آیا تا به حال در مورد اینکه یک فرد مشهور عاشق شما باشد خیال پردازی کرده اید؟ اگر به شما بگویند اشتباه می کنید و فردی که به دنبالش هستید علاقه ای به شما ندارد، چه واکنشی نشان می دهید؟ کسانی که از خودشیفتگی یا ارتومانیا رنج می برند در چنین شرایطی عصبانی می شوند و واقعیت را نمی پذیرند. آنها با هذیان باور دارند که این فرد عاشق آنها شده است و با این افکار می توانند به خود و اطرافیانشان آسیب برسانند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با اختلال اروتومانی و علائم و روش های درمان آن آشنا شوید.
ارتومانیا چیست؟
خودشیفتگی یا اروتومانی نوعی باور هذیانی است که فردی که از آن رنج می‌برد فکر می‌کند کسی عاشق او شده است (این فرد می‌تواند یک آشنا یا کاملا غریبه باشد و اکثر افراد مبتلا به اروتومانی فکر می‌کنند که یک فرد مشهور در حال گرفتار شدن است. عاشق آنها شده است) در حالی که هیچ دلیل و نشانه ای از این عشق وجود ندارد. این باور با تخیلات پیچیده همراه است و فرد را به سمت رفتارهای وسواس گونه سوق می دهد.
Erotomania را نباید با عاشق شدن اشتباه گرفت. عاشق شدن احساسی است که بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه می کنند. آنها احساس می کنند که توسط کسی مورد علاقه و تحسین قرار می گیرند. شیفتگی عاطفی کوتاه مدت است، اما افراد مبتلا به خودشیفتگی بر خلاف شواهد بر این باورند که شخص خاصی عاشق آنهاست.
اروتومانیا یک اختلال روانی است که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. کارشناسان می گویند از هر 100000 نفر، 15 نفر به اختلال خودشیفتگی مبتلا هستند و زنان 3 برابر مردان به این بیماری مبتلا می شوند.
روانپزشک فرانسوی Gatan Gatian de Clerambault در اواخر قرن 19 متوجه این اختلال روانی شد و این بیماران را مورد بررسی قرار داد. به گفته وی، افراد مبتلا به اختلال اروتومیا با نادیده گرفتن شواهد عینی و انکار محبت فرد مورد نظر، به شدت معتقدند که در یک رابطه عاشقانه قرار دارند.
تاثیر اختلال ارتومانیا بر زندگی افرادی که از آن رنج می برند
کارشناسان می گویند که ارتومانیا اثرات مخربی بر زندگی افرادی دارد که از آن رنج می برند. این افراد از اضطراب دائمی رنج می برند و روابطشان با اطرافیانشان مشکل دارد. کسانی که از این اختلال رنج می برند معمولا مرتکب خشونت نمی شوند بلکه رفتارها و افکار وسواس گونه آنها را وادار می کند که به دنبال فرد مورد نظر خود بروند و به همین دلیل بسیاری از آنها با عواقب قانونی مواجه می شوند.
افکار هذیانی بخش مهمی از زندگی این افراد است و منجر به ترک مسئولیت های شخصی و کاری می شود. این بیماران قدرت تفکیک باورهای هذیانی را از واقعیت ها ندارند، در نتیجه اغلب با اطرافیان خود که سعی در کمک به آنها دارند دچار مشکل می شوند و روابط اجتماعی خود را از دست می دهند.
علل ارتومانیا
محققان تحقیقات زیادی در مورد اختلالات هذیانی انجام داده اند، اما هنوز دلیل روشنی برای ارتومانیا پیدا نکرده اند. فرد مبتلا به اختلال هذیانی نمی تواند نشانه های اجتماعی را به درستی تشخیص دهد. آنها معتقدند که شخص دیگری به آنها علاقه مند است در حالی که اینطور نیست. با گذشت زمان، این توهمات در ذهن زنده می شوند و به باورهای هذیانی تبدیل می شوند. این اختلال می تواند در سنین نوجوانی ظاهر شود، اما اکثر مبتلایان آن را در میانسالی تجربه می کنند.
