در روزهای اخیر اظهارات 110 فعال سیاسی درباره تحلیل و تبیین وضعیت کنونی ایران و نحوه مواجهه با انتخابات، واکنش ها و بحث های متعددی را برانگیخته است که «پایان» تلقی شده است، همچنین واکنش برخی اصلاح طلبان. و از سوی سیاستمداران مختلف که موافق مشارکت در این دوره نیستند، مردم و جامعه، دیدگاهی چند بعدی از بیانیه به ما ارائه کرده اند، اما به دلایلی امضای آن را مناسب ندانستم. من قصد دارم در سه یادداشت متوالی هر یک از این نظرات و آثار آنها را به طور جداگانه مورد بحث قرار دهم و دیدگاه خود را با شما در میان بگذارم.
در منظر اول باید به چرایی و علل شکل گیری این گونه نظریه ها به ویژه از سوی جریان اصلاح طلبی که همواره دستخوش تغییر هستند، پاسخ داد. من معتقدم تفاوت جدی طیف موسوم به «اصلاح طلبی» در ماهیت تغییر طلبی و ارائه دیدگاه های جدید متناسب با تحولات اجتماعی است. این دگرگونی اندیشه نیز مطابق با ذات جریان فکری است. بنابراین، هم جریان روشنفکری و هم جریان اصلاح‌طلب همواره در معرض دیدگاه‌های کاملاً جدید و باز قرار دارند و آن‌طور که من می‌فهمم، به همین دلیل، در نگاهی نادرست، به بحث امنیتی یا به عبارتی «سوژه امنیتی» تبدیل می‌شوند. . .
شاید مهم ترین ویژگی اعلامیه و صادرکنندگان آن این باشد که موضوع انتخابات را فراتر از سیاه و سفید مشارکت و عدم مشارکت دیده اند. از قضا، این مشارکت با مشارکت همدستی کاملاً متفاوت است و حق انتخاب را یکی از ساختارهای اساسی اجتماعی می داند و آن را «نهادی» مستقل از روندهای سیاسی موقت و فراتر از نوع حکومت ها، برای درازمدت معرفی می کند. انسجام و قدرت درازمدت ایران مورد نیاز است. اختلاف نظر اصلاح‌طلبان و روشنفکران سیاسی و غیرسیاسی، بر خلاف اختلاف نظر گروه‌های به اصطلاح «بنیادگرا» نزدیک به قدرت، معطوف به توزیع قدرت سیاسی نیست، زیرا این جریان در حال حاضر از قدرت دور است. به طور کلی نمی توان امضاکنندگان آن را متهم به مشارکت سیاسی و اقتصادی کرد.
شاید تفاوت گروه هایی که در دایره قدرت قرار دارند، ناشی از تلاش برای جلب مشارکت مادی، اقتصادی و سیاسی باشد، هرچند بهتر است همیشه به تقابل تئوریک بیندیشیم و از خواندن نیات پرهیز کنیم. اما در مورد این اعلامیه و نویسندگان آن تردیدی نیست، فقط می توان نقد روشنفکری داشت، زیرا امضاکنندگان آن با تقبل هزینه های مختلف، از اخراج از دانشگاه تا پذیرش محرومیت های اجتماعی، صداقت خود را نشان داده اند.
من معتقدم بیان آزاد اندیشی و اعتقاد به مشارکت در انتخابات در این دوره، صرف نظر از درست یا نادرست بودن تحلیل، دیدگاهی را شکل داده است که منفعت جمعی را در نظر گرفته و مبتنی بر ماهیت اصلاحات است. . بپذیریم که پیچیدگی شرایط کنونی ایران و رویکرد غیراصولی و راکد تصمیم گیران سیاسی به ویژه انتخابات، نظریه پردازی و تصمیم گیری را با مشکل مواجه می کند. باید بپذیریم که تحلیل و تبیین شرایط سیاسی و اجتماعی شرایط کنونی پیچیده است. در این شرایط پیچیده باید از هر دیدگاه جدید استقبال و جدی گرفت. اگر به تلاش فکری اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی نگاه کنید.
یکی از متداول ترین مطالعات و بررسی ها، تلاش برای یافتن راه حل های جدید در شرایط انسداد فکری است.. برای دریافت پاسخ، همه علاقه مندان به حوزه فکری باید نظرات خود را ارائه و به بحث و تبادل نظر بپردازند تا شرایط جامعه از وضعیت مطلوب تر و روشن تر تغییر کند. آنها برای تحمل زندان در کارنامه خود با محرومیت های اجتماعی و مشکلات زندگی مواجه شده اند. آنها ایده هایی را تحت عنوان افتتاحیه ارائه کردند، ما باید به این ایده ها احترام بگذاریم و به آنها فکر کنیم. اتفاقا چه در تاریخ معاصر ایران و چه در تاریخ دو قرن اخیر اروپا، آمریکای لاتین و برخی کشورهای آسیایی شاهد بحث های نظری، دیدگاه های متنوع و گاه متضاد برای حل مسائل هستیم. این بحث از منظر دیگری مورد بحث قرار خواهد گرفت.
* استاد دانشگاه و سیاستمدار.
منبع: اعتماد
216216
