بیکاری یکی از معضلات بزرگ ورزش کشورمان است که تا به امروز هیچ قانونی و مرجعی نتوانسته آن را حل کند. اکثر مدال آوران ایرانی به جز در موارد خاص همچنان حسرت داشتن شغل را دارند و عجیب است که کیفیت مدال های آنها نتوانسته در حل این مشکل تاثیرگذار باشد.
تنها چند ماه دیگر تا آغاز بازی های المپیک پاریس باقی مانده است و در ماه های حساس پیش رو اهمیت توجه به قهرمانان و ورزشکاران ملی بیش از پیش احساس خواهد شد. با توجه به اهمیت این موضوع نگاهی خواهیم داشت به وعده های متعدد مسئولان برای حل مشکل اشتغال ورزشکاران و قهرمانان در انتظار اجرای قانون.
بکارگیری ورزشکاران در سازمان ها و استفاده از ظرفیت آنها موضوعی است که سال هاست به چالش کشیده شده است، حتی پس از تصویب آیین نامه اجرایی جذب و بکارگیری قهرمانان و ابلاغ آن توسط هیئت دولت، باز هم وجود نداشت. تغییر قابل توجه در رفتار مسئولان نسبت به مدال آوران. پس از سال ها کشمکش مدیریتی، سرانجام در مرداد ماه 1394 آیین نامه مذکور به تصویب هیأت وزیران رسید و معاون اول رئیس جمهور وقت آن را به تمامی دستگاه های اجرایی ابلاغ کرد.
بر اساس این ابلاغیه، دستگاه های اجرایی موظفند نسبت به جذب و به کارگیری قهرمانان بازی های المپیک از جمله نفرات اول تا سوم، نفرات اول و دوم مسابقات جهانی، نفرات اول، دوم و سوم بازی های آسیایی و … اقدام کنند. مسابقات جهانی بدون برگزاری آزمون و بدون انتشار آگهی در میادین ورزشی تحت پوشش کمیته بین المللی المپیک حسب مورد در رشته های انفرادی و گروهی و از مقام اول تا سوم جام جهانی فوتبال بسکتبال و والیبال، و همچنین یکی از بچه های قهرمان بازی های پارالمپیک شامل مقام اول در زمین های انفرادی و تمامی نفرات در زمین های گروهی. مدت زیادی از این ابلاغیه می گذرد اما حقیقت این است که قانون کار هیچ تاثیری در رفع مشکل بیکاری ورزشکاران نداشته است.
قبل از تصویب و ابلاغ قانون کار تعدادی از مدال آوران به کار گرفته شدند و امید می رفت با قانونی شدن موضوع یکی از دغدغه های معمول ورزشکاران مرتفع شود اما خیلی زود مشخص شد که الزامات قانونی ابلاغ نمی شود. راه حل مشکلات باشد درست قبل از المپیک ریو، بسیاری از ورزشکاران امیدوار بودند که دولت به سایر ارگان ها اعلام کند که نمی توانند مانع اشتغال آنها شوند، اما وعده مسئولان خیلی زود رنگ باخت و خبری از اجرای آن نشد. بعد از المپیک ریو اعلام شد که 300 مدال آور برای این طرح درخواست داده اند اما فقط 84 نفر تایید شده اند! با این حال، قانون باید شامل همه افرادی باشد که واجد شرایط هستند، اینطور نیست که در بین تعداد زیادی قهرمان فقط درخواست چند نفر تأیید شود. هنوز مشخص نیست که چه تعداد از این تعداد اندک شغل پیدا کرده اند.
پس از طی مراحل تایید از سوی نهادهای ورزشی و درج نام ورزشکار مدال آور در فهرست افراد واجد شرایط استخدام، موضوع عدم همکاری سازمان های ورزشی و غیرورزشی مطرح می شود. موارد زیادی از بی تفاوتی سازمان ها به اطلاعیه دولت رسید که باعث گلایه و ناامیدی ورزشکاران شد. برای قهرمانی که به دنبال شغلی با مدال های فراوان است و از سوی نهادهای ورزشی به مراکز، سازمان ها و دستگاه های اجرایی معرفی می شود، زشت است که پشت درهای مدیران بماند و بگذارد پرونده اش از بین برود. اکثر افرادی که واجد شرایط بودند و موفق به قبولی در استخدام هفت خوان شدند در موسسات ورزشی مشغول به کار بودند اما بقیه به دلیل عدم همکاری سایر نهادها ناکام ماندند.
