انحراف بینی؛ همه ی چیزهایی که لازم است بدانی

انحراف بینی مشکل شایعی است که از بدو تولد یا در اثر ضربه به بینی رخ می دهد و بیش از 80 درصد مردم دنیا از آن رنج می برند. این افراد به دو دسته تقسیم می شوند. کسانی که علائم خفیف دارند و با دارو درمانی به زندگی ادامه می دهند و کسانی که علائم شدیدتری دارند و باید درمان های دیگری را در نظر بگیرند. در این مقاله به طور مفصل به این مشکل رایج و روش های درمان آن پرداخته ایم.

انحراف بینی چیست؟

انحراف بینی زمانی رخ می دهد که تیغه بینی از خط وسط منحرف شود یا کج شود. تیغه بینی همان استخوان و غضروفی است که حفره چپ و راست بینی را از هم جدا می کند. جالب است بدانید که بیش از 80 درصد افراد از این عارضه رنج می برند! اما از آنجایی که این عارضه همیشه علائم جدی ندارد، بسیاری از افراد تمام زندگی خود را با آن زندگی می کنند و زمانی که با علائم آزاردهنده ای مانند مشکلات تنفسی، سردرد و عفونت های مکرر سینوسی مواجه می شوند، متوجه انحراف در بینی خود می شوند.

علت انحراف بینی چیست؟

بسیاری از افراد با انحراف تیغه بینی متولد می شوند. یعنی به دلیل زایمان های سخت یا بیماری های مادرزادی بافت همبند، با تیغه بینی کج به دنیا می آیند. برخی دیگر بر اثر جراحات و ضربات سخت به آن دست می یابند. شایع ترین علل انحراف تیغه بینی عبارتند از:

• تماس با ورزش؛
• تصادف ماشین؛
• سقوط از ارتفاع؛
• دعوا و درگیری فیزیکی.

انحراف تیغه بینی ممکن است نتیجه رشد طبیعی استخوان و غضروف تیغه بینی باشد. همزمان با رشد بینی، سپتوم نیز رشد می کند و گاهی به یک طرف خم می شود. به نظر شما این شایع ترین علت انحراف بینی است؟

چگونه بفهمیم انحراف بینی داریم؟

اگر انحراف جدی باشد، تشخیص آن در خانه دشوار نیست. در نگاه اول شکل بینی تغییر می کند و این اولین نشانه است. سایر علائم انحراف بینی عبارتند از:

اگر این علائم آشنا به نظر می رسند، این آزمایش را انجام دهید تا مطمئن شوید. یکی از سوراخ های بینی را با انگشت خود بگیرید و نفس بکشید. ببینید نفس کشیدن با سوراخ چقدر آسان یا سخت است. این تمرین را برای طرف دیگر نیز تکرار کنید. اگر در یک یا هر دو سوراخ احساس گرفتید، احتمال انحراف سپتوم وجود دارد.

راه تشخیص انحراف بینی چیست؟

متخصص گوش و حلق و بینی با پرسیدن چند سوال و معاینه بینی انحراف تیغه بینی را تشخیص می دهد. برخی از این سوالات عبارتند از:

• چه علائمی دارید؟
• این علائم چقدر جدی هستند؟
• از چه زمانی این علائم را دارید؟
• آیا مشکلات تنفسی دارید؟
• نمیتونی خوب بخوابی؟
• آیا هنگام خواب خروپف می کنید؟
• آیا سابقه مشکلات سینوسی یا گرفتگی بینی دارید؟
• آیا سابقه خونریزی بینی دارید؟
• آیا در حال حاضر برای این علائم دارو مصرف می کنید؟
• آیا در حس بویایی خود احساس ضعف می کنید؟

فراموش نکنید که تشخیص پزشکی تنها راه مطمئن برای تشخیص انحراف تیغه بینی و شروع روند درمان است.

درمان قطعی انحراف بینی چیست؟

روش درمان انحراف سپتوم به شدت بیماری بستگی دارد. اکثر افراد به دلیل نداشتن علائم به درمان برای این انحراف نیازی ندارند. علائم خفیف را نیز می توان با دارو درمان کرد. اما اگر این انحراف باعث اختلال در تنفس صحیح فرد شود، تنها راه حل جراحی انحراف بینی است.

1. دارو

علائم گاه به گاه انحراف خفیف بینی را می توان با داروهای بدون نسخه درمان کرد، مانند:

• داروهای ضد احتقان (در صورت مصرف بیش از 3 روز متوالی خطرناک است): داروهای ضد احتقان را می توان به صورت خوراکی یا اسپری مصرف کرد. این داروها با کاهش تورم در حفره بینی به بهبود جریان هوا کمک می کنند، اما استفاده طولانی مدت می تواند خطرناک باشد.
• اسپری بینی استروئیدی: اسپری های استروئیدی نیز تورم را کاهش داده و 1 تا 3 هفته ماندگاری دارند.
• آنتی هیستامین ها: از آنتی هیستامین ها می توان برای رفع آبریزش یا گرفتگی بینی استفاده کرد. این داروها خاصیت خواب آور دارند و باید با احتیاط مصرف شوند.

داروهای ذکر شده انحراف تیغه بینی را به طور قطعی و دائمی درمان نمی کنند و فقط علائم را به طور موقت تسکین می دهند.

