گروه بازار آب و انرژی: در صورت اجرا نشدن طرح‌های افزایش فشار، تولید روزانه گاز پارس جنوبی تا سال 1410 به میزان 200 میلیون مترمکعب کاهش می‌یابد که به معنای کاهش یک سوم تولید فعلی است. در حالی که این کاهش تولید و ابهام در تامین مالی 20 میلیارد دلاری برای پروژه های افزایشی به عنوان یک تهدید جدی برای امنیت انرژی کشور تلقی می شود، دولت ها تمایلی به مشارکت بخش خصوصی در این پروژه ها نشان نمی دهند.
محسن قمصری، مدیر سابق امور بین الملل شرکت نفت در گفتگو با بازار می گوید: نظرات در خصوص حضور و مشارکت بخش خصوصی در توسعه میادین نفت و گاز از اواخر دولت سیزدهم آغاز شد و احتمالاً در سال جاری نیز ادامه خواهد داشت. این دولت اما دغدغه اصلی سرمایه گذاران در این زمینه ثبات در تدوین سیاست است.
وی ادامه داد: از آنجایی که عمر پروژه های نفتی به طور معمول از عمر دولت ها بیشتر است، سرمایه گذاران خواهان ثبات سیاست هستند. اینطور نیست، بعد از تغییر یک دولت، دولت بعدی هیچ تعهدی نسبت به تعهدات و توافقات دولت های گذشته ندارد.
وی همچنین در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به اهمیت دیپلماسی سیاسی و اقتصادی برای حضور در بازارهای جهانی و تعامل با دنیا گفت: شرایط بازار نسبت به دهه گذشته بسیار تغییر کرده است و No The blame می تواند به دلیل عدم حضور ایران در بازار، او راضی بود. ما باید به گونه ای پیش برویم که شرکای تجاری و بازارهای نفتی خود را حفظ کنیم.
مدیر سابق امور بین الملل شرکت نفت نیز در بخشی دیگر از سخنان خود از تمایل به صادرات نفت از جاسک خبر داد. متن کامل گفتگوی بازار با محسن قمصری، مدیر سابق امور بین الملل شرکت نفت را در ادامه می خوانید:
*با وجود کمبود جدی گاز در کشور، گزارش‌های رسمی حکایت از یکسری خرابی‌ها در تعمیر و تعویض قطعات پارس جنوبی در دولت سیزدهم دارد. این گفته تا چه حد صحت دارد و چه نوع اختلالی می تواند در روند تولید و افزایش عدم تعادل گاز در کشور داشته باشد؟
اخبار مربوط به نفت در کشور اغلب تحت تاثیر مسائل سیاسی است و نمی توان به آنها اعتماد کرد. اما به طور کلی می توان بیان کرد که برای حفظ تولید در شرایط پایدار و افزایش تولید متناسب با نیاز کشور نیازمند یک سری سرمایه گذاری مستمر و سالانه در کشور هستیم. این سرمایه گذاری هر چقدر هم به تعویق بیفتد مشکلی در تامین انرژی کشور ایجاد می کند.
*اما با توجه به شرایط تحریمی که کشور با آن مواجه است، آن سرمایه از چه مجاری باید تامین شود؟
دولتمردان باید این را تشخیص دهند. این تمهید می تواند از منابع داخلی (دولت و بخش خصوصی) و منابع خارجی باشد. همچنین با توجه به نیاز صنعت نفت و گاز به استفاده از فناوری های نوین، توصیه می شود بخشی از نیاز کشور را از منابع خارجی تامین کنیم.
سیاست های ایجاد شده توسط تغییر و چرخش دولت باعث نگرانی سرمایه گذاران شده است. حاکمیت باید به دنبال ایجاد اعتماد در بین سرمایه گذاران باشد. به گونه‌ای که فعالان بخش خصوصی مطمئن باشند با تغییر دولت‌ها هیچ تغییری در عملکرد و سیاست‌های آنها ایجاد نخواهد شد.
*اما در سال‌های اخیر دولت‌ها همواره تلاش کرده‌اند مانع حضور بخش خصوصی در صنعت نفت ایران شوند. به نظر شما چشم انداز بخش خصوصی در این صنعت در دولت چهاردهم تغییر می کند؟
این تغییر تمرکز از سوی دولت قبل صورت گرفت و سرمایه گذاران در پروژه های نفتی تشویق شدند. اما متأسفانه، سیاست‌های ناشی از تغییر و چرخش دولت، نگرانی‌هایی را در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. حاکمیت باید به دنبال ایجاد اعتماد در بین سرمایه گذاران باشد. به گونه‌ای که فعالان بخش خصوصی مطمئن باشند با تغییر دولت‌ها هیچ تغییری در عملکرد و سیاست‌های آنها ایجاد نخواهد شد. باید اشاره کنیم که برای سرمایه گذار بخش خصوصی مهم نیست که کدام دولت کار می کند، زیرا پروژه های نفتی معمولاً پروژه های بلندمدت هستند و عمر طولانی دارند. بنابراین عمر این پروژه ها از عمر دولت ها بیشتر است. اینطور نیست، بعد از تغییر یک دولت، دولت بعدی هیچ تعهدی نسبت به تعهدات و توافقات دولت های گذشته ندارد.