گفته می‌شود دستگاه‌های اجرایی و غیرورزشی به بهانه‌هایی مانند کمبود ظرفیت جذب نیرو یا کمبود منابع مالی به ورزشکاران لطفی نکرده و نمی‌کنند، اما این حق همه ورزشکاران است که از حقوق قانونی خود بهره‌مند شوند. و نباید به چند مورد محدود شود. از طرفی مواردی بوده که یکی دو سال در یک اداره و سازمان خاص کار کرده اند اما به دلیل تغییرات مدیریتی نیمی از شغل خود را از دست داده اند.
تامین معیشت، بیمه، حقوق ثابت و مستمری، چالش های بزرگ و نگران کننده ای است که اعصاب و روان ورزشکاران را متزلزل می کند. کسب مدال و روی سکوی مسابقات آسیایی و جهانی موفقیتی است که یک شبه به دست نمی آید و نیازمند سال ها تمرین و تلاش است و به همین دلیل جوانانی که در ورزش قهرمانی شرکت می کنند بهترین سال های عمر خود را به تمرین می گذرانند. و حضور در اردوها آنها برای سربلندی کشورمان پیاپی با حریفان خود رقابت می کنند.
داشتن شغل ثابت حتی مرتبط با ورزش، توقع بحق مسئولان است و سال هاست که این انتظار با وعده و وعید برآورده نمی شود. قبل از این بحث خلأهای قانونی وجود داشت اما بیش از هفت سال است که مشکل حقوقی نیز برطرف شده و جامعه ورزش منتظر تلاش مسئولان است. مدال آوران تاکنون گلایه های زیادی داشته اند که تلاششان برای بهره مندی از قانون کار به نتیجه نرسیده و روسای سازمان ها و ادارات با همه بهانه ها و توجیهات ناهماهنگی کرده و به ورزشکاران پاسخ داده اند.
ناامیدی، ناامیدی و تصمیمات احساسی برخی از چهره های ورزشی نتیجه عملکرد مسئولانی است که نسبت به آینده نخبگان ورزشی احساس مسئولیت نمی کنند. در زمانی که با یک جستجوی ساده می توان به وضعیت جوامع دیگر پی برد، مدال آوران ما نیز وضعیت فعلی خود را با حریفان خارجی خود در کشورهای دیگر مقایسه می کنند. آن وقت است که ایده ترک وطن یا خداحافظی با دنیای قهرمانان به ذهن خطور می کند. در سال‌های اخیر ورزشکاران زیادی بوده‌اند که پیشنهادات خارجی جذابی داشته‌اند و با تغییر ملیت و رقابت برای کشوری دیگر می‌توانستند درآمد هنگفتی به دست آورند، در حالی که اکثر این ورزشکاران به دلیل تعصبات و علاقه‌شان به خود به این پیشنهادها صراحتاً نه گفته‌اند. کشور و مردم آن، و برخی نیز ترجیح داده اند زندگی قهرمانانه خود را در جایی بگذرانند که دیگر نگران روزهای بازنشستگی خود نباشند.
نمی توان دست به کار شد و شعار حمایت از ورزشکاران داد، اما در عمل هیچ اقدامی برای رسیدگی به وضعیت قهرمانان صورت نمی گیرد. عمر یک قهرمان بسیار کوتاه است و قبل از اینکه بتوانید پلک بزنید یک ورزشکار به سن بازنشستگی رسیده است، به خصوص اگر در این مدت آسیب جدی ندیده باشد. مدال آورانی که هنوز عضو تیم ملی هستند و به مسابقات آسیایی، المپیک و جهانی اعزام می شوند، هر چقدر هم که افتخارات و مدال هایی به دست بیاورند، باز هم نمی توانند توجه مسئولان را برای حمایت حداقلی به خود جلب کنند، چه برسد به این تعداد. سال ها از بازنشستگی او می گذرد. اکنون نیاز به توجه و مراقبت دارند تا بتوانند حداقل های زندگی خود را تامین کنند و حسرت زندگی های از دست رفته در چند سال را نخورند. دود ناامیدی قهرمانان و مهاجرت نخبگان ورزشی در چشم جامعه و کشور ما است و نباید اجازه داد به آن برسیم.
23302
