بر اساس گزارش بلومبرگ، روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت ایران به چین صادر می شود که رقمی بسیار دور از آمار رسمی است. در 9 ماهه اول سال 2024، حدود 350 میلیون بشکه نفت به ارزش بیش از 20 میلیارد دلار به شبه جزیره مالزی ارسال شد.
موضوع چگونگی فروش نفت ایران تحت تحریم های بین المللی همواره موضوع مورد توجه بوده است. این روند غیرشفاف تاکنون مشکلات زیادی را به همراه داشته و نهادهایی مانند دیوان محاسبات کشور نیز نسبت به آن معترض هستند. اهمیت این موضوع در این است که به دلیل عدم شفافیت در فرآیند، بسیاری از منابع جمع آوری نمی شود و دیوان محاسبات نیز انتقاد کرده است که چرا این درآمدها وصول نمی شود.
بلومبرگ در یک گزارش تحقیقاتی نوشت که در 9 ماهه اول سال 2024، حدود 350 میلیون بشکه نفت به ارزش بیش از 20 میلیارد دلار در 9 ماه اول سال 2024 به شبه جزیره مالزی ارسال شد. این منطقه همان منطقه ای است که بیش از 90 درصد نفت ایران یعنی حدود یک میلیون بشکه در روز از طریق آن به چین وارد می شود.
به گفته بلومبرگ، گروه رو به رشدی از کشتی‌های به اصطلاح «ناوگان تاریک» که از نظارت و مجازات مصون هستند، در نزدیکی مسیرهای کشتیرانی شناخته شده فعالیت می‌کنند و در ماه‌های اخیر صدها میلیون بشکه نفت تحریم شده را فروخته‌اند . این کشتی‌ها که اغلب بدون پرچم یا تحت پرچم رفاه و بدون بیمه کار می‌کنند، روزانه بار در شبه جزیره مالزی به عنوان بزرگترین نقطه تجمع نفتکش‌ها حمل می‌کنند. این مسیر یکی از راه هایی است که چین نفت تحریم ایران را خریداری می کند. این در حالی است که چین به مدت بیش از دو سال رسما واردات نفت از ایران را متوقف کرد.
تحلیل بلومبرگ بر اساس تصاویر ماهواره ای از سال 2020 تا اکتبر 2024 است و نشان می دهد که با وجود تحریم های آمریکا، صنعت نفت ایران در منطقه به طور گسترده در حال گسترش است. در ماه‌های اخیر میزان جابه‌جایی نفت در این منطقه دو برابر سال 2020 بوده است. برآوردها نشان می‌دهد در 9 ماهه سال 2024 حدود 350 میلیون بشکه نفت در این منطقه جابه‌جا شده است که ارزش آن بیش از 20 میلیارد دلار است. .
به گفته منابع آگاه در صنعت نفت و کشتیرانی، بیشتر نفت این منطقه از ایران می آید و کشتی های بازرسی شده نیز به محموله های ایرانی مرتبط بوده اند. این شبکه پیچیده کشتی‌ها به چین اجازه می‌دهد نفت را با قیمت پایین‌تری خریداری کند و به پالایشگاه‌های کوچک چینی که تحریم‌ها را نادیده می‌گیرند، دسترسی پیدا کند.
همزمان بلومبرگ در گزارش دیگری اشاره کرد که پالایشگاه های کوچک چینی به دلیل کمبود عرضه و کاهش عرضه، نفت ایران را با تخفیف کمتری خریداری می کنند. این پالایشگاه‌ها به دلیل تحریم‌های آمریکا تخفیف‌های زیادی دریافت می‌کنند، اما پالایشگاه‌های بزرگ‌تر به دلیل نگرانی از پیامدهای اقتصادی از خرید نفت ایران اجتناب می‌کنند. به گفته فعالان بازار، پالایشگاه های کوچک چینی نفت سبک ایران را برای ورود به دسامبر با تخفیف دو تا سه دلاری در هر بشکه نسبت به قیمت مرجع نفت برنت خریداری کردند. این رقم کمترین اختلاف قیمت نفت وارداتی از ایران با قیمت جهانی در سال جاری است.
موسسه کپلر در یادداشتی اعلام کرد که با وجود تشدید تحریم ها، پالایشگاه های چین به تامین نفت از ایران ادامه می دهند. داده‌های شرکت نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در ماه نوامبر به دلیل تقاضای داخلی برای تولید برق و کمبود شدید گاز طبیعی به ۱.۴۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافته است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، تحریم‌های اخیر علیه نفتکش‌های مرتبط با ایران و مشکلات تولید برق در ایران ممکن است از دلایل کمبود عرضه و تاخیر در رسیدن محموله‌ها باشد. در حالی که پالایشگاه‌های کوچک چینی به تامین نفت از ایران ادامه می‌دهند، تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که با افزایش تحریم‌ها پس از روی کار آمدن ترامپ، فرآیند واردات در حال انجام پیچیده‌تر خواهد شد.
