بازار، گروه ایران: با وجود تاکید رهبران بر حمایت از شرکت های دانش بنیان، استارت آپ ها خوب عمل نمی کنند. سید محسن میرصدری، عضو اتحادیه برق و رئیس کمیسیون بنگاه های دانش بنیان و نوآور اتاق بازرگانی ایران، دریافت تسهیلات برای بنگاه های دانش بنیان را دست نیافتنی دانست.
وی با اشاره به اینکه بانک ها از شرکت های دانش بنیان ضمانت های قوی می خواهند تا بتوانند تسهیلات ارائه کنند، چیزی که برای بسیاری از شرکت ها امکان پذیر نیست، ادامه می دهد: متاسفانه در کشور ما دارایی های نامشهود توسط سیستم بانکی تامین نمی شود. پذیرفته شده در حالی که دارایی شرکت های دانش بنیان دانش فنی آنهاست.
به گفته این عضو اتحادیه صنعت برق، در حال حاضر تنها منبع تامین مالی شرکت های دانش بنیان و سرمایه گذاران این حوزه، دریافت تسهیلات تبصره 18 است که این موضوع نیز سختی های خاص خود را دارد، البته راه های تامین مالی دیگری مانند Crowdfunding نیز وجود دارد. و بازار سرمایه نیز وجود دارد، اما نرخ سود تسهیلات در این روش ها بالاتر از 40 درصد است و استفاده از آنها برای شرکت ها و سرمایه گذاران توجیه اقتصادی ندارد. متن کامل گفتگو با سید محسن میرصدری، عضو اتحادیه برق و رئیس کمیسیون کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق بازرگانی ایران را در ادامه می خوانید.
متأسفانه دارایی های نامشهود در کشور ما به عنوان وثیقه توسط سیستم بانکی پذیرفته نمی شود در حالی که دارایی شرکت های دانش بنیان دانش فنی آنهاست.
در حال حاضر صنعت برق با بحران بزرگی مواجه است. چه تغییراتی باید در روش های سرمایه گذاری و تامین مالی صنعت برق رخ دهد که سرمایه گذاران به ویژه شرکت های دانش بنیان وارد آن شوند؟
همانطور که اشاره کردم مهمترین مشکل سرمایه گذاران و تولیدکنندگان در ایران تامین سرمایه است. این مشکل در شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها بیشتر مشهود است. متاسفانه بانک ها منابع لازم را در اختیار ما قرار نمی دهند. مشکل دیگر اخذ ضمانت نامه است. متأسفانه دارایی های نامشهود در کشور ما به عنوان وثیقه توسط سیستم بانکی پذیرفته نمی شود در حالی که دارایی شرکت های دانش بنیان دانش فنی آنهاست.
* تکلیف صندوق های نوآوری چه می شود؟ آیا این صندوق ها حمایت های لازم را از شرکت های دانش بنیان انجام می دهند؟
صندوق های تحقیقات فناوری در ابتدای ایجاد خود کمک زیادی به شرکت های دانش بنیان و استارت آپ ها کردند. اما این صندوق ها اکنون تمایل چندانی به ارائه تسهیلات ندارند. به همین دلیل هم اکنون تنها منبع تامین مالی شرکت های دانش بنیان و سرمایه گذاران این حوزه، دریافت تسهیلات تبصره 18 است که آن نیز سختی های خاص خود را دارد. متاسفانه باید بگویم که امکانات دنش بیان دست نیافتنی است.
*بر اساس انتخاب مدیریت برای عنوان سال، چه ردیف بودجه یا بندهای قانونی برای حمایت و تامین منابع شرکت های دانش بنیان تعریف شده است؟
ماده 11 قانون جهش تولید یکی از بسترهایی است که برای تامین مالی دانش بنیان دیده می شود. بند «ب» این قانون به فعالیت های تحقیق و توسعه شرکت ها و بند «ت» به تأمین مالی آنها اشاره دارد. بر اساس بند «ب» شرکت‌هایی که در زمینه تحقیق و توسعه فعالیت می‌کنند، از پرداخت مالیات معادل هزینه‌های خود در این بخش معاف هستند. ما از این ماده قانونی برای 3 پروژه خود استفاده می کنیم.
مشترکین پرمصرفی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می کنند باید ظرف مدت 5 سال بخشی از مصرف خود را در نیروگاه صرف کنند یا برق مورد نیاز خود را در بورس انرژی خریداری کنند. این قانون درآمد اضافی برای توانیر ایجاد می کند. در نتیجه توانیر موظف است 25 درصد از این مبلغ را صرف شتابدهنده ها و شرکت های دانش بنیان کند. البته متاسفانه این قانون به صورت گسترده اجرا نمی شود.
همچنین در بند «ت» آمده است که اگر یک شرکت بورسی معادل یک سوم سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی (یعنی 330 میلیارد تومان) در افزایش سرمایه شرکت های دانش بنیان شرکت کند، معادل 30 درصد سرمایه شما. سرمایه گذاری از مالیات کسر خواهد شد. البته اگر هلدینگ هستید می توانید یک شرکت سرمایه گذاری ایجاد کنید و از این طریق در شرکت های دانش بنیان سرمایه گذاری کنید. در این صورت 100 درصد سرمایه خود را از محل پرداخت مالیات دریافت خواهید کرد. این راهکارها در قانون جهش تولید برای حمایت از شرکت های دانش بنیان در نظر گرفته شده و سازمان مالیاتی باید در اجرای آنها همکاری کند.
همچنین طبق ماده 16 قانون جهش تولید، مشترکان پرمصرفی که بیش از یک مگاوات برق مصرف می کنند باید ظرف مدت 5 سال نیروگاه بسازند یا برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی خریداری کنند. این قانون درآمد اضافی برای توانیر ایجاد می کند که طبق قانون این شرکت دولتی باید 25 درصد از این مبلغ را صرف شتاب دهنده ها و شرکت های دانش بنیان کند. البته متاسفانه این قانون به صورت گسترده اجرا نمی شود.
استفاده از ابزارهای نوین تامین مالی در این زمینه چقدر مفید است؟ آیا برای سرمایه گذاران جذاب است؟
در حال حاضر نظرات و گفتگوهای زیادی در مورد سیستم های تامین مالی جدید مانند تامین مالی جمعی و بازار سرمایه وجود دارد. این روش های تامین مالی قابل اجرا هستند اما مشکل اینجاست که نرخ سود تامین مالی از طریق این روش ها بسیار بالاست و به بیش از 40 درصد می رسد. برای استفاده از این سیستم ها، رشد کسب و کار باید بسیار سریع باشد تا تامین مالی از طریق این روش ها توجیه اقتصادی داشته باشد. گفتنی است، می توان گفت که این روش چندان برای سرمایه گذاران جذاب نیست.
*در مجموع به نظر شما در حال حاضر چقدر از ظرفیت قانونی که برای حمایت از شرکت های سرمایه گذاری و دانش بنیان داریم در کشورمان اجرا می شود؟
قانون جهش در تولید دانش یک قانون مترقی است و قابلیت های خوبی را در این زمینه در نظر گرفته است. البته قوانین موجود باید مطابق با قانون و قابل اجرا باشد. لازم به یادآوری است که هیئت مدیره دانش بنیان کارگروهی تشکیل داده است که وظیفه آن نظارت بر اجرای این قانون است. بدون شک در صورت اجرای کامل این قانون، سهم دانش بنیان ها از تولید ناخالص داخلی افزایش می یابد.
