بازار؛ گروه آب و انرژی: زمانی قرار بود که بخش خصوصی دوست و شریک دولت باشد. اکنون اما شرایط به کلی تغییر کرده و نقش دولت در اقتصاد نه تنها کم نشده بلکه هر روز در حال افزایش است.
رضا پدمار، رئیس سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران به بازار می گوید: آخرین گزارش های منتشر شده نشان می دهد که حدود 84 درصد دولت تحت مدیریت و سلطه دولت و نهادهای دولتی است و بخشی مربوط به آن است. بخش خصوصی در اقتصاد فقط 16 درصد است.
وی ادامه داد: البته اگر مشارکت 2.8 درصدی تعاونی ها را از این رقم کم کنیم، می توان گفت مشارکت واقعی بخش خصوصی تنها 13.2 درصد است. البته امسال وضعیت بدتر شده است.
به گفته کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس، در نیمه نخست امسال مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد کشور به کمتر از 10 درصد رسیده است.
به گزارش پدمار، طبق اعلام کارشناسان مرکز پژوهش های مجلس، مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد کشور در نیمه نخست امسال به کمتر از 10 درصد رسیده است.
حاکمیت دولت در صنعت نفت
البته وضعیت صنعت نفت، گاز و پتروشیمی بسیار نگران کننده تر است.
رئیس سابق کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در این باره می گوید: صنعت پالایش نفت کشور که یکی از صنایع سودآور است، عمدتاً در اختیار دولت و نهادهای عمومی غیردولتی است. بر اساس آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، سازمان تامین اجتماعی حدود 45 درصد در کنترل و مدیریت صنعت پالایشی کشور سهم دارد. این در حالی است که بر اساس این گزارش، سهم بخش خصوصی در این صنعت تنها یک درصد است. جالب است بدانید که دولت (شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی) پس از تامین اجتماعی با سهمی حدود 35 درصد بیشترین سهم را در پالایشگاه کشور دارد. اشتراک گذاری اقدامات عدالتخواهانه و تامین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا) 11 و 8 درصد مدیریت این بخش اعلام شده است.
لازم به ذکر است که 10 پالایشگاه فعال در کشور وجود دارد که علاوه بر پالایشگاه کرمانشاه که 80 درصد از سهام آن در جریان خصوصی سازی به بخش خصوصی واگذار شد، 9 پالایشگاه دیگر نیز در اختیار دولت و غیر دولتی است. سازمان های دولتی . . نهادهای عمومی
صندوق های توسعه ملی در تمام نقاط جهان نقش کاملا متفاوتی دارند. در واقع قرار بود این صندوق ها به جای تبدیل شدن به رقیب بخش خصوصی، زیرساخت های لازم برای سرمایه گذاری را فراهم کنند.
وی با اشاره به تعارضات در حوزه انرژی، عمده مشکلات فعلی را تصرف دولت در این صنعت دانست و اظهار داشت: درگیری در حوزه گاز صادرات غیرنفتی و درآمد ارزی را به شدت تهدید می کند. در حال حاضر حدود 35 درصد محصولات پتروشیمی صادر می شود، 35 درصد مصرف داخلی و 30 درصد در کارخانه ها مصرف می شود و اگر گاز نباشد در صادرات ضرر خواهیم داشت.
پدمار ادامه داد: با وجود این آمارهای نگران کننده، دولت همچنان به دنبال افزایش مشارکت خود در اقتصاد است. بنابراین در آخرین تصمیمات اعلام شده است که صندوق توسعه ملی قرار است وارد پروژه های نفتی شود. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شد که صندوق های توسعه ملی نقش کاملاً متفاوتی در تمام نقاط جهان ایفا می کنند. در واقع قرار بود این صندوق ها به جای اینکه رقیب بخش خصوصی شوند، به نوعی زیرساخت های لازم برای سرمایه گذاری را فراهم کنند.
