روز گذشته محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی ایران از ایجاد اولین بانک ایرانی در سوریه با هدف افزایش روابط مالی و تجاری بین دو کشور خبر داد. فرزین در دیدار با همتای سوری خود درباره حذف دلار از مبادلات تجاری دو کشور صحبت کرده بود، اما بازرگانان ایرانی مدعی هستند که ایجاد شعب بانک‌های ایرانی در سایر کشورها هیچ‌گاه موجب تسهیل تجارت بین ایران و کشورهایشان نشده است. شرکای خارجی و ایده ایجاد یک بانک مشترک. با توجه به تاثیر دلار بر تجارت خارجی ایران و شرکای تجاری این کشور، عملی نیست.
علی اصغر مزعل، معاون اتاق بازرگانی مشترک ایران و سوریه به ایلنا گفت: بحث تاسیس بانک مشترک ایران و سوریه از پنج سال پیش مطرح شد و مقرر شد بانک های مرکزی دو کشور شعبه ای ایجاد کنند. برای مبادلات مالی، اما سوال اینجاست که تا چه حد می توان معاملات مالی با دلار در این بانک مشترک انجام داد.
وی افزود: اگر قرار باشد طرفین دلار را از مبادلات تجاری دو کشور حذف کنند و با ارزهای ملی تجارت کنند، مشکل این است که لیر سوریه در ایران معتبر نیست و ریال ایران در سوریه معتبر نیست. و در ایران امکان معامله با لیر سوریه وجود ندارد، در سوریه نمی توان با ریال ایران کالا خرید. مگر اینکه بانک مرکزی ایران تبدیل لیر سوریه به ریال ایران را با قیمت مناسب تضمین کند که تاکنون انجام نداده است.
مزل تصریح کرد: در حال حاضر تجار افغانستانی و عراقی حاضر به معامله ریالی با تجار ایرانی و تقاضای دلار نیستند.
نایب رئیس اتاق ایران و سوریه تصریح کرد: پیش از این موضوع ایجاد بانک مشترک در مبادلات تجاری ایران با عراق و افغانستان با حذف دلار مطرح بود اما تاکنون دستاوردی در این زمینه حاصل نشده است. در سال 1396 صادرات ریالی از ایران به عراق و افغانستان آزاد شد اما از همان سال بیشتر شرکت‌هایی که در این مسیرها تجارت می‌کردند با بانک مرکزی ایران و کارت بازرگانی برخی از آنها مشکل داشتند. آنها به حالت تعلیق باقی می مانند. بانک مرکزی با تجار این حوزه هماهنگی کافی نداشت.
وی همچنین از فعالیت های جاری شعب برخی از بانک های ایرانی در عراق خبر داد و گفت: هیچ کدام از این بانک ها به دلار فعالیت نمی کنند.
مزعل در پایان تصریح کرد: راه اندازی شعبه بانک دردی از بازرگانان دوا نمی کند، مهم این است که با ایجاد شعبه تا چه اندازه تعاملات بانکی تسهیل می شود؟ همچنین باید دید بانک مرکزی سوریه چه نوع حمایتی می تواند در این زمینه از ایران ارائه کند.
این فعال اقتصادی بخش خصوصی در پایان یادآور شد: متأسفانه دولت ها در مذاکرات و نشست های خود با هدف تسهیل تجارت خارجی ایران هیچ گاه از اعضای اتاق بازرگانی مشورت و درخواست نمی کنند و حتی آنها را به جلسات دعوت نمی کنند. اینکه بخش خصوصی پیامدهای مثبت و منفی دارد، تصمیمات اتخاذ شده را بررسی کنید، زیرا این تصمیمات بر شرکت های خصوصی تاثیر می گذارد.