بر اساس تحقیقات، ارتومانیا ممکن است با ژنتیک افراد مرتبط باشد، اما محیط، سبک زندگی و وضعیت سلامت روان نیز در این امر نقش دارند. کارشناسان می گویند اکثر مبتلایان عزت نفس پایینی دارند، احساس طرد شدن می کنند، منزوی می شوند و نمی توانند دیدگاه دیگران را درک کنند.
افرادی که عزت نفس پایینی دارند در تخیل خود داستان می سازند تا احساس بهتری داشته باشند. طبق تحقیقات انجام شده، شبکه های اجتماعی می توانند این باورهای هذیانی را در برخی افراد تشدید کنند، زیرا از طریق شبکه های اجتماعی می توانند دائماً فردی را ببینند و درباره او خیال پردازی کنند.
استرس یکی دیگر از محرک های ارتومانیا است. افرادی که دوستان نزدیک یا اعضای خانواده خود را از دست می دهند به دنبال راهی برای احساس امنیت هستند. آنها ممکن است فکر کنند که یک فرد قدرتمند می تواند از آنها مراقبت کند، بنابراین آنها یک رابطه عاشقانه با یک فرد مشهور یا سیاستمدار را تصور می کنند. این ایده‌ها مدام بر ذهن تأثیر می‌گذارند و دیوارهای هذیانی می‌سازند.
علائم اختلال ارتومانیا
همه افراد ارتومانیا را به یک شکل و با شدت یکسان تجربه نمی کنند. علائم ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. متخصصان دو دسته از علائم عاطفی و رفتاری را در بیماران شناسایی کرده اند که در زیر به آنها اشاره می کنیم.
علائم عاطفی عبارتند از:
- احساس پشیمانی؛
- احساس تنهایی؛
- احساس خلاء؛
- عزت نفس پایین؛
- گناه و شرم؛
- انکار بی علاقگی طرف مقابل؛
- پاسخ منفی را نپذیرید؛
- احساس حسادت؛
- احساس مشکوک بودن؛
- کمبود انگیزه؛
- عدم علاقه به بیشتر فعالیت ها.
علائم رفتاری نیز عبارتند از:
- عصبانی شدن با افرادی که حرف های شما را باور نمی کنند.
- کل زندگی حرفه ای و شخصی خود را صرف ترویج رویاها کنید.
- سعی کنید پیام های پنهان در پوسترها، زیرنویس ها و شعرها را رمزگشایی کنید.
- تماس مکرر و ارسال پیامک به فرد مورد نظر؛
- فرد مورد نظر را تعقیب کنید؛
- نزدیک شدن مخفیانه به شخص مورد نظر به صورت آنلاین یا حضوری؛
- آسیب رساندن به دیگران که مانع از رسیدن فرد آسیب دیده به فرد مورد نظر می شود.
- رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگران.
تشخیص اختلال ارتومانیا
هیچ آزمایش دقیقی برای تشخیص ارتومانیا وجود ندارد. پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد گذشته، بررسی وضعیت روانی و رد کردن احتمال ابتلا به بیماری های دیگر، ارتومانیا را تشخیص می دهد.
در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اروتومانی به عنوان یک نوع اختلال هذیانی طبقه بندی شده است. بارزترین علامت ارتومانیا این است که فرد مبتلا فکر می کند که شخصی عاشق او شده است و احساسات شدیدی نسبت به او دارد، در حالی که اینطور نیست. معیارهای اصلی برای تشخیص این اختلال بر اساس راهنمای تشخیصی اختلالات روانی عبارتند از:
- وجود هذیان به مدت 1 ماه یا بیشتر؛
- عدم وجود اسکیزوفرنی مبتنی بر شواهد؛
- عملیات روزانه را قطع نکنید یا غیرمنطقی عمل نکنید.
- توهم قوی که شخص دیگری عاشق آن فرد است.
