به گزارش خبرنگار مهر، پیمان جبلی رئیس صداوسیما امروز ۲۸ اسفندماه طی حکمی محمدعلی صائب را به عنوان سرپرست معاونت سیاسی صداوسیما منصوب کرد. اتفاقی که انتظار می رود تحولات مثبتی در رویکردهای اطلاع رسانی نماینده سیاسی و صدا و سیما ایجاد کند.
جبلی علیرضا خدابخشی را به سمت معاونت سیاسی صدا و سیما منصوب کرد و امروز 28 اسفند 1402 به گفته خود خدابخشی برای دومین بار استعفا داد. پس از تقریبی یک سال و نیم از معاونت سیاسی که تغییرات مختلفی را در حوزه خبر صدا و سیما به همراه داشت. تغییراتی که شاید در راستای طرح تحول صدا و سیما و برای هدایت مسیر به سمت نقطه مطلوبی برنامه ریزی شده بود، اما به تدریج به جای دستاوردهای جدید، نقاط ضعف و به جای واکنش های مثبت، بر انتقادات افزوده شد.
نمی توان کتمان کرد که آغاز فعالیت جبلی در رادیو و تلویزیون در حوزه سیاسی و خبری با تحولات مثبت در حوزه خبری و یقیناً با واکنش های سریع و به روز نسبت به اتفاقات جامعه همراه بود. باعث شد بسیاری حضور او را به فال نیک بگیرند. حضوری که البته کم کم و با ایجاد تغییرات ساختاری گسترده در صدا و سیما، به جای تمرکز بر رویکردهای اطلاع رسانی صحیح و حرفه ای، با واکنش های انتقادی نسبت به جبلی و خدابخشی نیز مواجه شد و هر از چند گاهی در رابطه با شایعه تغییر او و این اخراج به تیتر اخبار صفحات مجازی تبدیل شد.
در این گزارش مروری داریم بر عملکرد یک و نیم ساله علیرضا خدابخشی که امروز با انتصاب جبلی به عنوان سرپرست معاونت سیاسی از سمت خود استعفا داد.
واکنش سریع به اخبار
از جمله اتفاقات مثبتی که در یکی دو سال اخیر با آن مواجه شدیم، واکنش سریع به اخباری بود که پیشتر در شبکه های اجتماعی منتشر شده بود، با روایت های متناقض و گزارش نشدن ماجرا. بدتر از آن اینکه این خبر با روایت های مغرضانه و دشمنی های تثبیت شده در شبکه های فارسی زبان معاند منتشر شد. اما در عرض یکی دو سال، صدا و سیما که سال‌ها درگیر چالش جنگ روایت‌ها و «حکایت‌های دست اول» بودند، بالاخره توانستند خیلی سریع اخبار اصلی را در جریان‌های مورد علاقه جامعه گزارش کنند. از جمله این اتفاقات می توان به هک شدن جایگاه سوخت و قطع شدن کارت های سوخت اشاره کرد که مالک صداوسیما مستقیما وارد آن شد تا خیلی سریع موضوع روشن و به اطلاع مردم برسد. رویکردی که در برخی رویدادهای طبیعی و غیرطبیعی دیگر ادامه یافت و بسیاری از کارشناسان و شخصیت های فرهنگی و اجتماعی سدوسایما را به خاطر این رویکرد تحسین کردند. با این حال، به نظر می رسد که این رویکرد نتوانسته است شفافیت اولیه را در سطح مطلوب به دست آورد.
تغییرات ساختاری در معاونت سیاسی
حضور جبلی در رادیو و تلویزیون از ابتدا با یک کلمه کلیدی مرتبط بود: چابکی در طرح تحول. مهم‌ترین بخش این چابکی مربوط به حوزه‌های خبری صدا و سیما به سرپرستی علیرضا خدابخشی بود. ناپدید شدن باشگاه خبرنگاران جوان که اخیراً در تصویری از تبدیل آن به مهدکودک منعکس شده بود، قبل از هر چیز واکنش‌های انتقادی خبرنگارانی را که سال‌ها در این موسسه کار می‌کردند، برانگیخت.