2. جراحی

ترمیم انحراف سپتوم معمولاً با بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می شود. اکثر پزشکان به بیماران نوجوان خود توصیه می کنند که تا سن 15 سالگی که رشد بینی متوقف می شود منتظر این جراحی باشند. در این قسمت انواع جراحی انحراف بینی را معرفی کرده ایم.

1. جراحی سپتوپلاستی

سپتوپلاستی برای زمانی است که کار به جای باریک شدن کشیده می شود و فرد دچار مشکلات تنفسی، عفونت های مکرر سینوسی و سایر علائم انحراف بینی می شود. در این جراحی سرپایی، پزشک تکه ای از استخوان و غضروف بینی را برمی دارد یا به آن اضافه می کند. این روش 30 تا 90 دقیقه طول می کشد و تنها درمان قطعی انحراف بینی است. بیمار 3 تا 4 ساعت پس از جراحی ترخیص می شود و می تواند به خانه برود. تورم و کبودی بعد از این جراحی ناچیز است.

2. جراحی سپتورینوپلاستی

سپتورینوپلاستی ترکیبی از سپتوپلاستی با رینوپلاستی یا جراحی بینی است. این جراحی ظاهر و عملکرد بینی را به طور همزمان بهبود می بخشد و تورم و کبودی تا یک یا دو هفته بعد از جراحی طبیعی است. قبل از شروع جراحی، پزشک با گرفتن عکس از فک و چانه و بررسی تصاویر سه بعدی، شکل بینی را بر اساس ویژگی های صورت فرد انتخاب می کند.

3. راه های بینی را اصلاح کنید

نوک بینی استخوان های دراز و ظریفی هستند که در دیواره بینی در بافت گوشتی پنهان شده اند. هنگامی که این شاخک ها متورم یا مسدود می شوند، جریان هوا در داخل حفره بینی مشکل می شود. در جراحی سرپایی برای اصلاح شاخک ها، پزشک مقداری از بافت بینی را تراشیده تا حفره بینی باز شود. درد و تورم 2 تا 3 روز بعد از این جراحی ادامه دارد و بهبودی کامل تقریباً 2 ماه طول می کشد.

3. درمان خانگی انحراف بینی.

ماساژ بینی بهترین روش برای درمان خانگی انحراف آزاد تیغه بینی است. این روش نسبت به جراحی تهاجمی کمتری دارد و نیازی به دوره نقاهت ندارد و هزینه جراحی انحراف بینی را بر عهده بیمار نمی گذارد. البته احتمال اثربخشی آن کمتر از جراحی است، دوره درمان آن طولانی تر است و تغییر سپتوم کمتر محسوس است.

عوارض جراحی سپتوپلاستی.

اگرچه جراحی انحراف بینی یک جراحی سرپایی است اما کاملاً بدون خطر نیست و پس از آن احتمال بروز عوارضی مانند عفونت، خونریزی، ایجاد سوراخ در تیغه بینی و یا از دست دادن حس بویایی وجود دارد. برای اینکه کوچکترین نگرانی در سر خود نداشته باشید، قبل از جراحی با پزشک متخصص صحبت کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد احتمال بروز این عوارض به شما بدهد.

رابطه بین انحراف بینی و آپنه خواب

انحنای تیغه بینی جریان هوا را در داخل بینی محدود می کند و باعث می شود فرد از طریق دهان نفس بکشد و باعث آپنه خواب می شود. از سوی دیگر، عفونت سینوسی ناشی از انحراف تیغه بینی نیز بر کیفیت خواب تأثیر می گذارد. بر اساس تحقیقات، احتمال ابتلا به آپنه خواب در افراد با انحراف تیغه بینی 4.5 برابر بیشتر از افراد عادی است.

چگونه از انحراف بینی جلوگیری کنیم؟

در بیشتر موارد انحراف بینی مادرزادی است و راهی برای پیشگیری وجود ندارد اما مواردی که در طول زندگی فرد و به دلیل آسیب های خارجی رخ می دهد با دقت بیشتری قابل پیشگیری است. به عنوان مثال، شما می توانید:

• استفاده از تجهیزات حفاظتی (ماسک و کلاه ایمنی) هنگام شرکت در ورزش های تماسی؛
• همیشه کمربند ایمنی خود را ببندید؛
• در فعالیت های بدنی خطرناک شرکت نکردند.
• از فعالیت ها، بازی ها و ورزش های پرخطر خودداری کنید.

آیا می توانید با انحراف بینی زندگی کنید؟

در بیشتر موارد، انحراف تیغه بینی بر کیفیت زندگی تاثیری ندارد. علائم خفیف را می توان برای سال ها با داروهای بدون نسخه کنترل کرد، مگر اینکه علائم شدیدتر شوند، به ویژه علائم پرخطر مانند مشکلات تنفسی، احتقان بینی یا خونریزی مزمن. در این شرایط چاره ای جز جراحی و تغییر شکل تیغه بینی وجود ندارد.

آخرین کلمه

انحراف بینی علت خروپف شبانه، مشکل در تنفس و آپنه خواب در بسیاری از افراد است. این علائم نشان دهنده وضعیت خطرناک تیغه بینی و انحراف شدید تیغه بینی است و باید به سرعت کنترل شود. پزشک متخصص با بررسی وضعیت بینی شما بهترین و مناسب ترین روش درمانی را انتخاب و تجویز می کند.

اگر شما یا عزیزانتان از این بیماری رنج می برید و اطلاعات بیشتری در مورد آن دارید فراموش نکنید که اطلاعات خود را در قسمت نظرات با ما و همراهان به اشتراک بگذارید.