به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، در دنیای امروز که فناوری به بخشی جدایی ناپذیر از تمام جنبه های زندگی تبدیل شده است و سیستم های موقعیت یابی مانند سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS) در بخش مهمی از این فرآیند قرار گرفته اند. خاورمیانه با مشکلی مواجه است که قبلا تجربه نکرده بود. این سیستم ساکنان شمال اردن را در فرودگاه بیروت نشان می دهد، در حالی که لبنانی ها موقعیت خود را بر روی نقشه در رفح، فلسطین می بینند.
این پدیده که ساکنان لبنان، اردن، سوریه و عراق از آن شکایت کردند، پس از 7 اکتبر 2023 آغاز شد که رژیم صهیونیستی تهاجم گسترده ای را علیه نوار غزه آغاز کرد.
ارتش اشغالگر خود را برای مقابله با واکنش های احتمالی ایران یا متحدانش در منطقه از طریق اختلال و دستکاری عمدی سیگنال های جی پی اس آماده می کرد.
رژیم صهیونیستی بارها اعتراف کرده است که سیگنالهای GPS را به دلایل دفاعی مختل میکند، اما تاکنون هیچ اظهارنظر روشنی درباره تغییرات اخیری که کاربران کشورهای همسایه را تحت تأثیر قرار داده است، اعلام نکرده است.
این اختلال فقط یک موضوع فنی نیست، بلکه بخشی از یک استراتژی پیشرفته است که برای ایجاد اختلال در عملیات نظامی و حفاظت از تاسیسات حساس استفاده می شود. این چالش امنیتی پیچیده تهدیدی برای ایمنی ناوبری هوایی و امنیت عمومی در خاورمیانه است.
حال این سوال پیش میآید که این اختلالات چگونه رخ میدهد، چرا برخی کشورها از آن استفاده میکنند و اثرات آن بر کشورهای همسایه چیست؟
اختلالات عمدی
اصطلاح اختلال در سیستم موقعیت یابی جهانی برای اولین بار در جنگ روسیه و اوکراین مطرح شد و اخیراً رژیم صهیونیستی از این روش برای خنثی سازی همزمان تهدید موشکی و پهپادی جنوب لبنان و ایران نسبت به نیروهای نظامی خود استفاده کرده است . عملیات علیه نوار غزه این اقدامات شامل قطع و دستکاری سیگنال ها است.
روش های مورد استفاده به طور مداوم با پیشرفت تکنولوژی در حال تغییر هستند. دکتر عمران سالم، کارشناس امنیت اطلاعات، میگوید این تکنیکها با استفاده از پارازیتها، نرمافزارهای رایانهای، ماهوارهها یا لیزرهایی کار میکنند که سیگنالهای قوی و نادرست را مخابره میکنند و سیگنالهای اصلی را مختل یا جعل میکنند.
محمد عثمان، کارشناس امنیت شبکه توضیح می دهد که دستکاری سیستم جی پی اس خطرناک تر از دستکاری در آن است، زیرا سیگنال های نادرست را شبیه سازی می کند و اطلاعات نادرستی ارائه می دهد که می تواند مسیر هواپیماهای بدون سرنشین را تغییر دهد. در حالی که تداخل معمولی فقط از رمزگشایی صحیح سیگنال های اصلی جلوگیری می کند، دستکاری دستگاه ها را به روشی پیچیده تر فریب می دهد.
عثمان می گوید که این دستکاری به تجهیزات پیچیده ای نیاز دارد که سیگنال های ماهواره را با دقت جعل می کند تا گیرنده را فریب دهد تا از اطلاعات نادرست استفاده کند.
هواپیماهای بدون سرنشین سرگردان
علاوه بر تنش های نظامی و سیاسی، منطقه با یک جنگ سایبری واقعی مواجه است. به گفته کارشناسان، مکان های دروغینی که برای ساکنان شمال اردن ظاهر می شود، مناطق نظامی حزب الله و نقاط حساسی مانند فرودگاه بیروت را نشان می دهد.
سایتهای نظامی مصر در جنوب اردن نشان داده شدهاند که به نظر میرسد بخشی از تلاش برای هدایت پهپادها قبل از انحراف از مسیر باشد.
موشک های شلیک شده از عراق به اشتباه در لبنان و صحرای سینا در مصر سقوط کردند و هواپیماهای بدون سرنشین در شمال اردن سقوط کردند و آتش سوزی هایی را ایجاد کردند که گرچه قربانی نداشتند، اما نگرانی را برانگیختند.
اردن نیز انتظار چنین حوادثی را دارد و اقداماتی را برای جلوگیری از پارازیت GPS انجام داده است، اما مقامات اردنی اعلام کرده اند که راه حل فنی قطعی وجود ندارد و باید به سیستم های جایگزین جهانی متوسل شد.
لبنان همچنین نگران تأثیرات این اختلال بر ایمنی پرواز است و از مارس 2023 به خلبانان فرودگاه بیروت دستور داد که به ناوبری زمینی و نه سیگنال های GPS تکیه کنند.
این اختلالات به حدی شدید شده است که در مارس 2023، یک هواپیمای ترکیش ایرلاینز نتوانست در بیروت فرود بیاید و مجبور به بازگشت به ترکیه شد.
نقض قوانین بین المللی.
کشورهای متاثر از این شورش ها اقداماتی را برای مقابله با آن انجام داده اند. لبنان در 22 مارس 2024 شکایتی را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد و از “حمله اسرائیل به حاکمیت لبنان که امنیت پروازهای غیرنظامی فرودگاه رفیق حریری را تهدید می کند” انتقاد کرد. اردن نیز از طریق مجاری رسمی با رژیم صهیونیستی مکاتبه کرده اما پاسخی دریافت نکرده است.
محمد عثمان می گوید که کشورهای آسیب دیده می توانند به سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) شکایت کنند زیرا معتقدند این اقدامات ناقض قوانین بین المللی است.
وی خاطرنشان می کند که طبق کنوانسیون شیکاگو حفظ امنیت سیستم های ناوبری هوایی ضروری است. علاوه بر این، قوانین بین المللی مانند کنوانسیون ژنو، استفاده از سلاح هایی را که به غیرنظامیان آسیب می رساند، ممنوع می کند.
این اقدامات نه تنها نقض حاکمیت کشورها، بلکه مداخله در امور داخلی آنهاست و رژیم صهیونیستی باید مسئولیت این اقدامات را بپذیرد.