روزنامه ایران: رسانه‌ها در دنیای امروز سعی می‌کنند تصویر خود را از رویدادها بسازند و مخاطب را متقاعد کنند که تصویری که می‌سازند درست‌تر و واقعی‌تر است. «جنگ شناختی» و «جنگ روایتی» امروز در جهان اینگونه است. با وجود این تحولات جدید در عرصه رسانه، رویکردهای «تبلیغی» یا «اطلاع رسانی» در رقابت های رسانه ای جواب نمی دهد و محکوم به شکست است. امروزه در تدوین سیاست های رسانه ای، این «استراتژی تصویر» است که نبض افکار عمومی را تسخیر می کند.
رسانه با محوریت تبلیغاتی
رابطه رسانه و قدرت از جنبه های مختلف قابل بررسی است. گاهی این رابطه تبدیل به تبلیغات مستقیم رسانه ای برای دولت ها یا قدرت ها می شود که یک رابطه تبلیغاتی است. مواجهه با تبلیغات چه در کشور ما و چه در بلوک غرب و شرق بی سابقه است. این نوع جلسات، یک جلسه مدرن نیست و در اکثر کشورها استفاده از این روش ارتباطی بین دولت و مردم کنار گذاشته شده است. زیرا تبلیغات نوعی بیان یک طرفه است و هیچ گونه تعاملی در آن وجود ندارد. ثانیاً احترام به افکار عمومی کمتر مورد توجه قرار می گیرد. چرا که به این ترتیب رسانه ها رویکردی یک جانبه با مردم دارند. به همین دلیل در دنیای امروز روش صحیحی به حساب نمی آید.
در این رویکرد، مخاطب کاملاً ساده تلقی می شود و رقابت بین گروه ها و گرایش های مختلف سیاسی در نظر گرفته نمی شود. در روش تبلیغاتی اعتقاد بر این است که با بیان و شعار حجیم و مستقیم می توان افکار عمومی را قانع کرد.
البته شکی نیست که تبلیغات نیز یک روش در سیاست رسانه ای است و حداقل گروهی از مخاطبان را متقاعد می کند و در زمان خود مؤثر است. اما امروزه که قرار گرفتن در رسانه‌ها به «روشن‌سازی شناختی» تبدیل شده است و از تکنیک‌های مختلف «روانی»، «منطقی، «ذهنی» و «شناختی» برای متقاعد کردن مخاطب استفاده می‌شود، دیگر استفاده از روش‌های تبلیغاتی رسانه‌ای مؤثر و راهبردی نیست. این نکته ای است که امروز در مدیریت رسانه نباید از آن غافل شد.
در جامعه ما به دلیل اینکه فضای فکری و رسانه ای به ویژه در رسانه های تصویری و مدرن رشد متعادلی نداشته است، نتوانسته ایم از فضای تبلیغاتی خارج شویم و رویکردهای جدیدی را در سیاست رسانه ای خود پیاده کنیم. و مدیریت رسانه این مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده است. حتی هر نوع فعالیت رسانه ای متهم به تبلیغات است! ما باید یک بررسی اساسی در این موضوع انجام دهیم.
از رسانه ها برای اطلاع رسانی استفاده کنید
رویکرد دوم در رابطه با تعامل دولت و رسانه یا اساساً رابطه قدرت و رسانه، رویارویی روابط عمومی با رسانه است. این بدان معناست که رسانه ها تنها به عنوان ابزاری برای تهیه اخبار مورد استفاده قرار می گیرند. این رویکرد در رقابت رسانه ای امروز محکوم به شکست است. زیرا امروزه زبان تعامل با مردم دیگر زبانی یک جانبه و آموزنده نیست; اگرچه ما به این رویکرد در مکان و زمان مناسب نیاز داریم، اما این بدان معنا نیست که زبان خبری روشی مؤثر و کاربردی در دنیای رسانه‌ای امروزی است.
علیرغم همه تلاش‌های دولت‌های مختلف و اقدامات رسانه‌ها در رابطه با دولت‌ها، عمدتاً یکی از این دو رویکرد «تبلیغات» یا «روابط عمومی» محور اصلی رسانه‌های ما بوده است. اکثر رسانه ها، از جمله واسطه های دولتی، نتوانسته اند از روش های جدیدتر استفاده زیادی کنند، بنابراین نیاز به تحلیل بیشتر است.
