بازار گروه صنعت: سنگ های قیمتی عناصر معدنی گران بهایی هستند که بعد از برش و جلا دادن برای ساخت جواهرات و دیگر زیور آلات استفاده می شوند. این در شرایطی است که اکثر سنگ های قیمتی به طور طبیعی سخت هستند و هزینه های فرآورری بالایی دارند.
پیش بینی می شود ارزش بازار جهانی سنگ های قیمتی که در سال ۲۰۲۱ به میزان ۳۰ میلیون دلار بوده تا پایان سال ۲۰۲۹ به بیش از ۵۳ میلیون دلار برسد
با این وجود بازار جهانی سنگ های قیمتی بازاری پویا است و برآورد می شود ارزش بازار از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۹ به میزان حدود ۷ درصد رشد کند. به این ترتیب پیش بینی می شود ارزش بازار جهانی سنگ های قیمتی که در سال ۲۰۲۱ به میزان ۳۰ میلیون دلار بوده تا پایان سال ۲۰۲۹ به بیش از ۵۳ میلیون دلار برسد.
نکته قابل توجه اینکه بخش جواهرات و سنگ های قیمتی برای اقتصاد برخی کشورها بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال طبق گزارشات آماری سایت تحلیلی GlobeNewsWire جواهرات و سنگ های قیمتی تقریباً ۷ درصد از تولید ناخالص داخلی کشور هند و ۱۵ درصد از کل صادرات کالای این کشور را تشکیل می دهد. همچنین برای بیش از ۴.۶۴ میلیون نفر در این حوزه اشتغالزایی دارد و برآورد شده در هندوستان تا پایان سال ۲۰۲۲ بیش از ۸ میلیون نفر در این حوزه به کار گرفته شوند. به خصوص اینکه بخش جواهرات و سنگ های قیمتی یکی از صنایع در حال رشد و صادرات محور این کشور محسوب می شود.
در این میان یکی از محبوب ترین سنگ های قیمتی سنگ فیروزه است که به عنوان تنها سنگ قیمتی زنده دنیا شناخته می شود و از رایج ترین مکان هایی که به نام فیروزه با کیفیت خوب شناخته می شود نیز «ایران، مصر، چین، مکزیک و ایالات متحده» است. این در حالی است که سنگ فیروزه به نام سنگ ملی ایران و تبت ثبت شده است و بازار جهانی جواهرات فیروزه نیز بازاری داغ است.
برای تولید کنندگان سنگ فیروزه تسهیلات تخصیص داده نشده است
یکی از نقاط قابل تامل در مورد سنگ فیروزه کشور این است که تولید کنندگان و فعالان این حوزه در فرایند تولید و بازار خود با مشکلاتی همواره مواجه هستند. به نحوی که «سید حسین حسینی» تولید کننده سنگ فیروزه نیشابور در این خصوص در گفتگو با بازار می گوید: ما از معدن فیروزه نیشابور خرید می کنیم و در کارگاه فرآوری می شود و سپس تراش می خورد و در بازار عرضه می شود. با این وجود یکی از اصلی ترین چالش های ما در حوزه تسهیلات است که اصلا برای حوزه سنگ فیروزه در نظر گرفته نشده است و در هیچ بانکی ثبت نشده است.
حسینی، تولید کننده سنگ فیروزه نیشابور: در حوزه ارسال سنگ فیروزه در قالب محصولات صادراتی به دیگر کشورها نیز با موانعی مواجه هستیم به این معنا که یک شرکت خاصی وجود ندارد که ثبت انجام شود و ما ارسال کنیم بنابراین باید به صورت خصوصی و از طرف شرکت های شخصی سنگ فیروزه صادراتی ما به گمرک برود و همین امر پروسه صادراتی را سخت کرده است
حسینی افزود: از سوی دیگر در حوزه ارسال سنگ فیروزه در قالب محصولات صادراتی به دیگر کشورها نیز با موانعی مواجه هستیم به این معنا که یک شرکت خاصی وجود ندارد که ثبت انجام شود و ما ارسال کنیم. لذا باید به صورت خصوصی و از طرف شرکت های شخصی سنگ فیروزه صادراتی ما به گمرک برود و همین امر پروسه صادراتی را سخت کرده است.
بر اساس این گزارش وقتی محصولی قیمتی و ارزشمند باشد و بازار پررونقی نیز داشته باشد، کالاهای تقلبی نیز در بازار وارد می شود و در مورد سنگ فیروزه نیز شناسایی اصل از تقلبی کار سختی به نظر می رسد. در کنار آن سنگ های قیمتی مصنوعی به طور کلی در مورد کلیه سنگ های قیمتی بیش از ۸۰ درصد از بازار جهانی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده اند. به این معنا که چون سنگ های قیمتی مصنوعی ارزان تر از سنگ های قیمتی طبیعی هستند، تقاضای آنها در بازار بیشتر از سنگ های قیمتی طبیعی است. با این وجود در مورد سنگ فیروزه شرایط کمی متفاوت تر است و کیفیت های مختلفی از این سنگ در برخی کشورهای دنیا وجود دارد که کار شناسایی را تا حدودی سخت می کند.
سنگ فیروزه نیشابوری اصل شناسنامه دار است
این تولید کننده سنگ فیروزه نیشابور در این خصوص نیز اظهار می دارد: در ابتدا باید بدانیم که نزدیک به ۵ هزار معدن فیروزه در دنیا داریم و در این میان بهترین نوع فیروزه، فیروزه نیشابوری است که بهترین کیفیت را دارد. آن هم در شرایطی که فیروزه تنها سنگ زنده دنیا است و وقتی آب به فیرزه می رسد باعث می شود رنگ بهتری بگیرد و برعکس مواد شیمیایی اگر به فیروزه برخورد کند فیروزه می میرد. لذا تشخیص این ها با دیگر فیروزه ها بسیار سخت است.
او ادامه داد: با این وجود یک هیات داوری و اتحادیه در استان خراسان رضوی در شهر مشهد وجود دارد که برای بررسی اصل بودن سنگ فیروزه ای که خریداری می شود را خریدار باید به اتحادیه مورد نظر ارسال کند و از آن طریق تایید شود که آیا آنچه خرید کرده اید فیروزه نیشابوری است یا خیر.
حسینی می گوید: از سوی دیگر زمان خرید باید خریدار اعلام کند که در فاکتور خرید حتما قید شود «فیروزه نیشابوری اصل» است. در این شرایط است که اگر مشخص شود فیروزه اصل نیست خریدار می تواند باز از طریق اتحادیه نامبرده پیگیری کند. به عبارت دیگر تولیدات این بخش شناسنامه دار هستند و اصل و تقلبی بودن آنها قابل ردیابی است و هیات داوران به راحتی فیروزه اصل نیشابوری را تشخیص می دهند.
این تولید کننده سنگ فیروزه نیشابوری همچنین در خصوص جایگاه فیروزه ایران در بازارهای جهانی نیز گفت: همانطور که می دانید ایران در حوزه سنگ فیروزه در دنیا رتبه اول جهان را دارد و به ترتیب فیروزه نیشابور از نظر کیفی در سطح برتر قرار دارد و پس از آن فیروزه های چین، آمریکا و فیروزه کرمان قرار می گیرد.
