ها چندان رغبتی به استفاده از خوراک آماده نشان نمی دهند. این در شرایطی است که برخی تولید کننده سعی دارند با تولید محصولات و فرآورده هایی عملکرد را برای مرغداران و دامداران افزایش بدهند.
اصغر آقایی، مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان فعال در حوزه دام وطیور است که مدعی است هدف اصلی شرکت ما این است که بتواند با محصولاتی که تولید می‌کند چه خوراک، چه پیش مخلوط ها و یا افزودنی هایی که در خوراک استفاده می‌شود، عملکرد را بهینه کند و در نهایت باعث بهبود بهره وری در تولید بشود. به عبارت دیگر ضمن بهبود عملکرد سعی داریم بتوانیم روی سلامت مصرف کننده نهایی اثرگذار باشیم.
گفتگوی بازار با این فعال حوزه خوراک دام و طیور را در ادامه می خوانید.
*با توجه به اینکه تولیدات شما با هدف بهبود عملکرد تولید و عرضه می شود آیا می توان اینگونه گفت نقش کلیدی در کاهش ضریب تبدیل دارد؟
صرفا نمی‌توان گفت بحث ضریب تبدیل به تنهایی می تواند تاثیر گذار باشد قطعا همه تولید کننده های دام و طیور به دنبال این هستند که مصرف خوراک کمتر و تولید بهتر و بیشتری داشته باشد ولی بحث اینکه به ازای تولید هر کیلوگرم پروتئین حیوانی چقدر هزینه صرف می‌شود مهم است.
مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان فعال در حوزه خوراک دام و طیور: اگرچه برخی واحدها ضریب تبدیل خوبی دارند اما هزینه های بالایی بابت این ضریب تبدیل صرف می کنند در حالی که می توان هزینه های خوراک را ۵ تا ۱۰ درصد کم کرد
لذا اگرچه برخی واحدها ضریب تبدیل خوبی دارند اما هزینه های بالایی بابت این ضریب تبدیل صرف می کنند و هدف ما این است که بتوانیم این هزینه را تعدیل کنیم. در واقع تجربه نشان داده که در کشور ما هزینه به اصلاح پِرت بسیار زیاد است در حالی که هزینه ها در خوراک حدود ۵ تا ۱۰ درصد می تواند کمتر شود آن هم در شرایطی که ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه های مربوط به خوراک است و این کاهش ۱۰ درصدی رقم بالایی می شود.
*شما به عنوان یک تولید کننده خوراک تولیدی در کشور را از نظر کیفی در چه سطحی می بینید؟
عملکردهایی که در بخش خوراک داریم چندان از عملکردهای تاپ دنیا دور نیست؛ یعنی قابل قبول است و جزو ۱۰ کشور برتر در حوزه عملکردهایی که بدست می آوریم هستیم اما متاسفانه مشکل ساختاری و زیرساختی و تا حدودی مشکل دانش داریم.
در حقیقت در کشورهای پیشرو بحث های تحقیقاتی و عملکردی که بدست می آورند دائما مانیتور می شود. همچنین روی مواد اولیه که مصرف می کنند نظارت کافی را دارند و بدون اینکه بتوانند جزئیات را در نطر بگیرند سرمایه گذاری های بی هدف را انجام نمی دهند متاسفانه در کشور ما گاها می بینیم که سرمایه گذاری ها به سمت و سویی می رود که از نطر بحث بهره وری توجیه ندارد. بنابراین امیدواریم همه شرکت های پیشتاز در حوزه تحقیق و توسعه سرمایه گذاری های بیشتری انجام بدهند تا عملکردها را بهتر از چیزی که هست ارتقا دهند. به خصوص اینکه محدود هستند شرکت هایی که روی تحقیق توسعه سرمایه گذاری می کنند، به نظر من نیاز است که مدیران شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه خوراک بتوانند دانش خوبی هم در زمینه تغذیه داشته باشند. متاسفانه
غالب شرکت ها تخصص کافی ندارند و یا به صورت سنتی و یا عملی کار می کنند و غالبا در حوزه تحقیق توسعه هم اشراف ندارند و نمی توانند واحدها را مدیریت کننند. لذا نیاز است که دید صاحبان کسب و کارها به تحقیق توسعه نگاهی جامع تر باشد که بتوانند از این پتانسیل استفاده کنند.