افراد مبتلا به ارتومانیا در ابتدا رفتار طبیعی دارند و اختلال روانی آنها در زندگی روزمره قابل توجه نیست، اما به مرور زمان دچار هذیان می شوند. آنها فکر می کنند که شخصی که عاشق آنها شده است برای آنها سرنخ می فرستد. در نتیجه، آنها ممکن است پیام هایی را در امور روزمره ببینند. مثلا فکر می کنند روی پلاک خودرو یا چراغ های چشمک زن کدی وجود دارد که باید آن را کشف کنند.
انواع ارتومانیا
اختلال اروتومانیا می تواند یک بیماری مستقل یا علامت بیماری دیگری باشد. پزشکان می گویند که ارتومانیا می تواند نشانه ای از اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، تومورهای مغزی، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل باشد. به همین دلیل، متخصصان بالینی اختلال ارتومانیا را به دو گروه تقسیم می کنند.
1. ارتومانیا اولیه
هیچ بیماری روانی دیگری در این دسته در بیماران تشخیص داده نشده است. شروع علائم آن بسیار سریع است و این علائم مدت زیادی طول می کشد. آنها معمولا از درمان امتناع می ورزند و حتی پس از شروع آن نیز پیشرفت روند درمان کند است.
2. اروتومانی ثانویه
در بیماران این گروه، ارتومانیا نشانه بیماری دیگری در نظر گرفته می شود. بیماری او با چندین علامت دیگر همراه است. علائم به آرامی و به تدریج ظاهر می شوند و بیمار آنها را در دوره های پریود تجربه می کند. یعنی توهم خودشیفتگی در یک دوره وجود دارد و در یک دوره از بین می رود. این بیماران می توانند با روان درمانی و دارودرمانی مشکلات خود را حل کنند.
درمان ارتومانیا
درمان ارتومانیا چالش برانگیز است زیرا ماهیت بیماری بر اساس باورهای هذیانی فرد مبتلا است. اولین قدم در درمان این اختلال، درمان دارویی با داروهای ضد روان پریشی است. این داروها هذیان ها را کنترل کرده و از بدتر شدن آنها جلوگیری می کنند.
در مرحله بعد، فرد مبتلا باید تحت درمان شناختی- رفتاری قرار گیرد. در این روش درمانی، درمانگر با شناسایی و تغییر الگوهای فکری به کاهش باورهای هذیانی کمک می کند. علاوه بر درمان شناختی رفتاری، خانواده درمانی نیز می تواند مفید باشد زیرا باعث آگاهی و حمایت اعضای خانواده می شود.
کارشناسان می گویند اروتومیا را می توان کنترل کرد، اما هیچ درمان شناخته شده ای وجود ندارد. طول مدت درمان دارویی 4 تا 6 هفته است و پس از آن درمانگر بر روی کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا تمرکز می کند.
گاهی اوقات فرد آسیب دیده دست به رفتارهای خطرناک می زند و چون فریب خورده است متوجه عواقب اعمال خود نمی شود. در این شرایط که فرد مبتلا برای خود یا دیگران خطرناک است، پزشک دستور بستری شدن در بیمارستان را می دهد تا خلق و خوی تثبیت شود و فرد برای درمان بعدی آماده شود.
آخرین کلمه
خودشیفتگی یا ارتومانیا نوعی اختلال روانی است. در باور هذیانی خود، فرد مبتلا تصور می کند که شخصی عاشق او شده است، حتی اگر آن شخص او را نشناسد یا به او گفته باشد که دوستش ندارد. این اختلال می تواند زندگی روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهد و خطرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. متخصصان می گویند که هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با داروهای خاص و روان درمانی وجود دارد. علائم شما قابل کنترل است.
اگر این مقاله برای شما مفید بود، آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و نظرات خود را برای ما بنویسید.
در افسردگی، غم و اندوه به عمیق ترین لایه های زندگی نفوذ می کند و تغییراتی در احساسات و رفتار ایجاد می کند. اگر احساس افسردگی می کنید، مطمئن شوید که با کمک یک روانشناس ریشه مشکل را پیدا کرده اید و راه حلی برای آن پیدا کرده اید، برای تماس با متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
با کمک زبان بدن به آنچه گفته نمی شود بگویید و گوش دهید.