طرح تغییر بخش های اصلی صداوسیما از حذف اخبار ویژه شبکه دو که سال ها برند صداوسیما بود به ادامه بخش های خبری شبکه خبر از دیگر نکات مورد انتقاد حامیان این حوزه از ابتدا بود. اگرچه صدا و سیما و این دستگاه عریض و طویل باید چابک می بود، اما شاید این چابکی و ادغام رویدادهای محتوای خبری و تغییرات ناگهانی نمی توانست مخاطب را به درستی جذب خود کند.
حذف برخی از این بخش های خبری و حتی برندهایی مانند شهر فرنگ حمیدرضا مدقق (در حال حاضر با برنامه دیگری در شبکه خبر همکاری می کند) به جای تبدیل شدن به یک اتفاق مثبت و خاص، با حاشیه سازی همراه شد و در این مسیر انرژی نیز به همراه داشت. و زمان زیادی طول کشید تا این تغییرات به مخاطبان تلویزیون منتقل شود.
اما یکی از محورهای مثبت خدابخشی در بخش خبر، جریان مستندسازی بود که اتفاقاً همزمان با انتشار شایعه برکناری از معاونت سیاسی در 28 مهرماه امسال، درباره آن صحبت کرد. وی با بیان اینکه سال هاست معاونت سیاسی رئیس جمهور از جهت گیری مستند در تهیه، تدوین، انتشار و انتشار خبر دور شده است، گفت: در دوران تحول، جهت گیری مستند را مبنای کار قرار داده ایم.
خدابخشی پرداختن به دستاوردهای جمهوری اسلامی را یکی از محورهای تحول در عرصه اطلاع رسانی عنوان کرده بود.
تغییرات در حضور نیروهای انسانی.
طبیعتا با تغییرات ساختاری و تغییر محورها، حضور فعالان عرصه خبر صدا و سیما نیز با تغییرات مهمی مواجه شد. بخشی از این تغییرات توسط خود خدابخشی انجام شد که اکثر مدیران ارشد معاونت خبر را تغییر داد و بخشی از خبرنگاران و صاحب نظران این حوزه نیز با تغییرات گسترده وی از این حوزه خداحافظی کردند. نمونه مهم آنها المیرا شریفی مقدم است که پس از سال ها فعالیت در حوزه سیاسی و خبری امروز به سراغ نماینده سیما رفت و توئیتی منتشر کرد که برخی آن را واکنشی به تغییر خدابخشی تعبیر کردند.
در این میان بسیاری به سامانه خبری قدیم به عنوان مانعی برای دریافت اخبار خاص و به روز می نگریستند و از جسارت خداوند در ایجاد این تغییرات می گفتند.
در گذشته یکی از انتقاداتی که به معاونت خبر یا سیاستمدار وارد می شد این بود که زیرمجموعه های خبری با معاونت ارتباط محدودی داشتند و سلسله مراتبی وجود داشت که مثلاً یک خبرنگار فقط با سردبیر، مدیر کل می توانست ارتباط برقرار کند. اخبار داخلی و در نهایت رئیس و معاون چند اداره. از این رو یکی از رویکردهای ویژه ای که بسیاری در مورد علیرضا خدابخشی به عنوان مثبت آن یاد کردند، حذف واسطه ها بود و اینکه خود او ساعات زیادی از وقت خود را در میانه نویسندگی اختصاص می دهد و عملاً در طول دوران کاری خود باعث شده افراد دسترسی بیشتری کسب کنند.
بخشی دیگر از انتقادات معاونت سیاسی، حلقه محدود کارشناسان بود که همانطور که گفته شد با آمدن خدابخشی، مدیریت ارشد این معاونت تغییر کرد. اگرچه این حادثه ابتدا با نظر مثبت همراه بود، اما ماهیت و کیفیت آن نتوانست به نقطه مطلوبی تبدیل شود.
اکنون با تغییراتی که در معاونت سیاسی ایجاد شده و حضور محمدعلی صائب که پیش از این به عنوان سرپرست خبرگزاری صدا و سیما فعالیت می کرد، پیش بینی می شود جایگاه این معاونت با ارتقای کیفی این معاونت ارتقا یابد. رویکردها و جهت سفر حرفه ای اطلاعات.