*در حال حاضر تولید کننده های بخش طیور نسبت به خوراک آماده بی اعتماد هستند. این بی اعتمادی از کجا نشات می گیرد؟
یک بخشی از این قضیه این است که اگرچه در حوزه تجهیزات مربوطه هزینه و سرمایه گذاری شده است اما هنوز در بحث تولید خوراک یا بحث تکنولوژی و دانش ساخت، بسیاری کارخانجات ما به روز نیستند. از سوی دیگر نوسان های موجود در کیفیت های خوراک های تولید شده به دلیل نوسان کیفی نهاده هایی که کارخانجات دریافت می کنند است و پرورش دهنده ها را در استفاده از خوراک آماده دچار مشکل می کند. با این وجود صنعت به این سمت می رود که در آینده تولید دان در خود مرغداری اتفاق نیفتد و بالاخره مجبور می‌شوند از خوراک آماده استفاده کنند و عملکرد هم بالا می رود.
*به این ترتیب آنچه به عنوان خوراک در داخل تولید می شود چقدر ضریب تبدیل را بهبود می دهد؟
آنچه ما به صورت تجربی در واحدهای مختلف دیده ایم معمولا بین «یک دهم تا ۱۵ صدم» ضریب تبدیل قابل بهبود است و از جنبه های دیگر از نظر بحث یکنواختی گله، کاهش پِرت خوراک و اینکه پرنده بتواند تمام مواد مغذی را به‌صورت کامل دریافت کند کمک می کند. درکل عملکرد با دان آماده همیشه مناسب تر بوده اگرچه از نظر بهای تمام شده نیز بالاتر است.
*با توجه به اینکه مشتریان شما فعالان حوزه صنعت دام و طیو هستید، شرایط فعلی حاکم بر این بخش را متاثر از چه عواملی می دانید؟
این نوسان ها و بالا و پایین شدن قیمت و بحث مشکلات تامین نهاده ها را همیشه در صنعت دام و طیور داشته ایم و متاثر از مسائل اقتصادی است. با این وجود از ابتدای سال جاری دامداران و مرغداران دائما مشکل دارند به طوری که پرورش دهندگان در یک مقطع با گرانی جوجه مواجه اند، در یک زمان نقطه نهاده کمیاب می شود و قیمت ها چند برابری می‌شود، و غیره. آن هم در شرایطی که اگر دولت استراتژی کنترل قیمت ها را در پیش بگیرد تولید کننده ای که تولید کرده متضرر می‌شود و کسی هم پاسخگو نیست.
اندازه بازار طیور کوچکتر شده است و تا زمانی که وعده هایی که در رابطه با تامین نهاده ها داده شده محقق نشود این شرایط ادامه خواهد یافت
به هر حال درست است که مرغ یک کالای نظارتی است و بحث قیمت گذاری و تامین نهاده ها با برنامه ریزی که بخش دولتی انجام می دهد صورت می‌گیرد، اما بخش خصوصی هم سرمایه گذاری می کند و با توجه به هزینه هایی که دارد اعلام می کند هزینه های تولید بالا است و توجیه ندارد و جوجه ریزی نمی کند. به این ترتیب بازار با کاهش عرضه مواجه می شود.
*پیش بینی شما از بازار طی هفته ها و ماه های آینده چیست؟
مساله اینجا است که گفته می شود در رابطه با ظرفیت های اعلامی جوجه ریزی ها تغییری ایجاد نشده و ماهانه تا ۱۲۰ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام می‌شود اما در واقعیت ما با مشتریان خود که در ارتباط هستیم می بینیم که تا چند ماه سالن ها را خالی گذاشته اند و جوجه ریزی نکرده اند و حال که بر فرض قیمت جوجه به نرخ مصوب رسیده تصمیم به جوجه ریزی کرده است. لذا می بینیم که اندازه بازار کوچکتر شده و بیشتر مرغدارانی که مستقل هستند خیلی محتاط جوجه ریزی انجام می دهند. در این میان مجموعه هایی که تحت پوشش زنجیره ها قرار می گیرند با توجه به اینکه تضمین تامین نهاده و خوراک و جوجه توسط زنجیره انجام می شود و حاشیه سودی برای مرغداری در نظر می گیرند لذا مرغدار سعی می کند از ریسک های تامین این موارد خودش را خارج کند و تحت پوشش زنجیره قرار بگیرد این زنجیره ها ظرفیت های جوجه ریزی را کامل انجام می دهند. اما آنچه می بینیم این است که اندازه بازار کوچکتر شده و ادامه خواهد داشت تا اینکه ببینیم در نیمه دوم سال با توجه به تمایل مصرف کننده به منابع پروتئینی و همچنین وعده‌هایی که برای تامین نهاده هاداده اند بشود یا خیر، بازار به کدام سمت خواهد رفت.
