با توجه به فهرست نامزدهای تایید صلاحیت شده، موضوع انتخابات در ایران بار دیگر جایگاه برجسته ای را در مناظره های نخبگان سیاسی و مردم به خود اختصاص داده است. تردیدی نیست که در دهه های اخیر مردم درک و درایت فوق العاده ای در برخورد با دوره های مختلف انتخابات از خود نشان داده اند و همواره امیدوار بوده اند که نتایج انتخابات را متناسب با حضور گسترده مردم در انتخابات به ویژه در سال های 76 تا 76 ببینند. 96. اکثریت قریب به اتفاق مردم تردیدی باقی نگذاشته اند که ترجیح قطعی آنها این است که تغییرات لازم را به صورت مسالمت آمیز و از طریق صندوق رای انجام دهند.
حال با توجه به تایید صلاحیت یک کاندیدای اصلاح طلب این سوال مطرح می شود که آیا می توان انتظارات کاندیدای پیروز را صرفاً به مسائل اجرایی تقلیل داد و به مسائل غیرسیاسی محدود کرد؟ انتخابات یکی از عناصر اصلی نوعی از فلسفه سیاسی معتقد به اراده عمومی است که از قرن هجدهم به تدریج وارد عرصه عقاید و اعمال سیاسی در داخل کشورها شده و حتی در بین کشورها نیز مقبولیت و رواج یافته است نظام هایی که مبتنی بر فلسفه های سیاسی مختلف هستند.
گرچه در کشورهای مختلف انواع مختلف انتخابات با درجات آزادی، انصاف و اثربخشی متفاوت برگزار می شود، اما در یک چیز شکی نیست و آن این است که انتخابات اساساً یک موضوع سیاسی است. یعنی حتی اگر انتخاباتی به صورت غیرآزاد و ناعادلانه و بدون تأثیرگذاری بر روندهای سیاسی انجام شود، خود برگزاری انتخابات مذکور نوعی اعلام سیاسی نظام سیاسی سازمان دهنده آن است. بنابراین انتخابات باید یک موضوع سیاسی باشد و تکلیف نظرات و گرایش های سیاسی را در یک دوره معین به انتخاب مردم روشن کند. چشم اندازی که بدین ترتیب در راس امور قرار می گیرد، قرار است سیاست های خود را از طریق بوروکراسی منطقی و بی طرفانه هدایت کند.
فرض بر این است که انتخابات صرفاً بر مشکلات اداری، فنی و مدیریتی یا موضوعاتی مانند تامین مواد غذایی برای مردم متمرکز نخواهد شد. اگر قرار باشد انتخابات ربطی به سیاست های کلان نداشته باشد و فقط به مسائل کوچک اجرایی بپردازد، قطعاً نمی توانند این مسائل کوچک را هم حل کنند. زیرا این مسائل کوچک تنها در چارچوب نظرات و روندهای کلان سیاسی مناسب، در سیاست داخلی و خارجی قابل مدیریت است.
اگر امروز ادارات ما با «توزیع کارت امتحانات پایان ترم دانش آموزان و توزیع انسولین» و امثال آن مشکل دارند، کمتر ناشی از اقدامات رئیس جمهور و وزیر مربوطه و بیشتر به دلیل تسلط بر سیاست های عمومی و نحوه برخورد است. که در آن ماشین آلات اداری بر اساس این ایده که ترجیحات آنها در موضوعاتی مانند تعهد و تجربه، معیارهای ارتقاء در سلسله مراتب، سوء مدیریت مزمن، فساد و غیره غالب شده است، سازماندهی شده است. چشم اندازی که اجازه شکل گیری یک بوروکراسی کارآمد را در همه سطوح از کارمند فردی گرفته تا مدیریت میانی و ارشد اداری بر مبنای صحیح و منطقی نداده است.
به عبارت دیگر، اگر قرار نباشد انتخابات تکلیف افکار سیاسی را روشن کند، رئیس جمهور و کابینه قدرت چندانی برای مانور در ساختارها و بوروکراسی نخواهند داشت و ممکن است عملکرد آنها توسط ارگان ها و نهادهایی که توابع مختلف نقطه نظرات. به علاوه اگر انتخابات را ذاتاً سیاسی بدانیم، صحبت از برگزاری انتخابات غیرسیاسی و غیرقطبی نیز دست کم گرفته شده است. در هیچ کشوری نمی توان انتخاباتی با حداقل آزادی پیدا کرد که به تقابل دو قطبی خلاصه نشود.
اگر کاندیداهای شرکت کننده طرح ها و برنامه های خود را برای تغییر نظراتی که منشأ مشکلات بوده اند ارائه دهند، انتخابات پیش رو می تواند نوید تحول و منشأ اثر باشد. شرکت بخش مهمی از مردم در این انتخابات به همین دلایل به تعویق می افتد. شکی نیست که شرکت طبقه متوسط شهری به ویژه جوانان در دوره های مختلف انتخاباتی از سال 76 تا 96 و نقش این اقشار در به صحنه آوردن سایرین دلیل اصلی برگزاری جشن پرشور انتخابات بوده است .
اکنون پس از اتفاقات شش سال گذشته از جمله نارضایتی این گروه ها از عملکرد دولت روحانی، تنها در صورتی می توان انتظار برگزاری انتخابات پرشور را داشت که نامزدی که احتمال جلب حمایت این اقشار متوسط شهری را دارد به وضوح قانع شود. به مردم سیاست های خود را در همه زمینه ها به ویژه در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاست خارجی انجام می دهد. این اقدام نه تنها اصولاً بلکه برای پزشکانی که پاشنه آشیل اصلی آنها میزان مشارکت در انتخابات است نیز ضروری است و پیروزی یا شکست آنها نیز به این امر بستگی دارد.