این کارشناس انرژی معتقد است: اقتصاد ایران در شرایط تاریخی بسیار مهم و پیچیده ای قرار دارد و دولت باید توجه داشته باشد که بدون حضور فعال بخش خصوصی نمی تواند از شرایط خطرناک کنونی عبور کند و بحران های کنونی را حل کند. شما باید به بخش خصوصی اعتماد کنید و اقتصاد را به دست مردم و بخش خصوصی بسپارید.
بخش دولتی ظرفیت لازم برای تامین مالی لازم برای افزایش تولید و افزایش بهره وری را ندارد که در نهایت منجر به تحقق رشد اقتصادی 8 درصدی می شود.
وی با تاکید بر اینکه بخش خصوصی می تواند نقش بسیار پررنگی در تحقق اهداف برنامه هفتم داشته باشد، تصریح کرد: ظرفیت های لازم برای تامین منابع مالی لازم برای افزایش تولید و افزایش بهره وری وجود دارد که در نهایت منجر به تحقق 8 درصدی می شود. رشد اقتصادی در اختیار بخش دولتی نیست.
جای خالی برای آمار دقیق
وی همچنین در پاسخ به این سوال که تولید و صادرات واقعی نفت است، گفت: متأسفانه مراجع آماری ایران وظایف خود را به درستی انجام نمی دهند. شاید در حوزه‌ای مانند نفت، تحریم‌ها باعث شده آمارها نامشخص باشد. اما این مشکل در سایر بخش ها نیز وجود دارد.
به گفته پدمار، مراجع آماری باید آمار اصلی عملکرد سالانه کشور، میزان ذخایر ارزی، عملکرد بودجه عمومی دولت، دارایی های صندوق توسعه ملی، وضعیت بانک ها را در اختیار مردم قرار دهند. و شرکت های بورسی و غیره به صورت دوره ای و هر سه ماه یکبار. نتیجه این روند شفافیت آمار را در دو سطح برای کشور مفید می کند. یکی کمک به سیاست گذاران در تصمیم گیری های کلان اقتصادی و دیگری کمک به بخش خصوصی در تصمیم گیری های سرمایه گذاری است.
وی ادامه داد: میزان سرمایه گذاری ما کمتر از استهلاک سرمایه کشور است. بنابراین با توجه به اینکه میزان سرمایه گذاری ما کم است و استهلاک صنایع نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافته است، انتظار داریم میزان سرمایه در کشور روند نزولی داشته باشد. زمانی که میزان سرمایه کاهش یابد، تولید و اشتغال نیز کاهش می یابد.
نابودی کسب و کار در ایران
پدمار همچنین به تخریب طولانی مدت فضای کسب و کار در ایران پرداخت و اظهار داشت: در سه دهه گذشته با توجه به افزایش بی ثباتی اقتصادی و سیاسی و عدم اطمینان در افق های اقتصادی و سیاسی و افزایش مستمر ریسک و عدم اطمینان، سرمایه گذار دائماً خود را گیج تر، گیج تر و ملزم تر می بیند. برای جلوگیری از خطرات ناشی از افزایش عدم اطمینان، او دائماً گزینه های کمتر و کمتری را در مقابل خود می بیند.
آینده روشن نفت با توجه به شرایط و ضوابط
وی با تاکید بر اهمیت توسعه میادین نفت و گاز، جمع آوری گازهای مرتبط با نفت حاصل از این توسعه و موضوع بهینه سازی مصرف، افزود: اگر این کارها را انجام دهیم، آینده روشن است. اما بی‌توجهی به فرصت‌ها و قابلیت‌ها تصویر زشتی از آینده انرژی‌های هیدروکربنی در ایران ترسیم می‌کند، در حالی که اکنون انرژی‌های تجدیدپذیر پشت درها منتظر جایگزینی انرژی‌های فسیلی هستند و اندکی تأخیر در عمل و سستی فرصت این پتانسیل‌ها را از بین خواهد برد. ایران.