تا زمانی که این اتفاق نیفتد، این گزارش ها پذیرفته نمی شوند و تأثیر چندانی بر مخاطبان نخواهد داشت. زیرا دنیای امروز دنیای تقابل رویکردها و گفتمان ها از طریق رسانه است. درست است که رسانه ها قالب های زیبایی مانند فیلم، مستند، سرگرمی و… ارائه می دهند، اما در پس این دنیای رسانه ای جذاب، درگیری های رسانه ای و ایدئولوژیک وجود دارد. ما در دنیایی پر از کشمکش های ایدئولوژیک، فرهنگی و سیاسی زندگی می کنیم و این رسانه ها هستند که این درگیری ها را آشکار و بیان می کنند و مستقل از این درگیری ها نیستند.
مهندسی افکار عمومی با تجسم.
در شرایطی که بیان رسانه‌ای «شناختی» و «ترکیبی» شده است، دیگر نمی‌توان به رویکرد اطلاع‌رسانی (رویکرد روابط عمومی) یا رویکرد تبلیغاتی اکتفا کرد، بلکه هر رسانه باید «تصویر» خود را بسازد. در مقابل یا در مقابل موضوعات مختلف. و مواضع خود را در برابر او نشان دهند. بنابراین کار اصلی رسانه «تخیل» است که به شیوه های ظریف و حساس تری نسبت به رویکرد روابط عمومی یا رویکرد تبلیغاتی انجام می شود. این تغییری است که ما باید در حوزه رسانه ای خود ایجاد کنیم.
در سیاست‌گذاری رسانه‌ای با رویکرد تصویرسازی، دیگر مواجهه مستقیم و عمومی با اخبار وجود ندارد. بلکه خبر با برخورد نرم و به اصطلاح زیر پوستی ساخته و بحث می شود; به عنوان مثال، با برنامه‌های سرگرم‌کننده مانند ورزش و فوتبال، بخشی از آن «تصویر بزرگ» را پر می‌کنند و بدون مواجهه مستقیم یا آشکار با اخبار، با یک استراتژی نرم با مخاطب مواجه می‌شوند.
رقابت رسانه ای با تولید و بازتولید قدرت.
اولاً دشمنان و ثانیاً هموطنانی که مرام غربی را پذیرفته اند به خوبی در ایجاد این تصاویر کار کرده اند، اما متأسفانه هنوز در جبهه انقلاب اسلامی موفق به این کار نشده ایم. وقتی نتوانیم آن تصویر را خلق کنیم، از دایره رقابت رسانه ای حذف می شویم.
وقتی دشمنان می خواهند تصویری بسازند، با حوصله قسمت های آن تصویر را مانند یک پازل طولانی مدت کنار هم قرار می دهند. اما از نظر بسیاری از اهالی رسانه ما چنین اقدامی بی معنی است. ندانم که پاسخگویی از طریق رسانه به تنهایی نمی تواند ساخت این تصویر را عملیاتی کند و تصویر جایگزین شده را کنار بگذارد. وقتی نتوانیم آن تصویر را خلق کنیم، عملا از دایره رقابت حذف می شویم و رقبای سازنده تصویر شروع به تولید و بازتولید قدرت می کنند. این مهم ترین نکته ای است که نیروهای انقلابی باید بیشتر به آن توجه کنند.
وقتی «تصویر رسانه‌ای» را بر عهده می‌گیریم، طبیعتاً باید تلاش کنیم تا تمام توان، داشته‌ها و نیروی انسانی خود را برای ایجاد این تصویر بسیج کنیم. چرا که نفس این تصویر خود توانمند است و شبح های غربی این اهمیت را کاملاً درک کرده و از آن به لحاظ رسانه ای استفاده می کنند. اما برخی از نیروهای انقلابی در این زمینه عقب مانده اند و این موضوع ممکن است به تلاش هایی که در جبهه انقلاب انجام می شود لطمه بزند و نتیجه را تضعیف کند. بنابراین لازم است رابطه رسانه ها و دولت ها مورد بازنگری اساسی قرار گیرد.
انتهای پیام/
