بازار؛ گروه کشاورزی: کشورهای زیادی هستند که سیب زمینی تولید می کنند و در واقع یکی از محصولاتی است که در بسیاری از مناطق کشت می شود، با این حال چین بیش از هر کشور دیگری در جهان مسئول تولید سیب زمینی است. به طور معمول، چین تقریباً 92 میلیون تن سیب زمینی در سال تولید می کند. علاوه بر این، بخش قابل توجهی از تولید این کشور توسط مردم چین مصرف می شود و بیشتر آن به بازارهای صادراتی می رود، بنابراین افراد زیادی هستند که به تولید سیب زمینی در چین وابسته هستند. اگر خشکسالی در چین وجود داشته باشد که بر تولید سیب زمینی تأثیر بگذارد، این پتانسیل می تواند پیامدهایی بر کل عرضه جهانی غذا داشته باشد.
چین، هند و اوکراین؛ در صدر تولید سیب زمینی
از سوی دیگر، پس از چین، کشورهای «هند، اوکراین، ایالات متحده آمریکا، روسیه، آلمان، بنگلادش، فرانسه، لهستان و مصر» جایگاه‌های بعدی را در تولید سیب‌زمینی به خود اختصاص داده‌اند. بر اساس این گزارش، ایران سالانه حدود 5 میلیون تن سیب زمینی تولید می کند و این محصولات تمام نیاز بازار داخلی را پوشش می دهد. محمدرحیم نیازی، عضو هیئت مدیره و سخنگوی انجمن ملی سیب زمینی ایران در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: در 5 یا 6 سال گذشته حجم تولید ما 5 میلیون تن در سال بوده و سال گذشته تولید به 5.3 میلیون تن رسیده است.
نیازی اضافه کرد: این در حالی است که سالانه تا 5 میلیون تن تولید می کنیم که مصرف داخلی 3 میلیون تا 3 میلیون و 200 هزار کیلوگرم است و مابقی برای بذر و مقداری برای مصارف صنعتی و فرآوری استفاده می شود.
تا یک میلیون و 100 هزار تن صادرات داشته ایم
وی در خصوص وضعیت صادرات نیز گفت: حجم صادرات اغلب به وضعیت تولید کشورهای مقصد بستگی دارد و در 7، 8 سال گذشته 200 تا یک میلیون و 100 هزار تن صادرات داشته ایم. علاوه بر این، در فرآیند صادرات بستگی به قوانین وضع شده توسط دولت و عوارض صادراتی تعیین شده توسط دولت دارد. مخصوصاً که گاه در قبال عوارض صادراتی بسیار سخت گیر هستند. با این حال، صادرات سیب زمینی در حال حاضر تقریبا رایگان است. با این حال، برخی از بازارهای صادراتی را از دست داده ایم، زیرا دولت اغلب از کمبود محصولات در بازار داخلی می ترسد و ما در حال از دست دادن بازارهای خارجی هستیم.
سخنگوی انجمن ملی سیب زمینی ایران: عمده بازارهای صادراتی سیب زمینی ایران عمدتاً بازارهای عراق، آذربایجان، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس است.
سخنگوی انجمن ملی سیب زمینی ایران درباره بازارهای بالقوه نیز اظهار داشت: عراق، آذربایجان، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج فارس عمده ترین بازارهای صادراتی سیب زمینی ایران هستند.
روند افزایشی قیمت کودهای کشاورزی
بر اساس این گزارش، در حوزه محصولات کشاورزی اغلب با چالش کمبود و گرانی کودهای کشاورزی مواجه هستند و این حوزه نیز از این قاعده مستثنی نیست. نیازی در این خصوص نیز گفت: قیمت کودهای کشاورزی افزایش یافته است به طوری که نسبت به سال قبل قیمت برخی از کودها بین 200 تا 300 درصد افزایش یافته است. در واقع کود اوره که در داخل تولید می شود و برخی از کودهای وارداتی که اغلب وابسته به نرخ ارز هستند روند صعودی داشته اند.
سهم قوی آسیا در تولید سیب زمینی
نکته ای که در مورد محصول سیب زمینی باید در نظر گرفت این است که آسیا یکی از مناطقی است که بیشترین تولید این محصول را دارد. علاوه بر چین، هند و روسیه نیز مقدار زیادی سیب زمینی تولید می کنند. طبق آمار، هند سالانه حدود 50 میلیون تن سیب زمینی تولید می کند. از سوی دیگر، روسیه سالانه حدود 22 میلیون تن سیب زمینی تولید می کند. علاوه بر این، بنگلادش نیز سیب زمینی زیادی رشد می کند. بنابراین این کشور کوچک تقریباً 10 میلیون تن سیب زمینی در سال تولید می کند. در نتیجه، آسیا مسئول اکثریت مصرف سیب زمینی در سراسر جهان است.
بر اساس این گزارش، روسیه سرانه سیب زمینی بیشتری نسبت به چین تولید می کند. روسیه به ازای هر نفر تقریباً 150 کیلوگرم سیب زمینی در این کشور تولید می کند. چین برای هر نفر تقریباً 66 کیلوگرم سیب زمینی در این کشور تولید می کند. بنابراین، بدون سیب زمینی از آسیا، بسیاری از جهان از گرسنگی خواهند مرد.
صادرکنندگان اصلی سیب زمینی در سال 2023
از سوی دیگر، در زمینه صادرات این محصول کشاورزی، داده های آماری سایت statista نشان می دهد که در سال 2023 هلند با ارزش صادرات سالانه حدود 1.2 میلیارد دلار رتبه اول را به خود اختصاص داده است. همچنین فرانسه با صادرات یک میلیارد دلاری در رتبه دوم قرار دارد و پس از آن آلمان، کانادا، مصر، ایالات متحده، بلژیک، چین، اسپانیا و بریتانیا قرار دارند. پاکستان، هند، دانمارک و ایتالیا نیز در ردیف های بعدی قرار دارند.