آیا پایانه جاسک آماده صادرات نفت ایران است؟ از آنجایی که گفته می شود SPMصادرات آزمایشی که به این پایانه آورده شده متعلق به پارس جنوبی است و شعب صادراتی این پایانه هنوز آماده نیست؟
من اطلاعات دقیقی از جزئیات عملیاتی این ترمینال ندارم. این در حالی است که حتی اگر این سلاح ها تمام نشده باشد، امکان صادرات نمادین محموله نیز وجود دارد و از این نظر مشکلی وجود ندارد. در هر صورت صادرات محموله از بندری که هنوز به طور کامل عملیاتی نشده است مشکل خاصی ایجاد نمی کند.
* آیا پایانه نفتی جاسک می تواند جایگزین مناسبی برای پایانه خارک باشد؟
با این حال، شایان ذکر است که خارک یک ترمینال بسیار بزرگ است و حتی در لیست پایانه های بسیار بزرگ جهان قرار دارد. به همین دلیل جاسک نمی تواند به طور کامل جایگزین خارک شود، اما بخش قابل توجهی از صادرات ایران از این پایانه انجام می شود.
می توان گفت نیمی از صادراتی که امروز از خارک داریم از پایانه جاسک انجام می شود. اما از آنجایی که خارج از تنگه هرمز قرار دارد، از نظر استراتژیک برای ما بسیار مهم است. به همین دلیل بهره برداری کامل از این ترمینال می تواند کمک شایانی به ایران کند.
* صادرات نفت ایران از جاسک چقدر امکان پذیر است؟
برای ظرفیت صادرات جاسک ارقام متفاوتی ذکر می شود اما به نظر من رقمی که می توان روی آن حساب کرد صادرات حدود یک میلیون بشکه در روز است. تقریباً می توان گفت نیمی از صادراتی را که امروز داریم از این پایانه انجام می دهیم. اما از آنجایی که خارج از تنگه هرمز قرار دارد، از نظر استراتژیک برای ما بسیار مهم است. به همین دلیل بهره برداری کامل از این ترمینال می تواند کمک شایانی به ایران کند.
پیش بینی شما از افزایش تهدیدها و تحریم ها علیه ایران چیست؟
البته امکان لغو تحریم ها وجود دارد و این تا حد زیادی به نحوه تعامل ما با دنیا بستگی دارد. اما با شرایط موجود به نظر می رسد تحریم ها به این زودی ها برداشته نمی شود و ادامه خواهد داشت.
شرایط بازار نسبت به دهه گذشته بسیار تغییر کرده است و نمی توان به این موضوع خرسند بود که بازار نمی تواند نبود ایران را تحمل کند. به همین دلیل ما باید به گونه ای پیش برویم که بازار نفت و شرکای تجاری خود را حفظ کنیم.
آیا امکان حذف نفت ایران از بازار جهانی وجود دارد؟ به نظر شما صادرات نفت ایران در ماه های آینده چگونه خواهد بود؟
چند سالی است که بازار فاقد حضور موثر ایران است. چون در حال حاضر تولید امروز ما خیلی زیاد نیست در حالی که ظرفیت خیلی بالایی داریم. شرایط بازار نسبت به دهه گذشته بسیار تغییر کرده است و نمی توان به این موضوع خرسند بود که بازار نمی تواند نبود ایران را تحمل کند. به همین دلیل ما باید به گونه ای پیش برویم که بازار نفت و شرکای تجاری خود را حفظ کنیم. اما در مورد وضعیت صادرات نفت ایران، نمی توان دقیقاً پیش بینی کرد که وضعیت به کجا خواهد رسید، شرایط صادرات تا حدودی به رفتار آمریکا با ما و تعاملاتی که دولت جدید خواهد داشت، مربوط می شود جهان البته شکی نیست که یکی از زیرساخت های افزایش صادرات نفت حل مسائل دیپلماتیک است، امیدواریم همه کمک کنند تا این اتفاق بیفتد.
* با توجه به شرایط فعلی امکان افزایش تولید نفت در کشور وجود دارد؟
در مجموع ما پتانسیل افزایش تولید نفت را داریم. اما باید توجه داشت که افزایش تولید هزینه هایی خواهد داشت که نیازمند جذب سرمایه خارجی و از همه مهمتر رفع تحریم است. لازم به ذکر است که تولید نفت ایران به طور سنتی تا زمانی که شرایط فنی چاه ها را حفظ کرده ایم نزدیک به 4 میلیون بشکه در روز بوده و در بهترین شرایط رقم صادرات حدود 2.5 میلیون بشکه در روز بوده است که در برای رسیدن به این مرحله با توجه به شرایطی که داریم باید مسیر سختی را طی کنیم تا سهم از دست رفته بازار را پس بگیریم.
