خبرگزاری بیشتر; گروه مجله – علیرضا تو رفتی: اکنون آن ساختمان هایی که در قرن نوزدهم «آسمان خراش» محسوب می شدند، اگر باقی بمانند، صرفاً ساختمان های بلند چند طبقه ای هستند که در معماری شهری گم شده اند. اکنون طبق تعریف بین المللی تنها ساختمان هایی با ارتفاع بیش از 150 متر «آسمان خراش» نامیده می شوند.
در قرن نوزدهم، ساختمانهای بلند شیکاگو و نیویورک در ایالات متحده آمریکا که با این نام مستعار شناخته میشوند، به جاذبهی چشمنواز دنیای جدید تبدیل شده بودند. دنیایی که همه از شرق سفر می کردند و سپس به خانه بازمی گشتند، چمدانشان پر از خاطراتی بود که به تخیل شنوندگان از پیر و جوان بال و پر می داد.
اندکی بعد، در قرن بیستم، اولین ساختمان هایی که با استانداردهای امروزی واقعاً آسمان خراش محسوب می شدند، در نیویورک ساخته شدند و بقیه ساختمان های بلند پرچم ورود به دنیای جدید را برای همسایگان خود برافراشتند. در همان زمان در سال 1339 بود که ساخت اولین ساختمان بلند تهران آغاز شد. در زمان خود آنقدر بلند بود که بلندترین ساختمان ایران شد. و آنقدر بالاتر که می تواند عنوان بلندترین ساختمان خاورمیانه و اولین آسمان خراش خاورمیانه را به خود اختصاص دهد. جدا از اینکه در آن سال ها ساختمانی با ارتفاع 42 متر در دنیا آسمان خراش محسوب نمی شد، قدم بزرگی برای ساخت و ساز در خاورمیانه بود. ساختمان «پلاسکو» در چهارراه استانبول خیلی زود به یکی از نمادهای تهران تبدیل شد.
اما نام آسمانخراش سالها قبل ابداع شد و اتفاقاً در ساختمانهایی که ما را احاطه کردهاند اختراع شد. ساختمان های متعلق به قرن شانزدهم در منطقه یمن. شهر”گوشواره مندر یمن که بر سر راه تجارت باستانی حجاز و منطقه عرب قرار داشت، با بناهایی پوشال کلاه بالای سر ساخته شده بود. بازدیدکنندگان شما می کشید
در حالی که در همان آب و هوای عجیبی قرار دارد که تمدن و تاریخ شگفت انگیزش سال ها در دود و غبار جنگ گم شده است، چند صد سال از شهر عقب مانده است. گوشواره من بریم، دوباره به آسمان خراش قدیمی می رسیم که اولین ساختمان عمودی دنیاست.
شهر قدیمی خشم این یکی از معدود شهرهای جهان است که از قدیم الایام در یک منطقه سکونت داشته است و این بر شگفتی آن می افزاید. این قلعه دارای یک قلعه باستانی است که قدمت آن به 2500 سال قبل می رسد و در 20 طبقه عمودی ساخته شده است. حالا اگر در یمن نگاه کنید، آن همه شکوه و تاریخ و تمدن را در کنار اخبار جنگ پیدا نمی کنید.
اولین آسمانخراش مدرن خاورمیانه به سرنوشت تلخی دچار شد و اکنون در سالگرد آن، قصد عمیقتر کردن زخم و تجدید آسیبهای جمعی خود را نداریم. همه ما دسامبر 2015 و آن سکانس عجیب سقوط پلاسکو را به صورت زنده در تلویزیون به یاد داریم.
تمام اتفاقات آن روز آنقدر صحنه فیلم حرفه ای بود که حتی اگر نویسندگان هالیوود کنار هم می نشستند، نمی توانستند چنین تراژدی باشکوهی بنویسند و قهرمانی خلق کنند. داستان غم انگیزی که غمش در هیبت ساختمان جدید زنده است و 16 قهرمان که زندگی و فداکاری هایشان هر کدام داستانی جداگانه نوشتند.
اما یکی از عجیب ترین داستان های این فاجعه، یک داستان پیامکی بود که خیلی زود باب شد. در جریان آواربرداری عده ای مدعی شدند از موتورخانه ساختمان فروریخته پیامکی مبنی بر زنده بودن 4 نفر زیر این همه آوار خبر دادند. پیامکی که در نهایت صحت یا دروغ آن معلوم نشد و وقتی 4 نفری که از زیر آوار بیرون کشیده شدند، مشخص نشد که نویسندگان این پیامک هستند یا نه. انصافا بر خلاف عظمت خبر سقوط پلاسکو، خبر پیامک ارسالی از زیر آوار فاکتور خبری کافی برای تیز کردن گوش رسانه ها ندارد.
کم و بیش از سال 2015 خشمطبق روایات محلی یمنی، شهری که توسط سام، پسر نوح پیامبر تأسیس شد، در زیر ویرانه های جنگ قرار دارد. از ائتلاف سعودی که پس از سال ها درگیری راه به جایی نبرد و آتش آن فروکش کرد تا این اواخر که آمریکا و کشورهای غربی مستقیماً به آن منطقه ضربه زدند. اما در میان همه اخبار جنگ، به پیامهای متنی از اطراف اولین آسمانخراش تاریخ فکر میکنم از افرادی که سعی میکنند به دنیا بگویند که ما هنوز زیر ویرانههای این جنگها زندهایم.